Vier decennia lang heeft de Koude Oorlog op verschillende manieren doorgewerkt in Nederland. In de buitenlandse politiek oriënteerde ons land zich op de Verenigde Staten en spande het zich in voor de Europese integratie; in Nederland zelf probeerde men de communistische dreiging te keren door de welvaart te vergroten.
Nederland bereidde zich in de Koude Oorlog grondig voor op mogelijke aanvallen uit het oosten. Tussen Kampen en Nijmegen (127 kilometer) werd in het diepste geheim de IJssellinie aangelegd. In geval van dreiging kon een strook van 5 tot 10 kilometer breed tussen beide steden onder water worden gezet.
Tijdens de Koude Oorlog was de wereld in de ban van een conflict tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Beide landen hebben in deze fase van de wereldgeschiedenis hun eigen invloedssferen gecreëerd, respectievelijk het kapitalistische blok en het communistische blok.
De agressieve bedoelingen van de Sovjet-Unie bleken onder andere uit de blokkade van Berlijn, de communistische overname van Tsjecho-Slowakije in 1948 en de aanval van Noord-Korea op Zuid-Korea in 1950. Deze expansiedrift dwong de Verenigde Staten tot tegenwicht en leidde zo tot de Koude Oorlog.
Amerika en de Sovjet-Unie zijn de grote winnaars van de oorlog. Beide landen hebben een sterk leger en willen niet voor elkaar onder doen. Zo komen de twee wereldmachten tegenover elkaar te staan. Ze verdenken elkaar ervan de machtigste van de wereld te willen zijn.
De Koude Oorlog eindigde met de val van de Sovjet-Unie in 1991, nadat verschillende staten zoals de DDR (Oost-Duitsland), Tsjechoslowakije en Hongarije zich al in 1989 hadden losgerukt van de invloedssfeer van de Sovjet-Unie.
Het INF-verdrag uit 1987 verbiedt nucleaire en conventionele middellangeafstandsraketten voor beide landen en luidde het einde in van de wapenwedloop van de Koude Oorlog. Het werd destijds ondertekend in Washington door de Amerikaanse president Reagan en Sovjetleider Gorbatsjov.
Het is de Britse premier Winston Churchill die de scheidslijn tussen Duitsland en Europa het IJzeren Gordijn noemt.
Partijleider. Na de dood van Stalin in maart 1953 ontstond een interne richtingenstrijd. Chroesjtsjov won deze en hij werd in september 1953 aangeduid als partijleider.
Van de 22 miljoen mensen die sinds 1945 in oorlogen werden gedood, schat men dat het in 84 procent burgers betreft (2). Na het eind van de Koude Oorlog werd het totale aantal militairen gereduceerd met 4.6 miljoen. Toch blijven er nog steeds 22.4 miljoen mannen, vrouwen en kindsoldaten onder de wapens.
Met de 'Koude Oorlog' wordt een strijd bedoeld, waarbij de wapens koud blijven en er vooral verbaal – via radio, tv, propaganda – en militair – door een wapenwedloop – geprobeerd wordt om de tegenstander te intimideren.
Na de Tweede Wereldoorlog komen Amerika en de Sovjetunie lijnrecht tegenover elkaar te staan. Er ontstaat een botsing tussen het Amerikaanse kapitalisme en het Russische communisme. De spanningen lopen op en leiden tot de Koude Oorlog.
Die ontwikkeling begon in de Koude Oorlog, toen een bondgenootschap hard nodig was als antwoord op het communistische Oostblok. De parate sterkte van de landmacht bedroeg toen 65.000 militairen, wat met mobilisatie tot 210.000 kon worden uitgebreid. De Koninklijke Landmacht is een gewilde bondgenoot.
Eeuwenlang was Oekraïne gewoon onderdeel van het Russische tsarenrijk, maar het waren de communisten die het land in 1921 na drie jaar onafhankelijkheid promoveerden tot de 'Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek', een van de vijftien republieken die de Sovjet-Unie vormden.
Hij maakte de Sovjetbevolking bewust van Stalins misdaden en veroordeelde hem postuum. Chroesjtsjovs hervormingen leidden tot meer vrijheid, maar met zijn boerse gedrag, opvliegend karakter en ondoordachte beleid bracht hij de wereld op het randje van een nucleaire oorlog.
Berlijnse Muur (1961-1989) De Berlijnse muur was een 45,3 kilometer lange muur die West- en Oost-Berlijn van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 scheidde. Het is een van de bekendste symbolen van de Koude Oorlog, het IJzeren Gordijn en de Duitse tweedeling. Waarom werd de Berlijnse muur gebouwd?
In 1961 besloten Walter Ulbricht en de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov een einde te maken aan de leegloop. In de nacht van 12 op 13 augustus werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur.
Het was echter Winston Churchill die het begrip aan de massa liet horen. Hij hield op 5 maart 1946 een toespraak, waar hij de woorden 'iron curtain' (IJzeren Gordijn) liet vallen. Hij bedoelde daarmee de scheiding tussen het kapitalistische westen en het communistische oosten in Europa.
De Koude Oorlog was een periode van politieke spanning en militaire dreiging tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, die duurde van het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991.
De Berlijnse Muur is een symbool van verdeeldheid. In augustus 1961 bouwt de DDR deze muur om de aanhoudende toevloed van mensen uit Oost-Berlijn naar het Westen tegen te gaan. De “muur van schaamte”, zoals die dan in het Westen wordt genoemd, moet beide delen van de stad volledig afsluiten.
Frans-Indochina in 1930 (wiki) De belangrijkste oorzaken van de Vietnamoorlog waren, kort samengevat: Het falende Franse koloniale bewind in Indochina. De Amerikaanse containmentpolitiek sinds Harry Truman (1947), gevolgd door de dominotheorie van Dwight D. Eisenhower (1954).
De Duitse stad werd het strijdtoneel tussen ideologieën. Maar niet alleen in Berlijn kwam het tot een conflict. Ook in Afrika, Azië en Zuid-Amerika werd de Koude Oorlog uitgevochten, zoals historici dit conflict gingen noemen. De oorlog wordt 'koud' genoemd, omdat er niet letterlijk werd gevochten.
Precies honderd jaar geleden, op 30 december 1922, ontstond de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR), meestal de Sovjet-Unie genoemd. 69 jaar later zou ze uiteenvallen in 15 republieken, waaronder Rusland en Oekraïne.