Zo heeft ieder individu een lichaamseigen temperatuur die tussen 35,8° en 37,5° Celsius ligt. Tot 38°C spreekt men van een temperatuursverhoging. Die kan, bijvoorbeeld, het gevolg zijn van een lichte infectie of van doorkomende tandjes bij kinderen. Vanaf 38 °C wordt er medisch gesproken over koorts.
Hypothermie wordt gedefinieerd als een lichaamstemperatuur van 35 °c of lager. Milde hypothermie (een lichaamstemperatuur tussen 32 °c en 35 °c) wordt gekenmerkt door neurologische, cardiovasculaire, hematologische, respiratoire, metabole, renale en gastro-intestinale symptomen.
Ondertemperatuur wordt gedefinieerd als een lichaamstemperatuur beneden de normale temperatuur van 36,5°C. Hypothermie wordt omschreven als het hebben van een te lage lichaamstemperatuur (1). In Harrison's Principles of Internal Medicine wordt voor hypothermie een grens van 35,0°C aangehouden (2).
Medisch gezien wordt een hoge lichaamstemperatuur pas vanaf 38°C gedefinieerd als koorts. Tot 38°C is er eerder sprake van een temperatuursverhoging.
De normale lichaamstemperatuur van een gezond mens varieert tussen de 35,5 en de 37,5 graden Celsius. Toch krijg je bij een lichaamstemperatuur van 36 °C al een rillerig gevoel. Bij onderkoeling is de lichaamstemperatuur te laag.
Wanneer je bloedsomloop niet naar behoren functioneert, kost het je lichaam meer moeite om het warme bloed tot in de uiteinden van je lichaam te pompen. Het gevolg: een gevoel van kou. Ongezond eten, met veel verzadigde vetten, kan ook bijdragen aan een verslechterde bloedsomloop.
Beweging zorgt bijvoorbeeld dat de temperatuur stijgt, net als warm eten of warme dranken. Ook het moment van de dag kan voor kleine verschillen zorgen, omdat het lichaam actiever wordt naarmate de dag vordert en begint op te warmen.
U heeft koorts als de temperatuur van uw lichaam 38 graden of hoger is. Drink elke dag 1,5 tot 2 liter. Rust ook genoeg. Koorts kan geen kwaad.
Je raakt onderkoeld als je lichaamstemperatuur daalt onder de 35°C. Dat kan zeer snel gaan wanneer je in koud water valt of schaars gekleed buiten loopt bij guur weer in combinatie met hevige wind. Wind zorgt ervoor dat je sneller afkoelt.
Onderkoeling ontstaat door een langdurige blootstelling aan lage temperaturen of een kortstondige blootstelling aan extreem lage temperaturen.
Onderkoeling treedt op wanneer je te veel lichaamswarmte verliest. Voor volwassenen is een lichaamstemperatuur die onder de 35 °C daalt een teken van onderkoeling. De meeste mensen associëren onderkoeling met langdurig buiten zijn bij koud weer. Maar onderkoeling kan ook binnenshuis optreden.
Dit gebeurt in je hersenen. De hypohalamus is onze thermostaat die regelt dat onze lichaamstemperatuur 37 graden is. Je lichaam zal deze interne temperatuur altijd proberen vast te houden. Dit wordt geregeld door cellen in de hersenen en de huid.
Wanneer een persoon koud, nat en vermoeid is, vraagt het lichaam veel energie om zich weer op te warmen. Dit houdt het lichaam slechts een beperkte tijd vol, waarna de temperatuur vervolgens snel zal afnemen. Wanneer de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C is er sprake van hypothermie, oftewel onderkoeling.
Die moeheid komt uiteraard door te weinig slaap. Dit kan zorgen voor een storing in het deel van je hersenen dat je temperatuur regelt. Daardoor heb je het dus ook vaak koud als je moe bent. Ook je metabolisme is lager waardoor je lichaam minder goed op temperatuur kan komen.
Heb je geregeld tintelingen in je handen, armen, schouders en nek, of in die lichaamsdelen een koud of verdoofd gevoel, dan kan dat wijzen op te veel stress.
Hoe ouder hoe kouder!
Hoe ouder je wordt, hoe lager je stofwisseling wordt. In dat geval ga je steeds minder warmte produceren. Geen wonder dat de kachel bij oma op 22 graden staat! Andersom geldt het overigens ook.
Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Ernstige onderkoeling
Als je ernstig onderkoeld bent, stop het beven, rillen en de pijn juist. Het lichaam begint zich dan al af te sluiten om de laatste restjes warmte te behouden. Je ademhaling vertraagt en je hartslag gaat omlaag. De kenmerkende emoties zijn verwardheid, slaperigheid en onverschilligheid.
Men kan het gevoel krijgen dat de luchtweg is afgesloten en voelt hevige pijn. Ook kan cold-shock ervoor zorgen dat men onder water onbedwingbaar moet ademen, wat de paniek alleen maar groter maakt. Mede hierdoor treedt een plotselinge versnelling van de hartslag op en een toename van de bloeddruk.
Raadpleeg een arts als de lichaamstemperatuur meer dan 39°C bedraagt.