Waarom vluchten mensen? Mensen vluchten wegens vervolging, of omdat er oorlog, conflict of geweld heerst in hun land van herkomst of omdat ze worden vervolgd vanwege hun ras of nationaliteit, godsdienst, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep.
Meer oorlog betekent meer asielzoekers en ook meer inwilligingen. Het aantal Syriërs, Palestijnen en Jemenieten dat asiel aanvraagt, is fors gegroeid. Onderstaande grafiek laat goed zien dat zij in heel Europa ook vaker een positieve beslissing krijgen op hun asielverzoek.
Na minimaal 5 jaar kunnen vluchtelingen een Nederlands paspoort aanvragen en naturaliseren. De meeste vluchtelingen in Nederland komen uit Syrië. Daarnaast wonen er in Nederland vluchtelingen uit landen als onder andere Eritrea, Afghanistan, Iran, Turkije, Jemen, Somalië en Irak.
Vluchtelingenkampen zitten overvol en velen – ook alleenreizende kinderen – slapen in verlaten gebouwen, zonder enige vorm van hulp. Asielprocedures en relocaties naar andere EU-landen vertragen of stagneren, ook omdat EU-lidstaten hun beloftes niet nakomen om vluchtelingen op te nemen.
Een alleenstaande krijgt dan € 31,92 per week, een gezin met 2 kinderen € 82,46 per week. De bedragen zijn gebaseerd op normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
De redenen waarom mensen doorreizen naar Nederland verschillen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat ze hier een vrijer bestaan hopen op te kunnen bouwen vanwege hun seksuele geaardheid, of omdat er in Nederland al familieleden wonen.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
Door het beleid van de Griekse regering hebben duizenden mensen in vluchtelingenkampen in het land geen toegang tot voedsel en dreigt een hongercrisis, waarschuwt noodhulporganisatie International Rescue Committee (IRC). Onder de vluchtelingen zijn ook veel kinderen.
Daarnaast kwamen er 850 nareizigers naar Nederland, 40 meer dan in juni 2023. In 2022 kwamen er in totaal 46 460 asielzoekers en nareizigers. In 2015 was er een piek in het aantal asielzoekers dat naar Nederland kwam. De oorlog in Syrië zorgde in dat jaar voor een grote vluchtelingenstroom.
Ook De Nederlandsche Bank (DNB) wijst op kleine positieve effecten voor de Nederlandse economie door de immigratie van vluchtelingen. De instroom van vluchtelingen zorgt voor extra overheidsuitgaven, een hoger arbeidsaanbod, meer woninginvesteringen en een licht negatief effect op het consumentenvertrouwen.
Mensen die wegvluchten van gewapende conflicten, schendingen van mensenrechten of vervolging hebben meer kans om humanitaire vluchtelingen te worden. Dit heeft een invloed op waar ze zich vestigen omdat sommige landen een liberalere aanpak hebben dan anderen ten opzichte van humanitaire vluchtelingen.
Maar vier procent van asielzoekers zijn gelukszoekers
Al deze mensen zijn dus daadwerkelijk ellende ontvlucht. Dertig procent van de asielzoekers krijgt geen verblijfsvergunning. Onder meer omdat ze niet kunnen bewijzen dat ze echt gevaar lopen.
De landen met de kleinste aantallen eerste aanvragers waren Hongarije (45 asielzoekers), Slowakije (500) en Letland (545). De meeste asielaanvragen werden ingediend door Syriërs, Afghanen, Venezolanen en Turken (in totaal bijna 40 % van alle eerste aanvragers).
Migratie naar Nederland
Eerst vanwege economische motieven, later door de politieke omstandigheden in Turkije. Naar Duits voorbeeld ging ook Nederland in de jaren '60 op zoek naar arbeidskrachten in Turkije. Vele duizenden jonge mannen werden geworven voor werk in Nederlandse bedrijven.
Op dit moment zijn Marokko, Tunesië, Georgië, Armenië en Ghana de vijf landen waar de meeste 'veiligelanders' in Nederland vandaan komen. In 2022 kwam ongeveer 5% van de asielzoekers die voor het eerst asiel aanvroegen uit een veilig land. In de asielopvang is het aandeel veiligelanders ongeveer 3%.
Waar komen de asielzoekers in Ter Apel vandaan? De meeste mensen komen uit Syrië, Afghanistan, Iran, Turkije, Eritrea, Jemen en Somalië. Voor mensen uit Oekraïne is een uitzondering gemaakt: zij hoeven niet langs Ter Apel en kunnen meteen terecht in een opvangcentrum.
De kosten die het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) in 2021 heeft gemaakt voor de opvang van asielzoekers bedragen ongeveer € 706 miljoen.
Tegelijkertijd verbeterden het opleidingsniveau en de werkgelegenheid van Surinamers, Turken en Marokkanen aanzienlijk. Door de Wet Cohen daalde na 2000 de asielmigratie sterk.
Meer budget voor het COA
Het grootste deel van dat extra geld gaat naar het COA. In 2022 krijgt die instantie 1,2 miljard euro. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van de 744 miljoen die het in 2021 kreeg.
Een vluchteling is iemand die zijn of haar land is ontvlucht uit vrees voor vervolging of geweld en geen bescherming krijgt van de eigen overheid. Redenen voor vervolging kunnen zijn: oorlog, godsdienst, politieke overtuiging, seksuele voorkeur of het behoren tot een bepaalde etnische groep.
Inwonend bij personen met een Oekraïense herkomst die voor 24 februari 2022 al in Nederland woonden. De Oekraïense vluchtelingen wonen verspreid over het land. Naar verhouding woonden op 1 november 2022 de meeste vluchtelingen in Renswoude (33,2 per duizend inwoners) en Gennep (21,9).
Opvang van vluchtelingen in de eigen regio
44% van de Nederlanders denkt dat vluchtelingen slachtoffers zijn. Een kwart (27%) vindt vluchtelingen daarentegen eerder gelukszoekers. De houding ten aanzien van vluchtelingen is bij een kwart van de Nederlanders negatiever geworden in het afgelopen halfjaar.
Hoeveel geld krijgt een asielzoeker per week om vrij te besteden? In principe krijgt een volwassene 44,66 euro per week.Als iemand een kind heeft, krijgt hij of zij voor dat kind 34,86 euro per week. Hoe groter een huishouden is, hoe lager het bedrag per volwassene en per kind.
Veel statushouders verblijven de eerste maanden nog in de asielopvang, waar zij geen uitkering ontvangen, maar leefgeld. Pas wanneer statushouders zelfstandig zijn gehuisvest in een gemeente, komen ze in aanmerking voor een bijstandsuitkering.
Gemiddeld wordt circa 3% van de bedden in azc's bezet door asielzoekers uit veilige landen die in afwachting zijn van hun proces. In 2023 zaten er er tot en met juni bijna 2.000 asielzoekers op enige moment in de asielopvang. Hiervan zijn er ruim 1.1000 weer vertrokken.