De Kp is een mate van verstoring van het geomagnetisch veld. Hoe meer storing, hoe groter de kans op poollicht en de intensiteit ervan. Groen = laag, rood/paars = hoog.
Op de gehele hoge breedtegraad is er poollicht te zien bij een Kp-waarde van 4. De hele gemiddelde breedtegraad (en dus ook Nederland en België) hebben een Kp-waarde van 7 nodig. De lage breedtegraden hebben Kp8 of zelfs Kp9 nodig.
Een verhoudingscijfer voor verstoringen in het geomagnetisch veld en de magnetosfeer van de aarde op een schaal van 1 tot 9. Feitelijk gaat het om een geschatte real-time-waarde: het gewogen gemiddelde van actuele metingen door magnetometerstations op uiteenlopende locaties.
Die energie komt uiteindelijk vrij en wordt op grote hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht of noorderlicht (foto: poollicht in Lapland, Zweden). Omdat de plasmawolk heel wat energie heeft verloren, zal er geen noorderlicht te zien zijn in België.
Ideale omstandigheden. Het noorderlicht is niet zichtbaar wanneer andere lichtbronnen in de buurt zijn. Daarom moet het volledig donker zijn en wordt het over het algemeen alleen tussen september en april waargenomen. Een volle maan kan verstorend zijn en ook lichtvervuiling is een spelbreker.
De beste periode om het noorderlicht te zien? De maanden december tot en met februari heb je de beste kansen om het noorderlicht te zien. Vanaf eind augustus is het trouwens al mogelijk om het poollicht te zien in het noorden van Scandinavië.
Een goed uitgangspunt bij het fotograferen van het noorderlicht: apertuur f/2.8, ISO 1600 (hoger als het heel donker is) en 15 seconden sluitertijd. Onthoud dat wanneer het noorderlicht snel en actief door de hemel danst, je de sluitertijd best korter maakt.
Wanneer je je dichter bij de Noordpool zou bevinden moet je dus naar het zuiden kijken om noorderlicht te kunnen zien. Vanuit Spitsbergen is dat bijvoorbeeld regelmatig het geval. Wanneer de geomagnetische verstoring toeneemt, breidt deze zone zich verder uit naar het zuiden.
Hoe lang ze te bewonderen zijn kan ook variëren, soms is het maar een kwartiertje of half uurtje, andere keren duurt het dan weer enkele uren. Het noorderlicht blijft met andere woorden een sporadisch fenomeen. Net dat maakt het ook zo bijzonder.
Het is onmogelijk om de aurora nauwkeurig te voorspellen, maar de mate van geomagnetische activiteit geeft aan wanneer het licht het meest waarschijnlijk te zien zal zijn. Deze wordt gemeten aan de hand van de 'Kp-index'. Hoe hoger de Kp-index, des te beter zijn uw kansen. Waarden van 8 of hoger zijn zeer zeldzaam.
Zonnestorm, je gedachten en emoties
Niet zo gek dus dat je tijdens een zonnestorm merkt dat er meer gedachten activiteit is en emoties plotseling heftig kunnen opspelen. Zonnestormen kunnen er ook voor zorgen dat je nerveus bent, angstig, bezorgd, duizelig, geïrriteerd, slaperig, vermoeid, gejaagd of vergeetachtig.
#2 Het Noorderlicht is altijd anders
Dat maakt het ook zo bijzonder. Afhankelijk van de aardse gassen waarmee deeltjes botsen, verschillen de kleuren van felgroen naar rood, maar zelfs oranje, wit en blauw zijn mogelijk. Groen licht bevindt zich op de onderste laag, waardoor je deze kleur het vaakst kunt zien.
In delen van Nederland bestaat er vanavond een kans om het noorderlicht te zien. Ook in Belgisch Limburg zou er voor het eerst in 18 jaar een kleine kans bestaan om het natuurfenomeen te kunnen aanschouwen. Door hevige zonneactiviteit is er momenteel een plasmawolk op koers richting de aarde.
Waar kun je het Noorderlicht het best zien? Eigenlijk maakt het weinig uit, als je maar ten noorden van de Poolcirkel zit. De populairste plekken zijn het noorden van Noorwegen, (Fins) Lapland en IJsland. Maar ook in (noord) Rusland, Groenland, Canada, Alaska en een stukje van Zweden is het Noorderlicht te aanschouwen.
Een soort geruis, geknetter, gesis en het geluid als klappen met de zweep. Het werd altijd afgedaan als een legende van vroeger. Maar juni 2016 hebben Finse wetenschappers het bewijs geleverd dat er écht geluiden zijn te horen wanneer het poollicht te zien is.
Vannacht bestaat er een kleine kans het noorderlicht te zien vanuit Nederland. Afgelopen nacht meldden diverse waarnemers een groene gloed aan de noordelijke horizon die met het blote oog waarneembaar was. Volgens het KNMI komt het zelden voor dat de aurora borealis zich laat zien in Nederland.
Het noorderlicht vindt plaats op minimaal 80km hoogte, ver boven de bewolking. Als het dus bewolkt is, zul je hooguit een wat groene gloed door de wolken heen zien.
Onbewolkte hemel
Een tweede voorwaarde om het noorderlicht te kunnen zien, is dat het onbewolkt is. Gaat het veel sneeuwen, dan weet je dat de kans om de Aurora Borealis te zien, klein is.
Noorderlicht bestaat uit meerkleurig, wazig en langzaam bewegend licht dat op ongeveer 100 tot 1000 kilometer hoogte boven het land zweeft. Vaak is het licht groenig-geel, maar violet tot rood komen ook voor. De vorm van het lichtschijnsel kan ook verschillend zijn: boog-, gordijn- en sluiervormig.
Om het Noorderlicht te fotograferen met een iPhone heb je een langere sluitertijd nodig. Dat betekent ook dat je de camera heel stil moet houden. Dat valt niet mee, want tijdens het Noorderlicht is het ook nog eens vaak heel koud. Trillende handen zijn dan vast geen uitzondering.
Welke sluitertijd moet je kiezen bij beweging? Voor een portretfotografie kun je je camera het beste instellen op 1/250 seconde. Personen bewegen nu eenmaal. Wil je een foto maken van een spelend kind, een sporter of een beweeglijk hier, dan kun je je sluitertijd het beste instellen op 1/1000 tot 1/1250 seconde.
De sluitertijd bepaalt hoe lang er licht op de sensor van je camera valt. Zo lang de sluiter van je camera open staat, komt er licht op de sensor. Hoe lang de sluiter open staat, heeft invloed op hoe een beweging in beeld komt: bewogen of 'bevroren'.
Dit betekent dat het op 23 december de zon in Rovaniemi om 11:08 uur opkomt en om 13:23 uur ondergaat. Vanaf 6 juni is het tot en met halverwege juli 24 uur licht. Het is dus nooit 24 uur donker in Lapland maar wel 24 uur lang licht.
Kan ik het poollicht ook met het blote oog zien? Het poollicht is vaak ook prima met het blote oog te zien. Soms denk je naar een wolk te kijken terwijl dit op een camera groen kleurt. Dit is poollicht wat voor het oog niet goed zichtbaar is.