De normale lichaamstemperatuur bij gezonde mensen varieert tussen ongeveer 35,5 graden en 37,5 (soms hoger bij inspanning) Celsius. Soms ook wel wat lager. Bijvoorbeeld vroeg in de ochtend of tijdens de slaap. Onderkoeling begint als de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C.
Als de lichaamstemperatuur hoger is dan 38 graden Celsius wordt er gesproken van koorts. Het is een reactie van het lichaam op een infectie met virussen of bacteriën. De koorts helpt de infectie te bestrijden. Bij een hogere temperatuur groeien virussen en bacteriën minder goed.
Hypothermie wordt gedefinieerd als een lichaamstemperatuur van 35 °c of lager. Milde hypothermie (een lichaamstemperatuur tussen 32 °c en 35 °c) wordt gekenmerkt door neurologische, cardiovasculaire, hematologische, respiratoire, metabole, renale en gastro-intestinale symptomen.
Onderkoeling treedt op wanneer je te veel lichaamswarmte verliest. Voor volwassenen is een lichaamstemperatuur die onder de 35 °C daalt een teken van onderkoeling. De meeste mensen associëren onderkoeling met langdurig buiten zijn bij koud weer. Maar onderkoeling kan ook binnenshuis optreden.
Ondertemperatuur wordt gedefinieerd als een lichaamstemperatuur beneden de normale temperatuur van 36,5°C. Hypothermie wordt omschreven als het hebben van een te lage lichaamstemperatuur (1).
De eerste onderkoelingsverschijnselen beginnen als de lichaamstemperatuur zakt naar 35 °C, je kunt dan last krijgen van desoriëntatie, verlaagde hartslag en verwardheid. Wanneer de temperatuur verder daalt naar 33°C krijg je last van spierstijfheid, grote pupillen en kramp.
Kou kan fatale gevolgen hebben. Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af.
Beweging zorgt bijvoorbeeld dat de temperatuur stijgt, net als warm eten of warme dranken. Ook het moment van de dag kan voor kleine verschillen zorgen, omdat het lichaam actiever wordt naarmate de dag vordert en begint op te warmen.
Dit gebeurt in je hersenen. De hypohalamus is onze thermostaat die regelt dat onze lichaamstemperatuur 37 graden is. Je lichaam zal deze interne temperatuur altijd proberen vast te houden. Dit wordt geregeld door cellen in de hersenen en de huid.
Enkele oorzaken van onderkoeling zijn overboord vallen in koud water, na een val uren of dagen blijven liggen op een koude vloer, of zelfs gewoon blootshoofds naar buiten gaan als het erg koud is.
U heeft koorts als de temperatuur van uw lichaam 38 graden of hoger is. Drink elke dag 1,5 tot 2 liter.
Wanneer je lichaam in een koudere omgeving verblijft, vernauwen de bloedvaten in je handen en voeten zich namelijk, waardoor daar minder bloed doorheen stroomt. Doordat er minder bloed naar je handen en voeten wordt gepompt, verliest de rest van je lichaam minder waardevolle warmte.
Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur hoger is dan 38 graden Celsius. Dit geldt ook voor baby's en kinderen. Als je koorts hebt, dan kan je lichaamstemperatuur oplopen tot maar liefst 40 graden of hoger.
Wanneer een persoon koud, nat en vermoeid is, vraagt het lichaam veel energie om zich weer op te warmen. Dit houdt het lichaam slechts een beperkte tijd vol, waarna de temperatuur vervolgens snel zal afnemen. Wanneer de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C is er sprake van hypothermie, oftewel onderkoeling.
Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur hoger dan 38 graden celsius hebt. Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden. Als je temperatuur iets hoger ligt, hoef je niet gelijk koorts te hebben. Bij een temperatuur tussen de 37,5 en 38 graden noemen we het namelijk 'verhoging'.
Acute stress leidt tot temperatuursverhoging, net zoals de hartslag en bloeddruk bij stress omhoog gaan.
Ernstige onderkoeling
Als je ernstig onderkoeld bent, stop het beven, rillen en de pijn juist. Het lichaam begint zich dan al af te sluiten om de laatste restjes warmte te behouden. Je ademhaling vertraagt en je hartslag gaat omlaag. De kenmerkende emoties zijn verwardheid, slaperigheid en onverschilligheid.
Onderkoeling of hypothermie is een gevaarlijke daling van de lichaamstemperatuur (onder 35°C bij milde hypothermie, onder 32°C bij matige hypothermie en onder 25°C bij ernstige hypothermie).
Wat? Een onderkoeling of hypothermie wordt gedefinieerd als een geheel van stoornissen bij een centrale lichaamstemperatuur lager dan 35°C. Meestal duurt het enkele uren tot soms zelfs dagen om onderkoeld te geraken. We spreken dan van een chronische onderkoeling.
Gevorderde onderkoeling
Lichaamstemperatuur van 31° à 33°. Afnemen van het rillen met verstijven van de spieren en de gewrichten. Blauwverkleuring van de huid beginnend bij handen, voeten en lippen. Vertragen van hartslag en ademhaling.
Kou heeft een positief effect op de weerstand en het stimuleert de bloedsomloop. Ook activeert het bruin vet, wat kan helpen om af te vallen. Maar misschien het allerbelangrijkste: kou maakt gelukshormonen vrij die je een fijne roes en een mentale boost geven.
Niet genoeg gedronken
Water drinken helpt om je lichaamstemperatuur te reguleren. Met genoeg vocht houdt je lichaam de warmte beter vast waardoor je het minder snel koud hebt. Volgens het Voedingscentrum heb je minimaal 1,5 tot 2 liter water per dag nodig. Zo blijf je lekker warm en voorkom je onnodige hoofdpijn.
Heb je geregeld tintelingen in je handen, armen, schouders en nek, of in die lichaamsdelen een koud of verdoofd gevoel, dan kan dat wijzen op te veel stress.
Stop met wat je aan het doen bent en zoek een koele plek. Drink voldoende water of sportdrank in kleine slokjes. Koel je lichaam: neem een koude douche of met natte doeken. Als de klachten niet minder worden, waarschuw dan een arts.