“Je moet de mensen met een korreltje zout nemen.” Relativerend is deze uitspraak: “Maak een ander nu niet al te belangrijk, beschouw de daden of het optreden van een ander nu niet als al te onmisbaar, maak iemands woorden of handelen nu niet al te gewichtig.”
Als er één schaap over de dam is, volgen er meer. Betekenis: als één persoon iets nieuws geprobeerd heeft, durven anderen ook wel. / wanneer eerst maar iemand voorgaat in een zaak, waartoe men moeilijk kon besluiten, dan volgen anderen zijn voorbeeld wel na.
Spreekwoorden: (1914) Wij zullen dat varken wel wasschen, d.w.z. wij zullen die (lastige) zaak wel opknappen, in orde brengen; het wasschen van een vuil varken is zeer lastig; vandaar dat deze bewerking in overdrachtelijken zin genomen wordt voor eene moeilijke zaak verrichten.
d.i. voor iemand zich aan een groot gevaar blootstellen; uit genegenheid voor iemand alles, ook het gevaarlijkste, doen.
Per betekenis:
1.0 : met praatjes of mooie voorwendsels iets wijsmaken.
Waar komt het spreekwoord 'Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in' vandaan? Dit spreekwoord betekent 'als je een ander een streek probeert te leveren, word je daar vaak zelf het slachtoffer van'.
Oude koeien uit de sloot halen betekent '(opnieuw) beginnen over iets (vervelends) wat vroeger is voorgevallen', 'bijna-vergeten, vaak vervelende gebeurtenissen oprakelen'. Het gaat in deze zegswijze oorspronkelijk om het opvissen van kadavers van verdronken koeien.
Betekenis. Met dit spreekwoord wil men zeggen dat je niet te kritisch moet zijn over iets wat je cadeau krijgt. Bij een cadeau is het belangrijker dát je iets krijgt dan wat je krijgt. Het gaat om het gebaar, niet om de waarde of de kwaliteit van het geschenk.
Eigenlijk gezegd van glimmende turf of geglommen kolen, die uitdooven, wanneer ze in den doofpot gestopt worden; bij overdracht: opzettelijk over eene zaak niet meer spreken, er geen verdere ruchtbaarheid aan geven, haar smoren (vgl. smoorpot, doofpot).
Door de mand vallen betekent 'doorzien worden', en vooral: 'ontmaskerd worden als leugenaar, bedrieger, domoor, enz. '
De kogel is door de kerk wordt gezegd als er (meestal na lang overleg) ergens een beslissing is genomen; de knoop is (eindelijk) doorgehakt. Sommige spreekwoordenboeken vermelden dat deze uitdrukking voortkwam uit de ongeschreven regel om bij gevechten uit respect kerkgebouwen te ontzien.
'Laat de boeren maar dorsen'. Dit spreekwoord kennen we allemaal wel en het betekent dat je je nergens iets van aantrekt. Hoe passend in de situatie waar we, ook vandaag weer, inzitten.
Ergens met de pet naar gooien betekent 'slecht werk afleveren', 'geen moeite doen', 'je ergens met een jantje-van-leiden van afmaken'. De herkomst van deze uitdrukking is helaas niet duidelijk.
De huid niet verkopen voor de beer geschoten is is een Nederlands gezegde. Het betekent dat men iets niet moet beloven of er niet over moet opscheppen, voordat datgene daadwerkelijk van hem is. Het gezegde stamt uit de jacht. Het geeft aan dat iemand er van tevoren niet vanuit moet gaan dat hij een beer schiet.
Spreekwoorden: (1914) Zich de kaas niet van het brood laten eten, d.w.z. zich goed kunnen verdedigen, geen stumperd zijn, haar op de tanden nemen, zich het gras niet van onder de voeten laten maaien; zijn pottagie niet laten nemen, zooals vroeger ook gezegd werd1).
De koe bij de horens grijpen (pakken of vatten), d.w.z. eene moeilijke, gevaarlijke onderneming op de juiste manier flink aanpakken; fri. de kou by de hoarnen pakke of it hynsder (paard) by de team (toom) pakke.
Roeien met de riemen die we hebben, betekent dat we moeten werken met de middelen die we hebben. Middelen die we hebben en die we altijd hebben gehad.
367. Zoete broodjes bakken. Men bezigt deze uitdr. wanneer iemand zich eerst over het een of ander sterk uitlaat, en naderhand zich gedwee en inschikkelijk toont (Weiland).
Iemand in 't harnas jagen,
d.w.z. hem vertoornen, zich iemand tot vijand maken, hem te paard helpen (verouderd); hd. einen in Harnisch bringen, jagen, treiben, waarmede ook vergeleken kan worden het Zuidndl.: iemand in zijn postuur zetten (Schuerm.