Het verzwijgen van de studieschuld kan een huizenkoper ook op een andere manier in de problemen brengen. Als je een huis hebt gekocht met Nationale Hypotheekgarantie en je moet daar onverhoopt gebruik van maken, dan vervalt je recht daarop als je je studieschuld hebt verzwegen.
"Gevangenisstraf kan in theorie" Studieschulden worden nog steeds verzwegen in het hypotheekproces. Verstrekkers kunnen tegenwoordig gegevens rechtstreeks opvragen bij DUO, maar hebben hier wel toestemming voor nodig van de consument.
Om hoeveel mensen gaat het? Volgens onderzoek van AFM gaat het om 9 tot 13 procent van de koopstarters die de studieschuld verzwijgt, maar er zijn ook andere onderzoeken waaruit blijkt zeker 30 procent de studieschuld verzwijgt. Het loont dan ook.
Als je een hoge studieschuld en een laag inkomen hebt, is je studieschuld versneld aflossen niet aan te raden. Maar ook als je een normaal inkomen en hoge lasten hebt, kan het niet verstandig zijn.
Een studieschuld is niet BKR geregistreerd. Hierdoor kunnen we niet nagaan of je een studieschuld hebt en hoe hoog deze is. Toch is het niet verstandig om jouw studieschuld te verzwijgen bij een hypotheekaanvraag. Blijkt later toch dat je een studieschuld hebt, dan vervalt jouw recht op Nationale Hypotheek Garantie.
In sommige gevallen kan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) een deel van jouw studieschuld kwijtschelden. Om hiervoor in aanmerking te komen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen: Jouw maandbedrag is berekend op grond van jouw inkomen. Je hebt nog een openstaand bedrag na 15 jaar maandelijks te hebben afbetaald.
Hoe zwaar weegt de studieschuld? Een studieschuld weegt een stuk minder zwaar dan een 'gewone' lening. Voor een consumptieve schuld wordt er met een weegfactor van 2% gerekend. Dat betekent dat banken voor de berekening van jouw hypotheek ervan uitgaan dat jij elke maand 2% van die schuld terug moet betalen.
Na afloop van de aflosfase, van zowel 15 jaar als 35 jaar, wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Dit gaat automatisch, studenten hoeven hiervoor geen actie te ondernemen. Eventuele achterstallige maandbedragen worden niet kwijtgescholden. Je kan er voor kiezen om zogeheten “jokerjaren” in te zetten.
De maanden waarin u niet aflost, telt DUO op bij uw aflossingsperiode. Hierdoor duurt het terugbetalen van uw lening langer dan de normale 15 of 35 jaar. Welke aflosfase voor u geldt, hangt af van de regels uit het jaar waarin u voor het eerst studiefinanciering kreeg.
Studieschuld neemt toe
Ook zijn er sinds de invoering van het leenstelsel meer mensen met een studieschuld van meer dan 30.000 euro: van 120.000 in 2015 tot 300.000 in 2022. Ruim 100.000 mensen hadden dit jaar een schuld van meer dan 50.000 euro. En 1400 mensen hadden een schuld van een ton of meer.
Eerst het goede nieuws: uw studieschuld is niet bekend bij het BKR, het Bureau Krediet Registratie. Het BKR registreert namelijk geen studieschulden bij DUO. U heeft dus geen aantekening bij deze instelling. Dit heeft dus geen invloed op uw hypotheekaanvraag.
De allerhoogste studieschuld bedraagt precies 199.410 euro en 17 cent. Dat blijkt uit een bestand dat het HOP heeft opgevraagd bij studiefinancier DUO. Maar zo'n extreme schuld is een uitzondering. We krijgen van DUO een 'foto' van de studieschulden in maart 2022.
Uw ouders moeten genoeg financiële ruimte hebben om garant te kunnen staan voor (een deel van) uw hypotheek. Van uw ouders moet de geldverstrekker dus ook alle inkomensgegevens hebben. U moet kunnen aantonen dat u binnen drie tot vijf jaar de volledige hypotheeklast zelf kunt dragen.
