Dit is waarom mensen melden hoe je ze moet noemen. Zie jij het ook wel eens staan? 'Hij/hem' in een e-mailhandtekening, of 'she/her' op een Instagramprofiel: steeds meer mensen vermelden welke voornaamwoorden zij gebruiken.
Naar trans mannen verwijs je met 'hij', en trans vrouwen met 'zij'. In 2016 heeft de transgemeenschap genderneutrale voornaamwoorden gekozen voor trans personen die zich man noch vrouw voelen. Gebruik in dit geval in plaats van hij/hem/zijn of zij/haar/haar: hen of die/hen/hun.
Maar ook voor mensen die zich wél thuisvoelen in de hokjes man of vrouw zijn de genderneutrale 'hen' en 'die' een aanwinst. Op school, in de media of gewoon tijdens een praatje met de groenteman verwijzen we steevast met 'hij,' 'zij,' 'hem' of 'haar.
Dat kan dan als volgt luiden: “My name is Jane Doe, my pronouns are he/him/his”- waarmee die persoon (vrouwelijk qua biologisch geslacht bij de geboorte) aangeeft zichzelf als mannelijk te zien (qua “gender identity”) en ook zo te willen worden aangesproken.
Zij noemt zichzelf genderfluïde: een genderidentiteit waarbij iemand zich het ene moment mannelijk kan voelen en het andere moment vrouwelijk. "Ik ben geboren als vrouw, maar vind het ook oké als ik man word genoemd", vertelde ze eerder deze maand aan RTL Nieuws.
Omdat de taal rondom gender en geslacht voortdurend in beweging is, is het moeilijk om een overzicht van alle mogelijke genders te geven. Volgens sommige experts bestaan er wel 100 genders. Hier is een overzicht van 65 genders: Agender.
Als iemand geen keuze maakt in de genderidentiteit man of vrouw spreken we van non-binair. Non-binaire personen voelen zich een beetje jongen/man en meisje/vrouw, of juist geen van beiden. Of zij voelen zich soms jongen/man en soms meisje/vrouw. Dit heet genderfluïde.
Intersekse personen zijn geboren met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken. Iemand heeft bijvoorbeeld een niet volgroeide penis en een vagina-ingang of baarmoeder. Of iemand is geboren met een vulva en een grote clitoris die op een penis lijkt.
Je gebruikt de persoonlijke voornaamwoorden waar de non-binaire persoon de voorkeur aan geeft. Dat kan 'die / diens / hen / hun' zijn, maar ook 'hij / hem / zijn' of 'zij / haar / haar'. Ken je de persoonlijke voorkeur van de non-binaire persoon niet, dan gebruik je 'die / diens'.
Met hen en hun verwijs je naar personen. Of hen of hun goed is, hangt af van de rest van de zin. Hen is goed in bijvoorbeeld 'Ik deed het voor hen' en 'Ik bedankte hen. ' Hun is goed in bijvoorbeeld 'Ik vertelde hun de waarheid' en 'Het werd hun te veel.
Sam Smith identificeert zich als non-binair en gaat als they / them, oftewel hen / hun, door het leven.
Transgender is een parapluterm waar non-binair onder valt. Als transgenderpersoon voel je je niet prettig in het lichaam waarin je geboren bent.
Gebruik waar mogelijk genderneutrale woorden
Bijvoorbeeld 'ouders' in plaats van 'vaders en moeders', of 'partner' in plaats van 'man' of 'vrouw', 'vriend' of 'vriendin' en 'kinderen/scholieren/leerlingen' in plaats van 'jongens en meisjes'.
Soms wordt een baby geboren en is het niet mogelijk om direct het geslacht vast te stellen. Dit gebeurt ongeveer 30 tot 50 keer per jaar in Nederland. In sommige gevallen is het voor de geboorte bekend dat het kindje een onduidelijk geslacht heeft maar meestal is dit geheel onverwachts en voor ouders een grote schok.
Een non-binair persoon is iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich beter voelt bij een andere, niet-binaire, genderidentiteit. Dit uit zich soms in de genderexpressie, door mannelijke en vrouwelijke kenmerken te combineren of net te verwerpen.
De meeste mensen met een intersekseconditie zijn onvruchtbaar. Er zijn echter condities waarbij wel degelijk zaadcellen of eicellen worden geproduceerd. Bij ovotesticulaire DSD, bijvoorbeeld, is vaak sprake van werkzame geslachtsklieren, hoewel het nooit mogelijk is dat men zichzelf zou bevruchten.
Cisgender betekent: 'niet transgender'. Dus: je bent geboren als jongen, en je voelt je ook jongen. Of je bent geboren als meisje, en je voelt je ook meisje.
Queer (Q) of Questioning (Q)
Queer betekent letterlijk 'vreemd'. Mensen die deze term gebruiken staan voor een open, brede identiteit en seksualiteit, en willen zichzelf niet in een hokje plaatsen qua geslacht en/of seksuele voorkeur.
'Man' en 'vrouw' zijn de binaire genders. Alles daarbuiten noemen we niet-binaire genders. Je genderidentiteit gaat over hoe je je voelt: een meisje, een jongen, allebei, geen van beide of nog iets anders. Je genderexpressie gaat over hoe je jezelf toont aan de buitenwereld.
Sommige jongeren noemen zichzelf panseksueel. Dat betekent dat ze op mensen verliefd worden en dat het niet uitmaakt of iemand nou een meisje, een jongen of iets ertussenin is. 'Pan' betekent namelijk 'alles' in het Grieks. Meer over lesbisch, homo, bi.
Gender gaat over eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die cultureel bepaald zijn voor elke sekse. Het gaat dus niet over biologische kenmerken, maar over sociale en culturele aspecten van het man- of vrouw-zijn. Bijvoorbeeld dat de kleur blauw bij jongens hoort en de kleur roze bij meisjes.
Sekse is een lichamelijke of biologische term: het verwijst naar het biologische onderscheid tussen mannen en vrouwen. Het gaat dan om de lichamelijke verschillen waarmee iemand geboren is: de geslachtsorganen, hormonen, chromosomen, enz.