Het auteursrecht beschermt makers (auteurs) van bijvoorbeeld teksten, wetenschappelijk werk, kunst of foto's. U bepaalt zelf wat er gebeurt met uw werk. Bijvoorbeeld of en hoe anderen uw werk mogen gebruiken, kopiëren en vertonen.
Het auteursrecht biedt iedereen die werken creëert auteursrechtelijke bescherming. Dit betekent dat de maker van zo'n werk, ook wel auteur genoemd, als enige mag beslissen over de exploitatie van de werken die hij heeft gecreëerd.
Het auteursrecht is het recht van een schrijver, wetenschapper of kunstenaar op het publiceren van zijn werk. Een andere naam voor auteursrecht is copyright. Een auteur kan bepalen wat er met zijn of haar werk gebeurt. Dat betekent dat voor elke vorm van verspreiding toestemming vereist is van de auteur.
Het auteursrecht rust op elk werk van letterkunde, wetenschap of kunst. Het is dus noodzakelijk dat er sprake is van een 'werk' in de zin van de Auteurswet. Is iets géén werk in de zin van de auteurswet, dan kan er hooguit nog bescherming uit andere hoofde op rusten (bijvoorbeeld een octrooi).
Iedereen mag ook een werk in een bepaalde stijl of trend maken. Maar om een originele creatie, of elementen daaruit, van iemand anders te gebruiken of te kopiëren heb je toestemming nodig. Feiten worden niet door het auteursrecht beschermd.
Registratie van auteursrechten is niet nodig. Auteursrechten ontstaan automatisch wanneer het werk wordt gemaakt. Het vastleggen van de datum van het werk en het gebruik van een copyright notice kan helpen te bewijzen wanneer het werk is onstaan.
Algemene regel
Het auteursrecht geldt tot 70 jaar na de dood van de auteur. Na afloop van deze termijn komen de werken in het publiek domein en kunnen ze worden geëxploiteerd zonder toestemming van de houders van het auteursrecht.
Naast een geldboete van maximaal € 87.000,- kan de rechter een gevangenisstraf opleggen van ten hoogste vier jaar. De opsporingsdienst voor inbreuk op Auteursrechten valt onder de FIOD-ECD. Strafrechtelijke vervolging kan worden ingesteld na aangifte van de auteursrechtinbreuk.
Er is helaas geen register van foto's. Niets waardoor je definitief kunt weten of er auteursrecht op rust of niet. Het auteursrecht duurt tot 70 jaar na het overlijden van de maker of als een rechtspersoon de auteursrechthebbende is tot 70 jaar na eerste openbaarmaking.
Inkomsten uit auteursrechten voor zelfstandigen worden sinds 1 januari 2008 beschouwd als een zogenaamd roerend inkomen en dit tot een (bruto) bedrag van maximaal € 62.550 (bedrag geldig voor inkomstenjaar 2021). Daarenboven kunnen auteurs genieten van een belangrijk kostenforfait op het ontvangen inkomen.
Het netto inkomen uit auteursrecht wordt belast aan 15% roerende voorheffing. Concreet wil dat zeggen dat als je per jaar voor 10.000 euro inkomsten uit auteursrechten hebt, je slechts 750 euro belasting (of 7,5%) op die som betaalt**.
Een auteursrecht kunt u eenvoudig overdragen via een schriftelijke akte. U moet van te voren wel zeker weten dat u de rechthebbende bent. Ook een merkrecht kan via een schriftelijke akte worden overgedragen. Een contractspecialist kan u voorzien van de juiste akte.
YouTube-content creators blijven dus rechthebbende van hun werk. Dit betekent dat de geüploade YouTube-video's, niet zonder toestemming van de gebruiker mogen worden gebruikt door een derde. In principe dus ook niet voor het maken van een nieuw werk dat buiten het YouTube-platform gepubliceerd wordt.
Het auteursrecht beschermt de originele creaties van de geest: beeldhouwwerken, literaire en wetenschappelijke teksten, scenario's, schilderijen, foto's, filmwerken, voordrachten, choreografieën, maar ook alledaagse voorwerpen, zoals een bril of het motief van een tapijt.
Toestemming vragen
Je kunt je werk bijvoorbeeld een duidelijke licentie, toestemming, meegeven. Zo kun je bezoekers verzoeken eerst contact met jou op te nemen wanneer ze gebruik willen maken van een foto. Zorg er ook voor dat je tekst makkelijk op je site te vinden is. Zo blijft het auteursrecht in jouw handen.
Licentievergoeding / royalty
De licentievergoeding kan een eenmalig bedrag zijn of kan periodiek door de licentiegever aan de licentienemer in rekening worden gebracht. Een licentie kan ook kosteloos worden verleend. De licentievergoeding kan afhankelijk zijn van verkoopresultaten.
Om auteursrechtelijke bescherming te genieten, moet het werk voldoen aan twee voorwaarden: Vooreerst zal het auteursrecht enkel bescherming bieden aan concrete uitdrukkingswijzen. Ideeën worden niet beschermd (meer hierover in Welke werken worden niet beschermd door het auteursrecht?).
Auteursrecht kan worden overgedragen. Auteursrecht (copyright) kan wel degelijk worden overgedragen. Juridisch is het een 'vermogensrecht', een niet-stoffelijk recht, en dat is overdraagbaar.
Auteursrecht ontstaat vanzelf door het maken van een originele creatie. Je hoeft er niets voor aan te vragen of te registreren, en het is gratis. Auteursrecht ontstaat vanzelf door het maken van een origineel werk. Dat geldt ook als het werk nog niet helemaal af is.
Bijna al die claims zijn automatisch verstuurd: 99 procent. Dat gebeurt via het systeem Content ID, een geautomatiseerd systeem van YouTube dat video's scant op inhoud. Zo worden automatisch video's ontdekt die zijn gekopieerd van de echte eigenaar, of video's waarin muziek met copyright wordt gebruikt.
Artikel 16b Auteurswet gaat over de meer 'traditionele' vormen van het verveelvoudigen voor eigen gebruik: overschrijven, natekenen, naschilderen, fotograferen en fotokopiëren. Zo'n privékopie mag u zelf maken, maar u mag ook iemand anders vragen om die voor u te maken.
De wet die bescherming biedt aan kunstenaars, in de breedste zin van het woord, en die voorschrijft wat je wel en niet mag doen met werk van een ander. Schending van deze wet kan hoge boetes opleveren, en bovendien een hoop stress en gedoe.
Redelijk gebruik is een juridisch beginsel dat stelt dat je auteursrechtelijk beschermd materiaal onder bepaalde omstandigheden mag hergebruiken zonder dat je daarvoor de auteursrechteigenaar om toestemming vraagt.