We zien steeds minder boerenlandvogels in Nederland. Wetenschappers hebben de afgelopen jaren gekeken naar de invloed van landbouw, verstedelijking, klimaat en ontbossing. Ze wijzen nu voor het eerst een oorzaak aan voor het teruglopende aantal boerenlandvogels.
Volgens De Vogelbescherming zijn er 2 redenen voor hun afwezigheid. 1: het broedseizoen is voorbij en zoeken naar eten hoeft niet, dus tevoorschijn komen heeft niet echt veel zin, en 2: de vogeltjes zijn in de rui, wat vliegen lastiger maakt.
"In de zomer wordt er volop gebroed en is er veel leven in de tuin", licht vogelexpert Gerald Driessens van Natuurpunt toe. "Nu de zomer erop zit, verlaten de vogels hun nest om elders naar voedsel te zoeken. Daarom zien en horen we ze minder."
Toename, maar na dramatische afname
De populaties van vogels die in Nederland broeden waren in 2023 gemiddeld ruim 28 procent groter dan in 1990. Dit betreft cijfers vanaf 1990, maar in de periode vóór 1990 was al een enorme afname van vele vogelsoorten te zien, dus deze groei is relatief.
Vogels hebben voedsel nodig om te overleven, dus als er in de omgeving geen voedsel is, zullen ze waarschijnlijk niet naar een vogelhuisje komen. Het kan dus helpen om in de omgeving van je vogelhuisje extra vogelvoer aan te bieden.
De aantallen koolmezen nemen de laatste decennia licht toe door het toegenomen bosareaal, het ouder worden van de bossen en het grote aantal nestkasten en voedertafels in Nederland. De laatste tien jaar geen significante groei.
Texel is het grootste waddeneiland van Nederland, en het is zeker het meest vogelrijke. Jaarlijks worden er op Texel ongeveer 270 vogelsoorten gezien, waarvan er circa 80 tot broeden komen. Texel is ook bekend vanwege zijn broedende lepelaars; een kolonie met honderden broedparen.
Op het hoogtepunt in de winter verblijven in Nederland tussen de 1,8 en 2 miljoen ganzen. Het overgrote deel broedt veel noordelijker op de toendra's van Nova Zembla, Spitsbergen, Scandinavië, en Siberië. Ze brengen de winter in Nederland door omdat het hier warmer is en er voldoende voedsel is.
Vele van 'onze' Nederlandse broedvogels trekken in de herfst weg naar het zuiden. Maar vogels die noordelijker broeden, komen juist hier weer overwinteren of trekken via ons land naar warmere oorden. De herkomst van deze vogels ligt in een enorm gebied van Groenland tot in Siberië en het gaat om dus flinke afstanden.
Naast de kleuren die mensen waarnemen – groen, rood en blauw – kunnen vogels ook ultraviolet licht (UV-A) zien. Dit maakt hun wereld veel rijker en kleurrijker dan de onze. Extra Kleurwaarneming: Vogels hebben een vierde kegeltje in hun ogen, waarmee ze ultraviolet licht kunnen waarnemen.
Het plastic net om de vetbol heen is extreem gevaarlijk voor vogels, omdat ze hier met hun pootjes of snavel in verstrikt kunnen raken. Vogels kunnen dan sterven van de honger, dorst en uitputting. Ook kunnen wat grotere vogels, zoals meeuwen, de hele bol met net en al in één keer doorslikken.
Vogels die plotseling minder vocaliseren, kunnen gestrest, depressief, verveeld of ziek zijn. Het is van groot belang dat elke vogel die plotseling minder vocaliseert, zo snel mogelijk wordt onderzocht om er zeker van te zijn dat er geen medische oorzaak is voor deze gedragsverandering.
Vogelpopulaties fluctueren per seizoen en van jaar tot jaar om verschillende redenen. Vaak als iemand meldt dat vogels uit zijn tuin zijn verdwenen, zien ze gewoon normale variatie. Oorzaken voor deze regelmatige veranderingen zijn onder andere: Fluctuerende voedselvoorraden/-behoeften .
Er is nog een reden dat vogels onzichtbaarder zijn tijdens de zomer. De meeste vogels beginnen meteen nadat de laatste jongen zijn uitgevlogen aan de rui. Alle veren worden geleidelijk vervangen door nieuwe, soms met een pauze in de winter. De toestand van hun veren is voor vogels van levensbelang.
Nu de zomer voorbij is, verlaten vogels hun broedplaats en gaan ze elders op zoek naar voedsel. Vandaar dat we nu minder vogels zien en horen. Ook de rui heeft veel te maken met de stilte. Voor de winter wordt hun oud verenkleed vervangen door een nieuw en warmer pak.
In de herfst en winter kunnen zich grote groepen vormen. Als het koud wordt, is er wel trek, naar bijvoorbeeld Frankrijk. Vogels uit het oosten komen in de winter naar Nederland. Aan het einde van voorjaar kunnen er groepen onvolwassen vogels te zien zijn die in mei-juni naar de ruigebieden trekken.
Ganzen zijn groepsdieren en mogen daarom nooit alleen worden gehouden.
De V-formatie is een vliegpatroon van vogels of vliegtuigen waarbij een op kop vliegt en de anderen in twee schuine lijnen erachter. Ganzen vliegen tijdens de vogeltrek in V-formatie omdat het energie bespaart ten opzichte van het achter elkaar vliegen.
Los Llanos – Colombia
Misschien wel de allerbeste bestemming voor vogelliefhebbers is Colombia. Het land heeft de meeste vogelsoorten ter wereld: maar liefst 1900!
Net als bij de andere edities staat de huismus op nummer één. De huismus leeft in groepen, vandaar dat ze qua absolute aantallen met kop en schouders boven de rest uitsteken. De koolmees, op nummer 2, is in de meeste tuinen gezien. Nummer 3 is de pimpelmees, gevolgd door de merel en de vink.
Meedoen met de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling wordt nog leuker met web-app MijnTuinvogeltelling. De web-app helpt je de meest voorkomende tuinvogels van Nederland te herkennen.
Antwoord: Het is niet aan te raden om in het kastje te kijken, zeker als u regelmatig activiteiten ziet in en om het nestkastje. Ook al denkt u dat de vogel niet in de buurt is, kan het toch verstoring opleveren, stel dat u bezig bent met de nestkast en vogel komt net terug om de kast weer in te gaan.
Vogels leven graag in vogelhuisjes die gecamoufleerd zijn: grijs, groen, bruin . Hoewel ze aantrekkelijk zijn voor mensen, kunnen kleurrijke vogelhuisjes dodelijke schade toebrengen aan de vogels die erin wonen. Vermijd het schilderen van de binnenkant van een vogelhuisje of rond de rand van het ingangsgat.
Mezen blijven altijd lang weg van hun nest. Het hoort bij de strategie van kleine zangvogels.Die willen namelijk graag dat al hun eitjes in één keer uitkomen.