Formeel recht, ook wel bekend als procedureel recht, heeft betrekking op de procedures en methoden die worden gebruikt om materiële rechten af te dwingen. Het bepaalt hoe rechtszaken worden gevoerd, van het indienen van een zaak tot het uitvoeren van een vonnis.
Wat is formeel recht? Regels die aangeven op welke wijze een proces moet worden gevoerd.
Een wet in formele zin is een regeling die tot stand gebracht wordt door regering en Staten-Generaal tezamen via de grondwettelijke wetgevingsprocedure. Onder een wet in materiele zin verstaat men iedere algemene, burgers bindende rechtsregel, op overtreding waarvan straf is gesteld.
Alle besluiten van regering en Staten-Generaal via de grondwettelijke procedure zijn wetten in formele zin.
Het materieel recht regelt alle inhoudelijke rechten en plichten van (rechts)personen. Het formele recht (ook wel: procesrecht) daarentegen regelt de wijze waarop materieel recht te gelde kan worden gemaakt.
Samengevat, formeel recht gaat over "hoe" rechtszaken worden gevoerd, terwijl materieel recht gaat over "wat" de rechten en plichten zijn van de betrokken partijen.
Het formele bestuursrecht (het bestuursprocesrecht) gaat over de bescherming en handhaving van de rechten, plichten en belangen van burgers en de overheid. Daarin zijn bijvoorbeeld de procedures te vinden om bezwaar te maken tegen een overheidsbesluit.
De Grondwet kent de bevoegdheid tot vaststelling van wetten in formele zin toe aan de regering en de Staten-Generaal gezamenlijk. Indien de regering en de Staten-Generaal deze bevoegdheid uitoefenen, dan vormen zij een orgaancomplex: de wetgever in formele zin.
Een besluit moet in schriftelijke vorm zijn vastgelegd om als formeel besluit te worden aangemerkt. Het besluit moet een basis hebben in het publiekrecht, wat betekent dat het betrekking heeft op de uitoefening van overheidstaken of bevoegdheden.
Het regelt zaken als de inrichting van het gemeentebestuur, de bevoegdheden van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders, en de financiën van de gemeenten. Omdat de Gemeentewet is aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer en is ondertekend door de Koning, is het een wet in formele zin.
Een formele rechtsbron is de vorm waarin het recht verschijnt. Er zijn in ons rechtssysteem vijf formele rechtsbronnen of dus vijf verschijningsvormen: de (materiële) wet, de rechtspraak, de rechtsleer, de gewoonte en de algemene rechtsbeginselen.
Materiewetgeving. Wettelijke taken van overheidsorganisaties zijn vastgelegd in materiewetgeving. In materiewetgeving is te vinden welk belang een bepaald bestuursorgaan in het bijzonder behartigt.
Formeel betekent dan 'zakelijk, officieel, tot het publieke domein behorend', informeel 'niet-zakelijk, ongedwongen, tot de privésfeer behorend'. Bijvoorbeeld: een formeel gesprek, een informele aanspreking.
Wetten komen in Nederland tot stand door samenwerking van regering en Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer). We spreken dan van 'wetten in formele zin'. Indien aanpassing van de nationale wetgeving nodig is voor de implementatie van Europese wetgeving, wordt de normale formele wetgevingsprocedure i gevolgd.
Officieel is een bijvoeglijk naamwoord dat betekent: op basis van bevoegd gezag, gezaghebbend, ambtshalve, formeel. Officieus is ook een bijvoeglijk naamwoord, maar dit betekent: onofficieel, niet-ambtelijk, niet-formeel.
Tot het formele recht worden gerekend: Burgerlijk procesrecht. Strafprocesrecht. Bestuursprocesrecht.
Onder formeel besluit wordt verstaan een schriftelijk besluit met alle noodzakelijke bevindingen, redeneringen, principes en conclusies, afgegeven door de toezichthouder om een tariefgoedkeuring af te sluiten .
Binnen een overheidsorganisatie worden besluiten genomen en gebeuren dingen. Hierover kun je contact met ons opnemen. Bijvoorbeeld om bezwaar in te dienen tegen een besluit, een klacht in te dienen, informatie op te vragen of een zienswijze in te dienen. Dit heet een formeel verzoek.
Tegenover het begrip van wetten in formele zin staat het begrip van wetten in materiële zin. De aanduiding formeel duidt erop dat de bepaling naar wijze van totstandkoming als wet kan worden beschouwd. Het gaat dus om de procedurele en formele aspecten rond de bepaling, niet om haar inhoud.
wet in formele zin, waarin de relatie tussen overheid en burger wordt geregeld.
Een pro forma bezwaarschrift houdt eigenlijk niet meer in, dan dat u schriftelijk meldt het niet eens te zijn met de beslissing, maar op dat moment nog niet goed kunt onderbouwen waarom dat zo is. Bijvoorbeeld omdat u daar nog hulp bij dient te vragen, of omdat u eerst nog wat uit moet zoeken.
De formele (onderzoeks)procedure heeft als doel om de rechten van alle betrokken partijen te waarborgen. Een ander doel is om de Commissie volledig op de hoogte te brengen van de feiten omtrent de steunmaatregel.