Een CO2-Footprint of CO2-voetafdruk is de berekening van de totale uitstoot van broeikasgassen door een organisatie. Bij alle activiteiten, energieverbruik, mobiliteit, transport, opslag en vliegreizen, komen er CO2 en andere andere broeikasgassen vrij.
CO2 is een afkorting van koolstofdioxide
Opzich een onschuldig gas dat van nature in de atmosfeer aanwezig is. Sterker nog, zonder CO2 en andere broeikasgassen om onze aarde heen zou het hartstikke koud zijn.
De Koolstof of CO2-voetafdruk (carbon footprint) is een maat voor de uitstoot van broeikasgassen (vooral koolstofdioxide CO2, methaan CH4 en distikstofoxide N2O) die toegerekend wordt aan een bepaalde consumptie, productie, een product, bedrijf of een regio of land.
Een huishouden stoot jaarlijks gemiddeld 19.000 kilo CO2 uit. De keuzes die je maakt voor je huis, vervoer, kleding, spullen en voeding hebben impact op je CO2-uitstoot. Met behulp van de klimaatklappers kun je je CO2-uitstoot verlagen.
De verbranding van olie en aardgas stoot het meeste CO2 uit, terwijl planten en oceanen de balans enigszins herstellen door kooldioxide op te nemen. De verbranding van olie en aardgas stoot het meeste CO2 uit, terwijl planten en oceanen de balans enigszins herstellen door kooldioxide op te nemen.
Milieu Centraal rekent het je voor! Een gemiddeld huishouden stoot jaarlijks direct 8 ton CO2 uit door energie in huis en vervoer. Daarbovenop komt nog eens 13,5 ton aan indirecte CO2-uitstoot voor onder meer voeding, spullen en kleding.
Het WWF omschrijft het begrip ecologische voetafdruk als volgt: "Je kunt meten hoeveel ruimte nodig is voor de productie van wat we gebruiken en de opname van CO2 die we uitstoten. Deze ruimte omgerekend naar de hoeveelheid productief land, in gha (mondiale hectare) gemeten, heet de ecologische voetafdruk."
Noorwegen aan kop met 5,8 hectare en de kleinste gemiddelde voetafdruk in Europa heeft Moldavië met 1,3 hectare. De gemiddelde Europese voetafdruk komt neer op 4,4 hectare per persoon. Daarmee staat Europa tussen de andere werelddelen in de middenmoot.
Deze massa kunnen we, hoewel onzichtbaar, uitdrukken in kilogram. Je moet daarbij in je achterhoofd houden dat CO2 een ontzettend groot volume heeft: het volume van één kilo CO2 onder standaard temperatuur en druk is gelijk aan ruwweg 510 liter!
Een gemiddeld mens op aarde stoot op jaarbasis ongeveer 4,4 ton CO₂ uit blijkt uit cijfers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Dit zijn alleen de emissies van energie en industrie, niet die van landgebruik en niet van broeikasgassen die anders zijn dan CO₂.
Een mens ademt ± 17 liter CO2 uit per uur; dat staat gelijk aan 726 PPM in 23.400 liter lucht.
Het wordt pas gevaarlijk wanneer het aan hoge concentraties wordt ingeademd (meer dan 5% volume, of 50,000 PPM). De grenswaarde of het hoogste niveau aan CO2 waarvan verondersteld wordt dat het niet gevaarlijk is voor een gezonde volwassene tijdens een werkdag, bedraagt (5,000 PPM).
Broeikasgassen houden de warmte van de aarde vast waardoor de aarde opwarmt. De opwarming van de aarde leidt nu al tot smelten van ijs op de noord- en zuidpool. Het waterniveau zal oplopen, klimaten veranderen en het weer wordt extremer. Dit zijn allemaal gevolgen van de uitstoot van CO2.
De belangrijkste CO-bronnen in een woning zijn die waar een brandstof op basis van koolstof (hout, kolen, olie, gas, petroleum...) gebruikt wordt voor verwarmingsapparaten, warmwatertoestellen, oven of fornuis.
Welk dier vervuilt dan het meest? Het ene dier is het andere niet: runderen eten meer en ander voer dan kippen. Runderen (of preciezer geformuleerd: de productie van rundvlees) vragen ook de meeste ruimte en stoten de meeste broeikasgassen uit (met name omdat ze veel methaan produceren), gevolgd door varkens en kippen.
De tien landen met de grootste ecologische voetafdruk per persoon zijn, in aflopende: Koeweit, Qatar, Verenigde Arabische Emiraten, Denemarken, België, Trinidad en Tobago, Singapore, Verenigde Staten, Bahrein en Zweden. Globaal wordt meer dan de helft van de ecologische voetafdruk veroorzaakt door uitstoot van CO2.
Wat is een goede ecologische voetafdruk? Hoe kleiner je voetafdruk, hoe minder schade je aanricht aan het milieu. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de natuur voldoende ruimte krijgt om zichzelf te herstellen als iedereen gemiddeld een voetafdruk zou hebben van 1,8 hectare. Dat zijn ongeveer 3 voetbalvelden.
Nederland heeft in totaal 13.3 miljoen hectare biocapaciteit, of te wel 0,78 hectare biocapaciteit per inwoner. De ecologische voetafdruk is echter 5,7 hectare per persoon. Dit betekent dat de ecologische voetafdruk ruim 7x groter is dan de beschikbare biocapaciteit per inwoner.
We verbruiken te veel
Gemiddeld is het 2.8 gha, dat is dus ongeveer 1,6 aardbol. Hier komt ook het idee van Earth Overshoot Day vandaan. Dit is de dag waarop we onze jaarvoorraad aan aarde verbruikt hebben als iedereen zou leven als een gemiddelde wereldburger. In 2019 viel die al op 29 juli.
Als je jaarlijks 3500 kWh opwekt met je zonnepanelen, dan voorkom je dus dat er 3500 x 0,46 = 1610 kilo CO2 per jaar de lucht in gaat. Je kunt 3500 kWh met 15 zonnepanelen opwekken op jaarbasis. Ter vergelijking stort een auto per kilometer 100 gram CO2 uit.
Stikstof is een scheikundig element en CO2 een scheikundige verbinding. Een chemisch element is niet meer splitsbaar. Dat is anders met CO2, wat een verbinding is van het element koolstof (de letter C) met twee elementen zuurstof (de letter O).
De meest vervuilende industrieën, gemeten naar de impact op klimaatverandering, zijn de chemische en petrochemische industrie, ijzer en staal, cement, pulp en papier, en aluminium.