Wie opvallend veel gaapt, kan zich beter laten onderzoeken, want soms is het een symptoom van een slaapprobleem, zoals chronisch slaaptekort, slaapapneu, narcolepsie of slapeloosheid. Overmatig geeuwen kan ook worden veroorzaakt door het gebruik van medicijnen die je erg moe maken.
Vaker moeten gapen is een indicatie dat je lichaam in chronische hyperventilatie verkeert. Je lichaam heeft een 'tekort' aan zuurstof en wil dit tekort aanvullen door te gapen. Op dit moment is het goed om je bewust te worden van de diepte en frequentie van je ademhaling. Het is aan te raden de ademhaling vertragen.
Echt niet, het is juist een teken dat je extra oplet. Vaak denken mensen dat we gapen omdat we moe zijn of een tekort aan zuurstof hebben, maar dat is niet waar. Onderzoek wijst erop dat gapen een hele andere functie heeft. Voor Bioloog Jorg Massen (Universiteit Utrecht) is gapen z'n leven.
Ons brein heeft continue energie nodig en deze energie wordt geleverd door bloed. Wanneer we gapen, verhoogt de bloedstroom naar ons brein en koelt het af. Dit kan helpen om ons mentaal alert te houden en om onze concentratie te verbeteren. Daarnaast kan gapen ook een teken zijn van slaapgebrek of vermoeidheid.
Is gapen hetzelfde als geeuwen? Gapen is niet hetzelfde als geeuwen, al ziet de aan- en ontspanning van de spieren van je gezicht er wel hetzelfde uit. Je geeuwt om koude lucht binnen te krijgen, terwijl je gaapt om juist meer warmte door je bloed te sturen.
Hoewel iedereen dit gewone verschijnsel kent en mensen gemiddeld 10 tot 15 maal per dag gapen, is er maar heel weinig met zekerheid over bekend. Er bestaan vele hypothesen over het doel of de functie van gapen.
Gapen wordt geassocieerd met bepaalde hormonen die vrijkomen en die de hartslag en alertheid kortstondig verhogen . Dus eigenlijk is de reden dat iemand gaapt als hij moe of verveeld is, de poging van het lichaam om je alert en wakker te houden — al is het maar voor een korte tijd.
Geeuwen heeft te maken met je energie, het in evenwicht brengen van je zenuwstelsel en loslaten van gifstoffen. Dat is heel wat meer dan enkel verveling. Het is een gezonde boodschap en essentiële reflex van ons lichaam.
Oorzaken van hypersomnie
Soms kunnen andere aandoeningen gerelateerd zijn aan overmatige slaperigheid (hypersomnia). Deze aandoeningen kunnen extra symptomen hebben. Sommige medicijnen, te veel alcohol drinken en drugs gebruiken kunnen ook overmatige slaperigheid overdag veroorzaken.
Tijdens instructies voor ontspanning van de kaken gaan veel mensen gapen. Het is geen gevolg van zuurstoftekort, maar ook niet van verveling. Het is een onwillekeurige lichamelijke actie, die impliceert dat je je lichaam even voelt. Daarom is zelfs gedacht dat het een erotische functie zou hebben.
Hersenen worden door bewegen ook warmer en koelen zich door gapen. Ook tijdens andere activiteiten of emoties die het lichaam opwarmen, kunnen de hersenen een gaap opwekken. Denk bijvoorbeeld aan stress of boosheid.
Te weinig zuurstof in het bloed kan leiden tot klachten als benauwdheid, moeheid, verwardheid en onrust. Neem contact op met je huisarts als je deze symptomen ervaart.
Als we gapen strekken we binnen seconden alle spieren rondom onze luchtwegen. Volgens een nieuwe, Nederlandse hypothese zit de crux in dat strekken. We gapen om de spieren rondom de luchtwegen te resetten en zo de ademhaling te waarborgen. Deze hypothese krijgt wel de nodige weerstand.
Veel ziekten en aandoeningen veroorzaken vermoeidheidsklachten. Denk aan spierziekten, kanker, infectieziekten zoals Covid-19 of Q-koorts. Er kan zowel sprake zijn van fysieke vermoeidheid, omdat het lichaam harder moet werken vanwege de ziekte, als van mentale vermoeidheid door emoties of psychologische veranderingen.
Loslaten van spanning en stress – Gapen – bijvoorbeeld tijdens meditatie – kan dienen als een manier om opgekropte spanning en stress los te laten. Activering van neurotransmitters – Gapen wordt in verband gebracht met het vrijkomen van verschillende neurotransmitters, waaronder dopamine, serotonine en endorfine.
Een voorbeeld: hypoxemie komt vaak voor bij hart- en longpatiënten maar deze patiënten gapen doorgaans niet vaker dan gezonden. Gapen verhoogt (waarschijnlijk) niet het zuurstof gehalte van de hersenen. Te meer ook omdat een diepe gaap doorgaans gevolgd wordt door een periode van apneu.
Wie opvallend veel gaapt, kan zich beter laten onderzoeken, want soms is het een symptoom van een slaapprobleem, zoals chronisch slaaptekort, slaapapneu, narcolepsie of slapeloosheid. Overmatig geeuwen kan ook worden veroorzaakt door het gebruik van medicijnen die je erg moe maken.
Als onze hersenen niet genoeg informatie krijgen om ze alert te houden, beginnen ze langzamer te werken. Dit betekent dat je misschien met iemand met ADHD praat en dat diegene dan plotseling begint met:geeuwen . slaperig kijken .
Gedocumenteerde episodes van reflux gingen vaak gepaard met de volgende gedragingen: ongemak zoals blijkt uit huilen of fronsen, oprispingen, kwijlen, boeren, geeuwen, stridor, uitrekken en bijten.
Gapen doen we zo'n vijf tot tien keer per dag. We zijn echter niet de enige soort die dit opmerkelijke gedrag vertoont. De meest uiteenlopende diersoorten gapen regelmatig, en biologen vragen zich af waarom dat gedrag is ontstaan.
"De meest gangbare theorie is dat je met gapen je hersenen koelt. Door te gapen zorg je ervoor dat je hersenen op de juiste temperatuur komen. Het is een evolutionair oud systeem dat ervoor zorgt dat de hersenen actief en in optimale staat blijven."
Oorzaken oververmoeidheid
Je kan door verschillende oorzaken oververmoeid raken. Bijvoorbeeld door een slaaptekort, slechte voeding, te weinig lichaamsbeweging en stress. Maar ook bepaalde karaktereigenschappen kunnen een rol spelen, zoals perfectionisme, subassertiviteit of veel piekeren.
Met een gaap ventileren we de hersenen. Dat gaat als volgt: als we onze mond opensperren, komt er koude lucht in de neus- en mondholte. Die koelere lucht stroomt langs de aderen achter in onze mond, die koelt het bloed in de aderen af. En het lichaam pompt weer 'iets' kouder bloed naar de hersenen.
Samengevat geloven experts dat besmettelijk geeuwen een sociaal communicatiemiddel kan zijn dat specifiek is voor dieren van hogere orde . In de context van de hersenkoeltheorie van geeuwen, is geeuwen misschien geëvolueerd tot besmettelijk als middel om de cognitieve prestaties en waakzaamheid van mensen binnen een groep te vergroten.
Gapen is een soort reflex van je hersenen: het gaat automatisch. De mond gaat wijd open, de bloeddruk en hartslag gaan omhoog en spieren (in bijvoorbeeld je kaak en gezicht) trekken samen.