Een bekend gezegde is: 'Morgenrood water in de sloot, avondrood, mooi weer aan boord'. De gedachte hierachter was dat de toenemende luchtvochtigheid een voorbode zou zijn voor meer wolken en regen.
Avondrood ontstaat rond zonsondergang als het zonlicht valt op kleine stofdeeltjes die in de atmosfeer zweven.Het licht wordt dan verstrooid en dat levert een rode kleur op. Spectrum: De rode tinten (rechts) worden het minst verstrooid. Avondrood valt vaak samen met helder en rustig weer.
Als de lucht dan toch rood is, wijst dat in de regel op waterdamp en een hoge luchtvochtigheid. Vanuit het westen nadert dan vaak een storing, terwijl de zon, die in het oosten opkomst, nog eventjes weet door te breken. Dit is dus meestal niet voor lang. Vandaar de oude weerspreuk: Morgenrood, water in de sloot.
Voornamelijk blauw licht wordt weerkaatst, terwijl het rode licht ons oog wel bereikt. "Rood komt veel meer aan. Blauw wordt makkelijker gereflecteerd en is voor het oog dus een stuk minder sterk zichtbaar." Zodoende ontstaan een rode of roze lucht.
Maar hoe ontstaat zo'n lucht eigenlijk? De zon schijnt op de aarde in de volgorde van de kleuren: rood, oranje, geel en wit. Morgenrood begint met een rode gloed die overgaat in oranje tinten. Naarmate de dag verstrijkt, worden de kleuren geel en op het allerlaatst schijnt het witte zonlicht.
Een bekend gezegde is: 'Morgenrood water in de sloot, avondrood, mooi weer aan boord'. De gedachte hierachter was dat de toenemende luchtvochtigheid een voorbode zou zijn voor meer wolken en regen. Onderzoek heeft uitgewezen dat het deel over morgenrood niet vaak opgaat en onbetrouwbaar is.
Het rode licht wordt het minst verstrooid en blijft vaak zichtbaar. 's Ochtends zweeft er meestal nog niet zoveel stof in de lucht. Is de lucht dan rood dan wijst dat in de regel op waterdamp en een hoge luchtvochtigheid. Vandaar de oude weerspreuk "Morgenrood, water in de sloot".
Zo'n paarse, rode of roze lucht is eigenlijk alleen bij zonsopkomst of zonsondergang te zien, vertelt William Huizinga, meteoroloog bij Buienradar. "Er zitten allerlei vuildeeltjes in de lucht.Op het moment dat het zonlicht daarop botst, verstrooit het", vertelt hij aan EditieNL.
Bij een zonsopkomst kleurt de lucht rond de zon oranje, paars en rood, maar de lucht haaks op de zon is vaak nog koel en blauw. Wanneer je dit met een groothoeklens fotografeert en de zon net buiten beeld laat dan krijg je een mooi verloop van kleuren in je beeld.
Vliegtuigstrepen zijn kunstmatige wolken, veroorzaakt door de uitstoot van waterdamp door vliegverkeer. Vliegtuigstrepen ontstaan door uitlaatgassen van vliegtuigmotoren. Deze uitlaatgassen zorgen voor een toename van waterdamp en roetdeeltjes op de vliegroute.
Tegen dat het licht die grote afstand heeft afgelegd, is al het licht met de korte golflengten (blauw) reeds verstrooid en bereikt het onze ogen niet meer. Enkel het licht met de langere golflengten (rood) bereikt nog onze ogen, zodat we een rode schijn zien.
De manier waarop we de lucht zien, wordt veroorzaakt door het fenomeen van Rayleigh-verstrooiing, dat stelt dat korte golflengten, verantwoordelijk voor de blauwe kleur, veel sterker worden verstrooid dan lange golflengten.
De kleur van de lucht wordt bepaald door de lichtinval van de zon op de verschillende (lucht)deeltjes in onze atmosfeer. Al het zonlicht is wit. Wit licht is echter een samenstelling van rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.
Rode plekjes kunnen simpele oorzaken hebben zoals het weer (hitte, kou), maar ook gekruid eten, alcohol of douchen met heet water. Hormonale schommelingen (tijdens bijvoorbeeld de overgang) of een allergische reactie kunnen eveneens rode vlekken in het gezicht veroorzaken.
Kleurrijke wolken
Rond zonsondergang krijgen wolken soms een mooie gele, oranje, roze of rode kleur. Dit komt doordat de zon dan laag aan de hemel staat en het zonlicht een lange weg door de atmosfeer moet afleggen. Het blauwe licht wordt dan hoog in de atmosfeer al geheel verspreid en zal ons niet bereiken.
Stuifmeelkorrels, ook wel pollen genaamd, afkomstig van dennen, berken, sparren en andere coniferen kunnen bij een krachtige wind afstanden afleggen van honderden kilometers. Wanneer de wind in de nacht gaat liggen, valt het stuifmeel op het aardoppervlak. Hier wordt het als een dun lichtgeel laagje zichtbaar.
De meest indrukwekkende tinten krijg je wanneer in westelijke richting een dik pak wolken hangt, terwijl in het oosten de horizon helder is. Voor een mooie zonsondergang heb je dan weer heldere luchten in het westen nodig en een dik pak wolken in het oosten.
Wolken zijn goed bij een zonsopkomst en zonsondergang!
Teveel wolken zorgt ervoor dat de zon niet goed zichtbaar is, maar geen wolken maken dat de foto van de zonsondergang of zonsopkomst al snel saai is. Het zijn juist de wolken die een prachtige kleur in de lucht reflecteren.
In de 15 tot 30 minuten na zonsondergang zie je de meest intense en mooiste kleuren. Pas daarna wordt het echt donker. Leg dit spektakel vast met een langere sluitertijd en let daarbij vooral op de wolken. Want als de zon is ondergegaan zullen de wolken het licht van de zon nog een tijd weerkaatsen.
De gekleurde lucht werd veroorzaakt door lampen van de kassen in die regio. Bepaalde kleuren ledlampen zouden ervoor zorgen dat planten beter groeien. "Er worden vaak nog van die oranje lampen gebruikt in kassen, maar daarmee laat je veel warmte gaan.
Doordat de zon laag hangt, moet het zonlicht een lange weg afleggen voor het je ogen bereikt, vervolgt ze. "Daardoor stuit het zonlicht op tal van deeltjes in de lucht, zoals stof en waterdamp. Dat verstrooit alle kleuren, maar rood het minst. Dus dat blijft over, waardoor de lucht die rode gloed krijgt."
Volgens wetenschappers kan de lucht heel soms groen worden als er veel regenwater in de wolken zit. Dan schijnt er blauw licht door de wolken en dat blauwe licht mengt dan met rood licht van de zon. En dan kleurt de lucht dus groen.
Het hemelsblauw dat we waarnemen is een mengsel van violet, blauw, een klein beetje groen en zeer weinig geel en rood. Als alleen dit type verstrooiing van belang is, zoals in de bergen bij schone droge lucht dan zien we een diepblauwe hemel, maar zelfs daar speelt verstrooiing door stofjes nog een rol.
Vanaf de grond bezien is een onbewolkte hemel blauw. Blauw is ook de kleur van de dampkring zoals die vanuit de ruimte wordt waargenomen.
De zon geeft geen kleur. De zon zendt een breed spectrum van electromagnetische straling uit. Een groot deel van dit spectrum wordt door de magnetosfeer en door de atmosfeer tegengehouden.