Gevolgen zoals een hoger instap salaris zijn voor de hand liggend. Daarnaast kan het hebben van een flinke studieschuld ook gevolgen hebben voor het krijgen van een hypotheek. Ondanks dat de gemiddelde studieschuld het afgelopen jaar niet is gestegen, zijn er wel meer studenten met een studieschuld.
Hypotheekverstrekkers gaan ervan uit dat u per maand 0,65% van uw schuld afbetaalt. Dat is de zogenaamde wegingsfactor. Rekenvoorbeeld: u heeft een studieschuld van € 15.000. Dat betekent dat de hypotheekverstrekker ervan uitgaat dat u elke maand 0,65% van € 15.000 aflost.
Hypotheekverstrekkers moeten naar je studieschuld vragen. Want ze moeten bij de berekening voor je maximale hypotheek rekening houden met je schulden. Een studieschuld staat niet geregistreerd bij Bureau Krediet Registratie (BKR). Hierdoor weet een geldverstrekker niet zomaar of je een studieschuld hebt.
Totale studieschuld blijft toenemen
De totale studieschuld van huidige en oud-studenten was 24,4 miljard euro begin 2021. Dit is 1,6 miljard meer dan het jaar ervoor, een stijging van ruim 7 procent. De studieschuld loopt elk jaar op en is sinds 2015, het jaar van invoering van het leenstelsel, verdubbeld.
Aflosfase: maximaal 15 of 35 jaar
U ontvangt bericht van DUO over de hoogte van het bedrag dat u moet betalen. De aflosfase duurt maximaal 15 jaar of maximaal 35 jaar. In hoeveel jaar u uw studieschuld moet aflossen, hangt af van uw opleidingsniveau en het moment waarop u begon met uw studie.
Toch worden een aantal schulden uitgesloten van de kwijtschelding. Het gaat hierbij om onderhoudsgelden, schulden die een schadevergoeding inhouden ten gevolge van door een misdrijf veroorzaakte lichamelijke schade en de schulden van een gefailleerde die overblijven na het sluiten van het faillissement.
Je studieschuld is aftrekbaar van de belasting als je in 2020 een eigen vermogen hebt van meer dan 30.846 euro is (of 61.692 euro als je een fiscaal partner hebt). Je studieschuld moet dan wel minstens 3.100 euro zijn (of 6.200 euro met fiscaal partner). Je geeft je studieschuld aan in box 3.
Uw aflosfase is maximaal 15 jaar. U hoeft nooit meer dan 12% van uw inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Bent u alleenstaand zonder kinderen, dan is de draagkrachtvrije voet 84% van het minimumloon. In alle andere gevallen is het 120%.
In 2022 is het rentepercentage 0%. Aan het einde van elk jaar stelt het ministerie van OCW de rente voor het volgende jaar vast. Het percentage wordt gebaseerd op het gemiddeld effectief rendement van openbare staatsleningen. Na afloop van uw opleiding wordt de rente steeds voor 5 jaar vastgezet.
Heb je een lening volgens het oude leenstelsel (voor 1-9-2015) dan wordt er in 2022 gerekend met een maandelijkse last van 0,65% van het startbedrag van je lening. Valt je lening onder het nieuwe leenstelsel (na 1-9-2015), dan wordt uitgegaan van een maandelijkse last van 0,35% van het startbedrag van je studieschuld.
Wettelijk maandbedrag
Het wettelijke termijnbedrag is minimaal € 45,41 als u terugbetaalt volgens de terugbetalingsregels van vóór 2012 of vanaf 2012. Ook als u een schuld levenlanglerenkrediet betaalt. Betaalt u terug volgens de terugbetalingsregels vanaf 2018, dan is het minimaal € 5,00.
U hoeft uw studieschuld niet direct na uw studie af te lossen. Als uw studiefinanciering stopt, dan begint op 1 januari daarna de 'aanloopfase'. Dit is een periode van 2 jaar waarin u nog niet hoeft terug te betalen. De rente wordt vanaf de aanloopfase steeds voor 5 jaar vastgezet.