Ik pak de paling in. Dit is misschien wel één van de meest rare Twentse uitspraken, maar betekent gewoon: ik ga er weer vandoor.
Praktisch voorbeeld: wanneer de man sloerig in 'n rakkert is, staat dit gelijk aan dat de halve wereld vergaat. Hij kan zichzelf niet meer aankleden, heeft intensieve verzorging nodig en gaat minstens half dood.
De knollen op hebben. Je bent ontzettend moe en wilt eigenlijk het liefste slapen. In Twente heb je dan de knollen op.
Zo zei ik een keer tegen een vriendinnetje op de camping 'ajuus' en ze had geen flauw idee wat dat betekende. Het is gewoon hetzelfde als doei of dag: Aju paraplu! De jongens gebruiken ook vaak Twentse woorden en Deon kort soms zelfs woorden af, best grappig om te horen.
“Goodgoan “ is de bekendste en mooiste Twentse groet die we elkaar toewensen. Waar je ook gaat of staat; het ga je goed! De uitdrukking is ook een werkwoord: goed gáán!
Gelukkig Nieuwjaar of geluk in 'n tuk, zoals Twentenaren dat zeggen. Vrij vertaald betekent dit het geluk in je broekzak steken. 2023 is misschien wel het jaar dat jij in Twente je geluk (her)vindt.
Andere favoriete woorden: knetterbiel (motorzaag) en kuierdroad (telefoon). En dan zijn er nog de woorden of uitdrukkingen die wellicht toch wat minder bekend zijn. Zoals roep'n op 'n moos (rupsen op de boerenkool).
mam (v.) mam (v.)
“Aait Vedan” vind je in Nieuw Weerdinge, een dorp tussen Emmen (Drenthe) en Ter Apel (Groningen). “Aait Vedan” betekent: altijd verder gaan en dat doen onze gasten dan ook, nadat ze heerlijk tot rust zijn gekomen en genoten hebben van wat de omgeving te bieden had.
Kaart_21 FILSTEERD!/GEFELICITEERD! (TWENTS/NEDERLANDS) – Kleur-Echt.
d.w.z. tegen iemand opgewassen zijn; eig.
Er was niemand aanwezig.
U beantwoordt de vraag met Och, geet wa, oftewel Dank u, uitstekend.
Wie trapt 'm an - We trappen hem aan. We gaan naar huis. De achterboks antrek'n - De achterbroek aantrekken. Zich terugtrekken van een belofte.
Aardappels teel je uit speciaal gekweekte aardappelknollen: de zogenaamde pootaardappels. De pootaardappels worden in het voorjaar geplant en na twee tot drie weken komen de stengels boven de grond. De plant ontwikkelt ook ondergrondse stengels, zogenaamde stolonen, waaraan zich de nieuwe knollen vormen.
In goed te pas zijn zit hetzelfde woord pas, maar dan in de betekenis 'goede omstandigheden'. Ook te pas zijn en wel te pas zijn kwamen voor. Deze uitdrukkingen hebben betrekking op hoe je je voelt: je bent (weer) gezond, fit en alert.
Aight is straattaal en wordt ook wel eens geschreven als ait, maar ze hebben allebei dezelfde betekenis. Aight is een soort stopwoord en komt ongeveer neer op iets van: oké, dat is goed zo – laten we dat doen. De gangsters van de straat gebruiken aight dan ook vaak.
Je zou zomaar op deze manier in Twente kunnen worden verwelkomd. En dan antwoord je: ''t Geet wa. ' Wie naar het buitenland gaat, bereidt zich voor en koopt een taalgidsje hoe en wat.
Het is gewoon een Tukker die ervandoor gaat. Aju! Niet alleen Otto blijkt typisch een Twents woord te zijn, ook een synoniem scoort hoog: ton.
Het Twentse woord voor aardappel is 'tuffel'.
Woar bin ie dûr ene van = wie zijn je vader en je moeder. Heij roep'n op 'n moos = letterlijk: heb je rupsen op de boerenkool? (betekent: is er wat mis bij jullie?)
hoes (o.) hoes (o.)
Haar hond heet Bössel wat kwajongen betekent in het Twents. In het Twents Kwartearken geven we elke week aandacht aan typische Twentse streektaal woorden.
A'j plat könt proat'n, mö'j 't nich loat'n! - Actief Twente.
In de finale versloeg pieneköttel de woorden 'lyyeshearhönne' (lieveheersbeestje in het Hindeloopens) en sókkerkäörkes (muisjes van beschuit in de taal van Venlo).