Als iemand in uw omgeving (of uzelf) vermoedelijk een beroerte heeft, moet u onmiddellijk 112 bellen. Of iemand een beroerte heeft kunt u snel vaststellen met de FAST-test van de Nederlandse Hartstichting. Wacht dus nooit af of de klachten misschien weer spontaan bijtrekken.
Wat doe je bij een beroerte? Bel of laat 112 bellen als iemand bewusteloos is of als je denkt dat iemand een beroerte heeft. Bel of laat het spoednummer van de huisarts bellen bij zeer plotselinge, heftige hoofdpijn, zeker in combinatie met koorts, misselijkheid en braken.
Vraag de persoon om zijn tanden te laten zien, en kijk of de mond scheef hangt. Laat de persoon een zin uitspreken om te horen of zijn spraak verward is. Laat de persoon beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt.
Bel direct 112, de huisarts of huisartsenpost als u 1 of meer van deze klachten heeft. Bel ook als de klachten alweer verdwenen zijn. Schrijf de tijd op wanneer de klachten zijn begonnen. De huisarts onderzoekt of u een TIA heeft gehad.
Ongeveer 9 op de 10 mensen vertoont minstens één van de onderstaande symptomen bij een beroerte. Scheve mond: de mondhoek hangt plotseling naar beneden. Verwarde spraak: iemand praat ineens verward of kan de woorden moeilijk uitspreken. Lamme arm: plotseling ontstaat er krachtsverlies of verlamming van een arm.
Het begint dus met het herkennen van een beroerte door de patiënt of zijn omgeving. Dit kan met de FAST-test (FACE, ARM, SPEECH, TIME).” “Vervolgens direct 112 bellen en met de ambulance naar het ziekenhuis. Aan de buitenkant is niet te zien of iemand een herseninfarct of hersenbloeding heeft.
De drie belangrijkste tekens hiervoor zijn: een scheve mond, verwarde spraak en een verlamde arm. Dit duurt meestal korter dan 30 minuten, maar kan ook wel 24 uur duren. Als iemand een TIA krijgt is dat een belangrijke waarschuwing, er kunnen meer TIA's volgen. Zoek daarom zo snel mogelijk medische hulp.
Een TIA en een herseninfarct ontstaan op dezelfde manier. Er loopt een stolsel vast in een bloedvat. Bij een TIA lost dit stolsel vanzelf op, bij een herseninfarct niet.
TIA staat voor het Engelse “Transient Ischaemic Attack”. Dit is een tijdelijke doorbloedingsstoornis in de hersenen. Het is eigenlijk een kortdurend herseninfarct. De klachten van een TIA zijn dezelfde als die van een “gewone” beroerte maar duren meestal niet langer dan twintig minuten.
De symptomen van een beroerte of TIA zijn kortweg: mond-spraak-arm.
Een beroerte is een verzamelnaam voor herseninfarcten en hersenbloedingen. Ruim 80% van een beroerte is een herseninfarct en 20% een hersenbloeding.
Bij een hersenbloeding knapt een bloedvat en loopt er bloed in de hersenen die daardoor onder druk komen te staan. Bij een herseninfarct is sprake van een verstopping van een van de bloedvaten door een bloedpropje. De hersenen krijgen dan te weinig bloed, waardoor een zuurstofgebrek ontstaat.
Behandelen bloeding ín de hersenen
Aan een bloeding in het hersenweefsel (ICH) is vaak weinig te doen. Het is afwachten tot de bloeding stopt. Wel is het direct nodig om te stoppen met gebruik van bloedverdunners, om de bloeding gemakkelijker te laten stoppen. Je krijgt bloeddrukverlagers als je bloeddruk te hoog is.
In Nederland mag iedereen een ander helpen als hij of zij ziet dat dit nodig is. Het is dus niet zo dat alleen gecertificeerde EHBO'ers hulp mogen bieden. De Nederlandse wet schrijft zelfs voor dat inwonenden iemand in levensgevaar altijd moeten helpen.
De FAST-test (Face Arm Speech Time) is een snelle test om een cva bij iemand te herkennen. Face (gezicht): vraag aan de persoon om te lachen of de tanden te laten zien. Als de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt, kan dit duiden op een beroerte.
Stress als oorzaak
“In de jaren daarna volgden nog 4 beroertes en meerdere TIA's. De grootste oorzaak bleek stress.
Een beroerte is al beroerd genoeg, maar als daar dan pijn bij komt kijken, dan is het helemaal een heftige domper op je levenskwaliteit! Deze pijn wordt centrale neuropathische pijn genoemd en die pijn hangt samen met de beschadiging van de zenuwen en pijncentra in de hersenen.
Na een beroerte komt u op de stroke unit. Dit is een onderdeel van de afdeling neurologie in het ziekenhuis. De meeste mensen blijven daar ongeveer 2 dagen.
Na een beroerte kun je blijvende gevolgen hebben. Die kunnen gevaarlijk zijn in het verkeer. Het kan zijn dat je minder goed kunt bewegen, snel moe bent, minder overzicht heeft of minder goed ziet. Daarom gelden er extra regels voor autorijden na een beroerte.
De resultaten laten zien dat patiënten in de jaren na hun beroerte een hoger risico lopen te overlijden. Hoe hoog dit risico is, hangt onder meer af van de aard van de beroerte. Bij mensen met een herseninfarct is het risico op overlijden 5 keer hoger.
Dit noemt men een facialisverlamming. Het gevolg is een scheef gezicht. De mondhoek hangt lager, de plooi tussen neus en mondhoek verdwijnt en het oog is wijder dan aan de gezonde zijde. Het is onmogelijk het oog te sluiten en bij pogingen daartoe ziet men het oogwit verschijnen.
In tegenstelling tot een zware beroerte leidt een stille beroerte niet direct tot lichamelijke klachten. Een stille beroerte wordt veroorzaakt door een bloedpropje in de hersenen dat de doorstroom van bloed belemmert. Dit gebeurt in een zeer korte tijd en vaak heeft de patiënt dit niet door.
“Mensen die veel zitten hebben veertig procent meer kans binnen drie jaar na hun beroerte te overlijden.” Jaarlijks krijgen zo'n 43.000 mensen een beroerte. Van de mensen die een beroerte overleven, krijgt één derde binnen vijf jaar een nieuwe beroerte of overlijdt.