Een blad bestaat uit meer stoffen dan alleen chlorofyl en die stoffen hebben andere kleuren, variërend van verschillende tinten geel en oranje tot rood soms zelfs paarsachtig. Pas als de overheersende groene kleur van het chlorofyl is verdwenen, komen er andere kleuren tevoorschijn.
In de bladeren zijn nog andere pigmentstoffen aanwezig. Die worden zichtbaar als het chlorofyl verdwijnt. Anthocyaan is rood van kleur, xantofyl is geel en caroteen oranje. Deze verschillende kleurstoffen bepalen samen de kleur van de herfstbladeren.
Het verkleuren van bladeren
Wat je dan ziet, wordt bepaald door andere pigmenten. Meestal kleuren bladeren eerst oranje of geel, wat komt door de stofjes caroteen en xantofyl, onder meer bekend van de wortel en eierdooier. Ze zitten het hele jaar in het blad, maar zodra chlorofyl afbreekt, krijgen zij de overhand.
Doordat bij lage temperatuur in de herfst het chlorofyl in de bladgroenkorrels wordt afgebroken worden aanwezige pigmenten zichtbaar. Xanthofyllen maken een gele, carotenoïden een oranje, anthocyanen een rode en de tannines een bruine kleur zichtbaar.
Een blad bestaat uit meer stoffen dan alleen chlorofyl en die stoffen hebben andere kleuren, variërend van verschillende tinten geel en oranje tot rood soms zelfs paarsachtig. Pas als de overheersende groene kleur van het chlorofyl is verdwenen, komen er andere kleuren tevoorschijn.
Warme kleuren hebben een gele ondertoon: zonnegeel, terra, petrol, olijfgroen, goud en oranjerood. Koele kleuren hebben een blauwe ondertoon: blauw, rood, paars, fuchsia, wit, zilver. Deze maken het herfsttype vooral erg bleek/grauw.
De bekendste rode herfstkleurders zijn natuurlijk de Acers. Daarbij stelen de Japanse esdoorns beslist de show; vooral tussen de gekweekte cultivars van de Acer palmatum, Acer japonicum en Acer shirasawanum zitten prachtige roodkleurende exemplaren, zoals de Acer palmatum 'Ôsakazuki' en Acer palmatum 'Linearilobum'.
Maak kennis met de Rode esdoorn, de prehistorische Japanse notenboom, de Chinese vernisboom, het Krentenboompje en als laatste de Amberboom. Deze boom wordt in Nederland ook wel de Rode esdoorn genoemd en wordt maximaal twintig meter hoog.
Kleurrijke struiken in het najaar
Wilde wingerd, Parthenocissus quinquefolia en Parthenocissus tricuspidata (klimplant): de wilde wingerd heeft prachtig rood blad in het najaar.
In de herfst is er minder zon
Ze sluiten hun 'voedselfabrieken' en gaan als het ware te rusten. Zonder zonlicht worden er geen stoffen meer aangemaakt, en het groen verdwijnt langzaam van de bladeren. Nu komen de kleuren geel en oranje tevoorschijn.
In het najaar vind je een ware zee aan kleuren in het bos. De groene blaadjes aan de bomen verdwijnen in het herfst en maken plaats voor rode, oranje, gele en bruine bladeren. Omdat de zon minder schijnt, wordt de aanmaak van de bladgroenkorrels in de bladeren stopgezet.
Van een groot deel van de bomen zal rond 26 oktober de helft van het blad de herfsttint hebben en vanaf de eerste week van november zullen de bomen helemaal verkleurd zijn. Rond 25 november is de helft van de eiken en beuken kaal. Bij berken is dat al eind oktober. De herfst begint hiermee dit jaar relatief laat.
Bruine vlekken op het blad wijzen meestal op een tekort aan water. Zijn de bruine plekken erg donker? Dan heeft je plant juist te veel water gehad. Haal bij twijfel de plant voorzichtig uit de pot en check de bodem.
De bruine plekjes die aan de randen van de bladeren van je plant zitten zijn een teken dat er te veel kalk in het water zit dat je ze geeft. De oplossing? Kalkvrij water geven!
Soms kunnen bladeren zoveel andere kleurstoffen bevatten, dat ze echt ook een andere kleur krijgen. Dit is ook het geval met planten met rode bladeren. Maar het groene chlorofyl is wel degelijk aanwezig en dus ook de fotosynthese.
Acer rubrum 'Oktober Glory' of rode esdoorn
De rode bladeren blijven zeer lang aan de boom hangen waardoor je het hele najaar kan genieten van de indrukwekkende herfstkleuren.
Boomsoorten die veel 'rommel' geven zijn lindes (Tilia) waar vruchten en soms ook honingdauw vanaf komen, esdoorns (Acer), populieren (Populus) en berken (Betula) door hun stuifmeel en vruchten. Ook vruchtbomen zoals pruim (Prunus), appel (Malus), lijsterbes (Sorbus) etc.
Lang bladhoudende bomen
Het bekendste voorbeeld van deze bomen zijn de beukenbomen. De bladeren van de groene beuk, rode beuk en de haagbeuk worden in de herfst bruin, maar vallen dan niet meteen van de boom. Ze houden hun blad de hele winter vast, tot in het voorjaar nieuwe bladeren aan de takken komen.
Valt de herfst vroeg in en vriest het al in september, dan vallen de meeste blaadjes al in oktober. Verloopt september warm met veel nazomerweer en is oktober ook niet koud, dan kan het zelfs tot december duren voor de blaadjes zijn gevallen.
En dat klopt, kleurenpsychologie geeft aan dat rood staat voor impulsiviteit, jeugdigheid, lef, kracht en passie. Het creëert een gevoel van urgentie en het straalt een gevoel van zelfvertrouwen, kracht, energie en sensualiteit uit.
Rood valt op en is een kleur die hartstocht, moed, liefde, energie en kracht uitstraalt. De betekenis van de kleur rood is breder, deze kleur kan ook agressief en opdringerig overkomen. Rood is vooral geschikt om je woorden kracht bij te zetten als je moet onderhandelen. Rood benadrukt je energie en passie.
Voortman Mode neemt je graag mee in de trends van het najaar 2023, zodat je na deze fijne zomer voorbereid bent op je najaars garderobe! Goed nieuws voor liefhebbers van felle kleuren: onder de modekleuren van herfst/winter 2023 vallen óók fuchsia, magenta en roodoranje.