Aardappelen bevatten koolhydraten, vooral in de vorm van zetmeel. Ook leveren aardappelen vezels, vooral in de schil. Aardappelen bevatten vitamine C en vitamine B6, en in kleinere hoeveelheden ook andere B-vitamines. Daarnaast zit er in aardappelen kalium en in kleinere hoeveelheden ook calcium en fosfor.
Mensen die gevoelig zijn voor solanine kunnen dus beter geen aardappels eten. Je kunt er wat koorts van krijgen, diarree of hoofdpijn. Het kan kan ook ontstekingen veroorzaken zodat juist mensen met reuma en andere gewrichtsklachten de pieper, maar ook andere nachtschades, beter kunnen laten staan.
Aardappelen zijn goed voor je darmen. Naast het feit dat resistent zetmeel in aardappelen de bloedsuikerspiegel ten goede kan komen, kan het ook bijdragen aan een goede darmflora. Wanneer de stof de dikke darm bereikt, wordt het een waardevolle voedingsbron voor heilzame darmbacteriën.
Om optimaal te profiteren van de gezonde voedingstoffen van aardappelen, moet je ze in de schil koken of stomen. Zo verliezen ze minder mineralen, vitaminen en smaak. Borstel ze wel grondig schoon onder stromend water. Alleen dan is de schil eetbaar.
Conclusie: een gewone aardappel is niet slecht, maar net handig bij het afvallen. Geen overdreven portie nemen is wel aangewezen, zeker bij aardappelbereidingen met meer vet. Extra wist-je-datje: een zoete aardappel heeft evenveel kcal als gewone aardappel, dus is ook helemaal OK!
Vergeleken met eenzelfde portie gekookte aardappelen leveren gekookte deegwaren en rijst meer calorieën, minder kalium en geen vitamine C. Vervang aardappelen daarom niet elke dag door een graanproduct en voorzie bij vervanging altijd een vitamine C-rijke bron in je voeding zoals een extra portie groenten of fruit.
De aardappel is een gezonde energieleverancier. Het levert energie in de vorm van complexe koolhydraten maar ook essentiële voedingsstoffen zoals voedingsvezels, mineralen en vitaminen. In de voedingsdriehoek staat de aardappel in de donkergroene zone, naast brood en andere volkoren graanproducten.
100 gr bruin brood (ongeveer 3 middelgrote sneden) is ongeveer 240 kcal of 1 snede brood is ongeveer 80 kcal. 100 gr gekookte aardappelen (ongeveer 2 middelgrote aardappelen) is 76 kcal. Brood en aardappelen zijn dus geen calorierijke voedingsmiddelen maar wel zeer waardevol in onze voeding.
Op het platteland worden meer aardappels gegeten. 41% van de Nederlanders die op het platteland wonen, eten 4 keer in de week aardappels of vaker. Onder de inwoners van de grote steden is dit 20%. Gemiddeld eten 62% van de Nederlanders elke dag aan tafel.
Zetmeel uit aardappelen bindt gifstoffen in de darmen, zodat ze niet in de eerste plaats de lever bereiken. Het eten van aardappelen kan daarom heel nuttig zijn voor de gezondheid van de lever(4).
Bij het bakken of frituren van aardappels wordt vet gebruikt. Dit vet wordt deels door de aardappels opgenomen en vervolgens geconsumeerd. Hiermee bevatten gebakken of gefrituurde aardappels vet, en leveren ze per portie meer calorieën dan gekookte of gepofte aardappels waarbij geen vet wordt toegevoegd.
Als je ontlasting te dun is of je last hebt van diarree, is het goed om voldoende vezels te eten. Doordat vezels vocht vasthouden, wordt de ontlasting steviger en dikker. Eet bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, peulvruchten, aardappelen en fruit.
Wat zegt de gezonde meetlat? Met honderd gram gekookte aardappels op je bord, werk je 83 kcal naar binnen. Honderd gram spaghetti levert je 131 kcal aan energie. Aardappelen bevatten minder eiwitten (2 gram) dan volkorenpasta (5.5 gram).
Maar wanneer je de aardappel eerst laat afkoelen, verandert dit zetmeel in resistent zetmeel. Dat houdt in dat je lichaam dit niet meer kan opnemen, waardoor het door je lichaam als voedingsvezel wordt gezien. Dit stimuleert een gezonde darmflora. In dat opzicht is een koude aardappel dus gezonder dan een warme.
Koken in de schil
Aardappels in de schil koken is het beste: het zorgt ervoor dat er minder vitamines verloren gaan. In aardappelen zit vooral veel vitamine C. Daarvan gaat ongeveer eenderde deel verloren tijdens het koken. Door koken in de schil zal het vitamineverlies iets minder zijn.
Volgens het Voedingscentrum, is 280 tot 350 gram aardappelen (wat neerkomt op zo'n 4 tot 5 middelgrote aardappelen) een normale portie voor één persoon om te eten.
Krijg je visite? Mik dan op 250 gram ongekookte aardappelen per persoon. Dit is het gemiddelde voor een volwassene. Gebruik voor een grotere eter 300 gram aardappelen.
Pas wel op dat je brood niet helemaal weglaat. Want naast een tekort aan vezels, ligt een tekort aan jodium op de loer. Aan brood wordt namelijk meestal jodiumhoudend zout toegevoegd. Dat gebeurt omdat wij in Nederland weinig jodium binnenkrijgen.
Broccoli is rijk aan vezels, vitamine C, ijzer en bètacaroteen. Hoe donkerder de kleur, hoe hoger het gehalte aan bètacaroteen. Deze stof wordt in je lichaam omgezet tot vitamine A en is net als vitamine A goed voor je immuunsysteem. Ook bevat broccoli het gezonde foliumzuur en kalium.
Zo is brood een belangrijke leverancier van koolhydraten en voedingsvezels. Bovendien bevat brood een aantal essentiële mineralen zoals ijzer, koper en magnesium en voorziet voor een belangrijk deel van onze inname aan jodium. Tenslotte biedt brood ons in belangrijke mate vitaminen en andere mineralen.
Voor een normale portie aardappelen reken je best zo'n 200 gram. Uiteraard zullen de liefhebbers van onze populaire 'patatten' of grote eters wellicht wat meer van de knollen op hun bord willen zien liggen.