Een boom wordt gekapt omdat hij de groei van anderen bomen in de weg staat. De mooiste en gezondste bomen van het bos krijgen meer groeiruimte als deze bomen worden geveld. Zij kunnen zich dan verder ontwikkelen. Dit leidt tot een bos met dikke, stormvaste en gezonde bomen.
Er zijn verschillende redenen waarom bomen toch moeten worden gekapt. Bijvoorbeeld om andere bomen ruimte te geven om hun natuurlijke ontwikkeling te stimuleren. Ook worden bomen gekapt voor de productie van hout, om de kosten van het bosbeheer te kunnen dekken.
Het verbeteren van de biodiversiteit is ook de reden dat er veel hout in de natuur blijft liggen. Het lijkt misschien 'zonde', maar dood en rottend hout is heel goed voor de natuur. Het creëert meer biodiversiteit doordat er veel schimmels op dood hout groeien, er insecten in wonen en er vogels op af komen.
Ontbossing is één van de grootste bedreigingen voor de biodiversiteit en voor het klimaat. Oorzaken van de aantasting en vernietiging van bossen: landbouw, overexploitatie voor houtwinning en voor de productie van houtskool, mijnbouw, ontwikkeling van infrastructuur en bosbranden.
Omvorming van bos naar landbouw en veeteelt is verreweg de grootste oorzaak van ontbossing. Ook het aanleggen van infrastructuur en bebouwing gaat vaak blijvend ten koste van bos. Voorts kunnen mijnbouw en oliewinning leiden tot ontbossing, als het bos daarbij blijvend wordt beschadigd of weggehaald.
Stamhout (mits van goede kwaliteit) zal in veel gevallen opgaan in de houtproductie en versnipperde takken verdwijnen meestal naar een energieopwekking. Dit kan gaan om een biovergassing of energiecentrale, maar ook een kolencentrale is hierin niet uitgesloten.
Grote gevolgen
Hoe meer bomen we kappen, hoe meer CO2 er vrijkomt en hoe sneller de aarde opwarmt. Bomen zijn onze bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Dieren hebben veel last van ontbossing. Hun leefgebieden raken versnipperd en hierdoor wordt het lastig om voedsel en soortgenoten te vinden.
Neen, zonder planten (bomen) kunnen wij niet leven. Bomen zorgen voor zuurstof en elk mens heeft zuurstof nodig om te leven. Zonder bomen zal de mens ophouden te bestaan.
Finland is het land met relatief de meeste bomen. De Finse bodem bestaat zelfs voor 77 procent uit bossen.
Het hergebruiken van oud papier en karton helpt tegen ontbossing. Voor kranten, boeken en zelfs wc-papier is doorgaans helemaal geen 'vers' hout nodig. Wie verantwoorde producten koopt, kan zo ook bijdragen aan het tegengaan van ontbossing.
Bij de productie van koffie, thee, cacao, soja, palmolie en tropische groente en fruit spelen ernstige milieuproblemen. De teelt van tropische producten veroorzaakt ontbossing, erosie en verlies van biodiversiteit.
Toch is er teleurstellend nieuws, want per jaar worden er ook zo'n 15 miljard bomen gekapt. Om dit enorme aantal iets behapbaarder te maken: dat zijn 41 miljoen bomen per dag, 1,7 miljoen bomen per uur, 29.000 bomen per minuut en bijna 500 bomen per seconde.
Ontbossing gebeurt doordat oerwoud wordt gekapt of platgebrand. De meeste van deze branden zijn aangestoken om land vrij te maken voor weilanden voor koeien, mais en mijnbouw. Vroeger werd Amazonewoud vooral gekapt voor de teelt van soja voor veevoer, maar sinds het Sojamoratorium in 2008 is dat verboden.
“Zo'n 15 procent van de Amazone is nu ontbost. En dat gaat richting de 20 procent. Het betekent dat 80 procent – zo'n 5,7 miljoen vierkante kilometer – nog overeind staat. En zo'n 40 tot 50 procent daarvan heeft officieel een beschermde status.
Waarom kapt Staatsbosbeheer bomen
En soms moet je de ene boom kappen om de ander de ruimte te geven tot volle wasdom te komen. Maar we kappen ook omdat we willen bijdragen aan duurzame houtproductie in Nederland. Kap is ook nodig voor de veiligheid, zoals in het geval van essentaksterfte.
Ruim 10 procent van het landoppervlakte in Nederland is bos. Dat komt overeen met 3 447 km2, ofwel het totale landoppervlak van Friesland. Per inwoner is 211 m2 bos beschikbaar.
Ook bestaat er geen behandeling waarmee aangetaste bomen kunnen worden genezen. Wegsnoeien van zwaar aangetaste delen helpt om het gevaar van vallende takken te verminderen en stimuleert hergroei uit de (nog) gezonde delen van de boom, maar is zeker geen garantie dat de aantasting niet doorzet.
Of je al dan niet een vergunning nodig hebt voor het kappen van een boom in je tuin, hangt in eerste instantie af van de stamomtrek. Voor je overgaat tot het vellen van de boom, ga je best eens langs op de stedenbouwkundige dienst van je gemeente. Het kan namelijk zijn dat er een kapverordening geldt.
De kosten voor het kappen van een boom variëren van gemiddeld € 400 voor een kleine boom (14-20 cm omvang, 4-6 m hoog) tot € 800 voor een grote boom (vanaf 35 cm omvang, 7-15 m hoog). Daarnaast heeft de standplaats van de boom invloed op de prijs.
Er is simpelweg geen enkele boomsoort die door heel Nederland gekapt mag worden zonder vergunning. Of er voor het kappen van uw boom een vergunning nodig is, hangt helemaal af van de wetgeving die geldt voor het grondgebied waarop uw boom staat. Is dat op het grondgebied van de gemeente, dan is dat de APV.
Grappig genoeg hebben de Scandinavische Faröer Eilanden het minste percentage bos. De eilanden staat op nummer één in de lijst minst bosrijke landen. IJsland staat in die lijst op nummer vijf. Ook zijn er vier landen die helemaal geen bos hebben: San Marino, Qatar, Groenland en Oman.
Bos in overvloed, zo lijkt het, maar schijn bedriegt. Al één derde van het oorspronkelijke Russische bosareaal is verdwenen. Momenteel rest nog ruim acht miljoen vierkante kilometer. Slechts 43 procent daarvan bestaat uit oerbossen.
Er staan meer dan 3 biljoen bomen op aarde, dat zijn ongeveer 422 bomen per persoon. Maar het totale aantal bomen is sinds het begin van de menselijke beschaving bijna gehalveerd.
Meer dan je denkt! Bomen helpen de lucht die we inademen te zuiveren, ze filteren het water dat we drinken en ze bieden leefruimte voor dieren. Bomen voorkomen overstromingen en erosie en helpen de bodem te vullen met voedingsstoffen die nodig zijn voor de landbouw.
De voorraad zuurstofatomen op aarde raakt dus nooit op. De atomen wisselen alleen steeds van plek. Soms zijn ze bijvoorbeeld onderdeel van gasmoleculen als CO2 of van een geoxideerd gesteente, op andere momenten zitten ze als O2 (het zuurstofgas dat we inademen) in de lucht.