Chronische stress (een langdurige stressreactie) is een bedreiging voor de gezondheid, en ook voor het gewicht. Het leidt tot een voortdurend verhoogde vrijstelling van stresshormonen. Deze stresshormonen, en dan hoofdzakelijk cortisol, kunnen een rol spelen bij overgewicht.
Gewichtsverlies door stress
Je stofwisseling versnelt. Door het cortisol en de verhoogde adrenaline in je lichaam word je stofwisseling versnelt en gaat je hartslag omhoog. Hierdoor kan je meer calorieën verbranden. Je hebt geen eetlust.
Cortisol, het antistresshormoon, wordt geassocieerd met het vet op de buik. Als dit hormoon in hoge mate aanwezig in het lichaam, worden alle vetreserves verbrand voor die rond de buik wordt aangesproken. Dit hormoon kan ook beïnvloed worden door bepaalde voeding of veranderingen in levensstijl.
Stress en de buik
Dit zorgt voor een verhoogde hartslag, meer adrenaline en een sneller reactievermogen. Dit heeft wel als gevolg dat er minder bloed naar de darmen gaat. De darmfuncties worden hierdoor vertraagd. Dit kan leiden tot verschillende darmklachten, zoals maagpijn, verstopping en een opgeblazen buik.
In de eerste plaats geeft chronische stress een verhoogd risico op hart- en vaatproblemen. Eerst raakt namelijk de vethuishouding verstoord en de bloeddruk verhoogd, wat kan leiden tot aderverkalking en trombose, en dus een verhoogde kans op een hart- of herseninfarct.
Een opgezette buik kan gepaard gaan met buikpijn of andere maag- of darmklachten. Kenmerkend aan een opgezette buik is hetgeen waar dit symptoom zijn naam aan ontleent: je voelt en ziet daadwerkelijk dat je buik is opgezet. Hij is boller en staat strakker dan normaal. Bewegen, aanraken of zitten kan ongemakkelijk zijn.
In vele onderzoeken is geconcludeerd dat vitamine C leidt tot afname van de stressreacties in je lichaam. Vitamine C doet namelijk de hoeveelheid cortisol in je bloed na een stressreactie sneller dalen.
Goed slapen werkt stress verlagend. Probeer daarom voor het slapen gaan goed te ontspannen. Wat kan helpen om ontspannen in slaap te vallen is om geen gebruik te maken van beeldschermen voor het slapen, neem een warm bad of douche, en probeer op je ademhaling te letten.
Te veel cortisol kan leiden tot verhoogde bloeddruk, overgewicht, verhoogde bloedsuiker, dunnere huid, regelmatig blauwe plekken, verlies van spierkracht en spiervolume en osteoporose. Een bol gelaat en een vetbult tussen de schouderbladen en striae behoren tot de klassieke uiterlijke kenmerken.
Stress is meetbaar
Chronische stress kan biologisch gemeten en aangetoond worden. Via een bloedname kunnen bepaalde bloedmarkers (vb cortisol) opgespoord worden, Microscopisch onderzoek van hersenweefsel kan duidelijk schade aantonen aan de verbindingen tussen de hersencellen (dendritische schade).
Onbedoeld gewichtsverlies is een vermindering van ten minste 5 à 10% van het lichaamsgewicht in minder dan 6 maanden tijd. Dat kan verschillende oorzaken hebben, hoewel er bij een op vier geen verklaring wordt gevonden.
Niet-verbruikte energie die vrijgekomen is bij stress, wordt dus opgeslagen als vet. Ook wat je eet tijdens stressmomenten, wordt grotendeels opgeslagen als vet. Zo kun je door stress een buikje krijgen. Een klein beetje buikvet is niet erg, maar veel buikvet vergroot de kans op diabetes en hart- en vaatziekten.
Loop je op een gemiddelde wandelsnelheid van vijf kilometer per uur – dat is stevig wandelen, dus niet rustig – dan verbrand je al snel vier calorieën per kilogram lichaamsgewicht. Iemand van 60 kilogram kan na een uur dus maar liefst 240 calorieën afstrepen. Dat staat gelijk aan een roze koek of een saucijzenbroodje.
Heb je het idee dat je cortisolwaarde (te) hoog ligt? Neem dan contact op met je huisarts, die kan je verder helpen bij het onderzoeken van je cortisolwaarde. Er bestaan ook thuistests, waarmee je zelf de waarde van je cortisol kunt meten.
Te veel cafeïne (in koffie, cola en energiedranken) en andere stimulerende stoffen als theïne (in zwarte en groene thee) stimuleren de aanmaak van cortisol in de bijnieren.
Je buik wordt dikker omdat je veel koolhydraten en bewerkte voedingsmiddelen eet. Je lichaam kan deze niet goed verwerken waardoor het zich gaat opslaan rond de buik. Dit kan erg vervelend zijn. Ik raad je aan om koolhydraten te vermijden en zo natuurlijk mogelijk te eten.
Buikvet is vetweefsel dat zich onder de huid bevindt in de buikholte. Te veel buikvet kan een directe bedreiging vormen voor veel organen, zoals de maag en lever. Daarnaast vormt het een risicofactor voor onder andere stofwisselingsziekten, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker.
Chronische stress (een langdurige stressreactie) is een bedreiging voor de gezondheid, en ook voor het gewicht. Het leidt tot een voortdurend verhoogde vrijstelling van stresshormonen. Deze stresshormonen, en dan hoofdzakelijk cortisol, kunnen een rol spelen bij overgewicht.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Je voelt je niet goed, maar na een tijdje zakt het gevoel weg. Uiteindelijk voel jij je weer normaal. Soms na een paar minuten, soms na enkele uren of soms een dag later.