Het aantal asielaanvragen in Nederland is door de jaren heen sterk beïnvloedt door de crises en oorlogen die op dat moment speelden. Begin jaren '90 nam het aantal vluchtelingen toe door de oorlog in voormalig-Joegoslavië, en later opnieuw door oorlog in Afghanistan en Kosovo.
De oorlog in Syrië zorgt nog steeds voor de meeste vluchtelingen. Meer dan tweederde (69%) van alle vluchtelingen komt uit slechts 5 landen: Syrië (6,8 miljoen) Venezuela (4,6 miljoen)
Veel vluchtelingen in Nederland komen uit landen als Syrië, Eritrea, Afghanistan, Irak, Iran en Turkije.
De meeste mensen die in 2021 asiel aanvroegen waren afkomstig uit Syrië (14.904 mensen), Afghanistan (3.425) en Turkije (3.215). De meeste alleenstaande kinderen die asiel aanvroegen in 2021 kwamen uit Syrië (1.078), Eritrea (235), Somalië (185), Irak (163) en Marokko (136).
In juli 2022 kwamen 2 640 asielzoekers naar Nederland. Dat waren er 165 meer dan de maand ervoor. Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers.
Een asielzoeker krijgt bij aankomst onderdak, maaltijden en zaken zoals toiletartikelen en wasmiddel. Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker maximaal ongeveer € 60 per week voor eten, kleding en zakgeld voor andere uitgaven.
Vluchtelingen die naar Nederland komen zijn al vele veilige Europese landen doorgereisd. Waarom moet Nederland ze dan opvangen? Volgens de huidige Europese afspraken moeten asielzoekers in het land waar ze aankomen in Europa asiel aanvragen. Als ze toch doorreizen, kunnen ze naar dat land worden uitgezet.
Nederland kan in de toekomst asielzoekers uit ander EU-land aan de grens weigeren. Nederland kan volgens staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) in de toekomst zo nodig in de grenszones met België en Duitsland gaan controleren of asielzoekers niet ten onrechte het land binnenkomen, en ze terugsturen.
Sinds 2015 spreken we van een vluchtelingencrisis in Europa. De aanhoudende conflicten in Syrië, Irak en Afghanistan dwingen steeds meer mensen om te vluchten. Het overgrote deel van de vluchtelingen zoekt veiligheid in de eigen regio.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021. Dit betreft met name Syriërs (6.439 personen). Syrië is in 2021 ook opnieuw het herkomstland van de meeste asielzoekers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Van de Nederlandse bevolking vindt 77 procent dat Nederland vluchtelingen moet opvangen die door oorlog of vervolging hun land zijn ontvlucht. Mensen verschillen echter van mening over de gevolgen van de komst van vluchtelingen voor de Nederlandse cultuur, normen en waarden, en veiligheid.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
Duitsland vangt de meeste vluchtelingen op in Europa, gevolgd door Nederland en Italië, althans dat denkt veruit de meerderheid van de ondervraagden, een representatieve steekproef onder Nederlanders van 18-75 jaar.
Na een negatieve beslissing in de asielprocedure eindigt de opvang door Centrale Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Na de beslissing door de rechtbank is de asielzoekende verplicht om Nederland te verlaten.
Op dit moment zijn er 71.750 vluchtelingen uit Oekraïne ingeschreven bij de BRP. Deze personen verblijven in de gemeentelijke en particuliere opvang, of hebben zelfstandig onderdak gevonden. 33% hiervan is man en 67% is vrouw. Circa 170 Oekraïners zijn met hulp van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) vertrokken.
Mensen hebben verschillende redenen om in Nederland te komen wonen. Zo komen arbeidsmigranten naar Nederland om te werken, en volgen studiemigranten een opleiding in Nederland. Voor gezinsmigranten is niet werk, maar trouwen, samenwonen of aansluiten bij een familielid de belangrijkste reden om naar Nederland te komen.
EU-landen worden niet verplicht asielzoekers op te nemen, ook niet in crisissen. De Europese Commissie gaat EU-lidstaten niet verplichten om bepaalde hoeveelheden asielzoekers op te nemen, blijkt uit het woensdag gepresenteerde Migratie en Asiel Pact.
Opvang in de regio van herkomst
De EU ondersteunt de opvang van vluchtelingen in de buurt van het land waar zij vandaan komen. Dan hoeven ze minder gevaarlijke reizen te maken. En kunnen ze makkelijker terug naar hun eigen land, als het daar weer veilig is. De EU helpt de opvanglanden op verschillende manieren.
Asielzoekers ontvangen een financiële toelage om boodschappen mee te doen. Meestal besteden ze het geld in winkels in de buurt van het azc. Op die manier profiteert de plaatselijke middenstand van extra omzet.
Wat is het verschil tussen een vluchteling en een asielzoeker? Niet iedere asielzoeker is een vluchteling. Een asielzoeker vraagt bescherming aan in een ander land, maar er is nog niet bepaald of hij of zij inderdaad internationale bescherming nodig heeft.
Mensen krijgen asiel wanneer ze risico lopen op marteling, onmenselijke of vernederende straf. Ook als de situatie in een land niet voldoende veilig is, kan een persoon asiel krijgen. Bijvoorbeeld als er oorlog is.
Langdurige asielprocedures hebben om verschillende redenen nadelige gevolgen voor asielzoekers. Zij kunnen tijdens de asielprocedure hun gezinsleden niet naar Nederland laten overkomen, zij hebben slechts toegang tot een sobere vorm van opvang en beperkte mogelijkheden tot dagbesteding.
Waarom stappen vluchtelingen niet gewoon op het vliegtuig? Kost minder dan een lange vlucht. De EU heeft afgekondigd dat elke bootmaatschappij of luchtvaartmaatschappij die een vluchteling brengt die illegaal zou willen migreren, alle documenten moet hebben om het land binnen te komen.
Vluchtelingen die nu ons land binnenkomen, komen terecht in een noodopvang zoals een sporthal of een omgebouwde daklozenopvang. Zij krijgen alleen onderdak en drie maaltijden per dag. Verder niets. Vluchtelingen die in een asielzoekerscentrum zitten en aan hun procedure zijn begonnen, hebben recht op meer.