Je kunt moe zijn door chemotherapie of bestralingBehandelingen als chemotherapie en bestraling maken kankercellen kapot. Maar soms beschadigen ze ook gezonde cellen. Beschadigde cellen moeten weer herstellen en dode kankercellen moeten opgeruimd worden. En dat kost het lichaam energie.
Hoewel vermoeidheid een veel voorkomend symptoom is dat wordt gemeld bij kankerpatiënten, is het toch belangrijk om het aan je kankerzorgteam te vertellen als je hier last van hebt. Het is misschien niet zo “normaal” als je denkt, en misschien hebben ze specifiek advies voor je.
Behandelingen beschadigen kankercellen en gezonde cellen.Daardoor is je lichaam steeds bezig met kankercellen opruimen en gezonde cellen laten herstellen. En daar kun je moe door zijn. Ook emotioneel is de tijd dat je behandeld wordt tegen kanker zwaar.
Vermoeidheid voor, tijdens en kort na de behandeling
Dat je moe bent is heel normaal. Zowel voor, tijdens en kort na de behandeling. Kanker en de behandeling vragen veel van je lichaam. Ook slecht slapen, weinig bewegen, pijn of een verminderde eetlust kunnen ervoor zorgen dat je moe bent.
Extreme vermoeidheid
Plotselinge vermoeidheid kan door stress, slaapgebrek, een ongezonde levensstijl, een infectie of ziekte, of een medische aandoening komen. Het is belangrijke om de oorzaak te vinden, anders blijft de vermoeidheid terugkomen.
De kleine hersenen en hersenstam spelen een rol bij vermoeidheid, slaap en je wakker voelen.
Oorzaken oververmoeidheid
Bijvoorbeeld door een slaaptekort, slechte voeding, te weinig lichaamsbeweging en stress. Maar ook bepaalde karaktereigenschappen kunnen een rol spelen, zoals perfectionisme, subassertiviteit of veel piekeren. Sommige gezondheidsklachten zorgen ook voor oververmoeidheid.
Veel ziekten en aandoeningen veroorzaken vermoeidheidsklachten. Denk aan spierziekten, kanker, infectieziekten zoals Covid-19 of Q-koorts. Er kan zowel sprake zijn van fysieke vermoeidheid, omdat het lichaam harder moet werken vanwege de ziekte, als van mentale vermoeidheid door emoties of psychologische veranderingen.
Tijdens chemotherapie en andere behandelingen worden veel kankercellen vernietigd. Maar niet alle cellen sterven af. In plaats daarvan stoppen sommige kankercellen met delen en komen in een soort "slaapstand".
Het grootste risico op kanker komt door roken en meeroken. Tabaksproducten en de tabaksrook bevatten stoffen die schadelijk zijn voor het DNA in de cellen. Fouten in het DNA kunnen ertoe leiden dat een cel ontspoort en dat er kanker ontstaat.
Longkanker verantwoordelijk voor ruim 20% kankersterfte
De top vijf van kankervormen met de grootste sterfte in 2023 zijn: Longkanker: 9.911. Dikkedarmkanker: 4.459. Hematologische kanker: 3.615.
In de palliatieve fase krijgen veel mensen te maken met vermoeidheid. Het is geen 'gewone' vermoeidheid, die na een nachtje slapen wel weer over is. Je kunt je lichamelijk en/of geestelijk uitgeput voelen.
Bij kanker denken veel mensen direct aan gewichtsafname, maar ook het tegenovergestelde komt regelmatig voor. Deze speciale vorm van gewichtstoename bij patiënten met kanker bestaat vooral uit toename van vet, maar tegelijkertijd verlies van spiermassa.
Zo komen vermoeidheid, pijn, benauwdheid en verlies van eetlust veel voor. In de terminale fase komen ook symptomen als gewichtsverlies, sufheid en verwardheid vaak voor.
Veelvoorkomende lichamelijke klachten van mensen met kanker in de terminale fase zijn pijn, misselijkheid/braken, vermoeidheid, anorexie (gebrek aan eetlust) en obstipatie. Pijn komt bij 70-90 procent van de kankerpatiënten voor, anorexie bij 40-80 procent.
Chronische kankerpijn wordt ook aanhoudende pijn genoemd en is altijd aanwezig.Naast aanhoudende pijn kunt u ook last hebben van doorbraakpijn bij kanker. Doorbraakpijn is pijn die vaak plotseling opkomt en snel weer verdwijnt of minder wordt. Het is pijn die boven op pijn komt die u al langer heeft (chronische pijn).
Oorzaken van vermoeidheid door kanker
de ziekte zelf. de behandeling die je krijgt. klachten die niet onder controle zijn, zoals pijn of kortademigheid. lichamelijke gevolgen van de ziekte of de behandeling, zoals bloedarmoede, uitdroging, afvallen, zuurstoftekort, infecties en/of koorts.
Maar hoe een cel ook slapend wordt, het blijft niet altijd zo. "Kankercellen kunnen soms jarenlang ergens in het lichaam blijven zitten, zonder zich te delen en dan, om soms onbekende redenen, kunnen ze zich weer gaan delen, waardoor de tumor op verre plekken regenereert."
Je kunt moe zijn door chemotherapie of bestraling
Behandelingen als chemotherapie en bestraling maken kankercellen kapot. Maar soms beschadigen ze ook gezonde cellen. Beschadigde cellen moeten weer herstellen en dode kankercellen moeten opgeruimd worden. En dat kost het lichaam energie.
De bijnier kan daardoor moe worden, en een uitgeputte bijnier maakt minder of geen cortisol aan. Dat kan gevolgen hebben voor je gezondheid en kan in extreme gevallen zelfs levensbedreigend zijn. Doordat je lichaam minder cortisol aanmaakt, kun je je onder meer moe en niet fit voelen of prikkelbaar zijn.
Abnormale vermoeidheid
Deze vermoeidheid is in de regel kort van duur en gaat spontaan of door rust voorbij. Dit geldt ook voor vermoeidheid na een zware inspanning of na een tekort aan slaap. Vermoeidheid die blijft aanslepen of niet verdwijnt door rust, is abnormaal.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.