Als de patiënt wakker is, stuurt de neurochirurg pijnloze elektrische stroomstootjes door kleine hersengebieden die rondom de tumor liggen (zie foto links). Zo'n stimulatie zorgt voor een tijdelijke inhibitie (verhindering) van het gestimuleerde hersenweefsel.
De patiënt is gedurende een wakkere hersentumoroperatie volledig bij kennis terwijl de hersenschors met elektrische stroomstootjes wordt gestimuleerd, zodat functionele gebieden zoals taal, spraak en motoriek in kaart kunnen worden gebracht.
De operatie
Zodra u onder narcose bent, wordt uw hoofd in een speciaal frame geplaatst, zodat het goed vastligt. Daarna wordt alleen dat gedeelte van uw haar geschoren, waar de neurochirurg gaat opereren. De neurochirurg maakt een snee in de huid waardoor de schedel zichtbaar wordt.
Meestal blijf je na de operatie vier tot acht dagen in het ziekenhuis. Als er sprake is van neurologische uitvalsverschijnselen, zal het herstel meer tijd kosten. Dan kan een revalidatieperiode nodig zijn. Eenmaal thuis is een regelmatig leefpatroon belangrijk om weer op krachten te komen.
De operatie duurt een paar uur. U wordt na de operatie wakker op de intensive care of op de uitslaapkamer. Hier houden we uw bloeddruk, het zuurstofgehalte in uw bloed en uw hart in de gaten. U heeft een infuus voor vocht en een slangetje in uw urinebuis waarmee de urine wordt afgevoerd.
Veel patiënten hebben na een operatie aan de hersenen concentratie- en geheugenproblemen. Daarnaast kunt u last hebben van prikkels, zoals geluiden, bewegingen, beelden en geuren. Dit kan enkele weken tot maanden duren. Soms zijn de klachten blijvend.
Wond- en hoofdpijn kunnen na de ingreep onaangenaam zijn, maar deze zijn gewoonlijk goed te bestrijden met pijnstillers. Hoofdpijn die vlak na de operatie optreedt en lang aanhoudt, maar ook hoofdpijn die pas weken na de ingreep ontstaat, kan duiden op stuwing van wondvocht of liquor (hersenvocht).
Van de mensen met een laaggradig glioom is ruim 80% twee jaar na diagnose nog in leven, terwijl dit ongeveer de helft is onder patiënten met een hooggradige ziekte. Glioblastoom, het meest voorkomende type, heeft de slechtste prognose met een 2-jaarsoverleving van nog geen 20%.
Het glioblastoom is de meest agressieve variant (WHO graad IV) van de groep gliomen, tumoren die uitgaan van het steunweefsel van de hersenen. Het glioblastoom is de meest voorkomende primaire hersentumor.
De wond geneest snel en na circa één week kunnen de hechtingen door de huisarts verwijderd worden. Na een craniotomie is het herstel doorgaans vlot, gemiddeld kunnen patiënten twee tot vijf dagen na de operatie weer naar huis.
De meeste hersentumoren zijn erg kwaadaardig en groeien snel. Daardoor is het meestal binnen een maand of drie wel duidelijk dat er wat anders aan de hand is en wordt iemand doorgestuurd naar de neuroloog. Voor de overlevingskansen is deze vertraging overigens niet van belang: gliomen zijn ongeneeslijk.
Definitieve genezing is helaas niet mogelijk. Dat wil niet zeggen dat behandeling dan zinloos is. De behandeling is gericht op langdurig remmen of stoppen van de tumorgroei met een goede kwaliteit van leven.
U mag na de operatie weer eten en drinken, afhankelijk van hoe u zich voelt. U mag op de dag van de operatie geen slaapmedicijnen gebruiken. Hoe lang u op de IC blijft, hangt af van uw lichamelijke conditie, de neurologische functies en eventueel de bloedwaarden. U blijft altijd minimaal één nacht.
Tijdens de operatie bent u onder narcose en is uw hele lichaam verdoofd. Doordat u tijdelijk buiten bewustzijn bent, merkt u niets van de operatie. Na afloop herinnert u zich ook niets van de operatie. Tijdens de narcose controleren de anesthesioloog en de anesthesiemedewerker uw ademhaling, hartslag en bloedsomloop.
Craniotomie en verwijderen tumor
Vaak is een deel van de behandeling van een hersentumor het chirurgisch verwijderen van zoveel mogelijk tumorweefsel. Dit gebeurt door een operatie waarbij een luik in de schedel wordt gemaakt (de 'craniotomie') en het tumorweefsel kan worden verwijderd.
De tumoren ontstaan meestal rond het 50e tot 60e levensjaar, maar kunnen ook veel eerder of later optreden. Wat dat betreft is er een grote spreiding. Mannen en vrouwen lopen min of meer in gelijke mate het risico een hersentumor te krijgen.
Een snelgroeiende of grote tumor veroorzaakt drukverhoging in de hersenen. Een gevolg van drukverhoging kan hoofdpijn zijn. Dit krijg je vooral bij activiteiten die zelf ook de druk laten toenemen, zoals bukken, niezen of persen. Soms gaat de hoofdpijn samen met misselijkheid en overgeven, vaak vroeg in de ochtend.
De levensverwachting van patiënten met een kwaadaardige hersentumor is kort. Van de honderd mensen is de helft na vijftien maanden overleden. Met haar onderzoek hoopt Broekman hun situatie te verbeteren.
De hoofdpijn bij een hersentumor is niet voor iedereen gelijk, maar de typische hoofdpijn bevindt zich achter de ogen, heeft een drukkend karakter en is niet kloppend, zoals bijvoorbeeld bij migraine het geval is. Bij tumoren in de kleine hersenen kan de hoofdpijn juist in het achterhoofd zitten.
De tumor kan ontstaan in bloedvaten van je hersenen, je ruggenmerg of het netvlies van je oog. Je kunt onder andere last krijgen van hoofdpijn en problemen met zien. De tumor wordt meestal met een operatie weggehaald, soms is er bestraling nodig.
Hoe groter de tumor wordt, hoe meer hij drukt op het omliggende weefsel. Maar omdat je schedel hard is en niet mee geeft, wordt de druk binnenin je schedel groter, we noemen dat een verhoogde hersendruk. Door de verhoogde hersendruk krijg je last van hoofdpijn, misselijkheid en overgeven.
Behandeling van schedel en hersenen. Een operatie waarbij de schedel wordt geopend heet craniotomie. Dit gebeurt alleen in ernstige situaties. De complicaties die kunnen optreden bij een craniotomie zijn: infecties, bloedingen, functie uitval.
Hersenoedeem kan de toevoer van bloed naar de hersenen beperken. Daardoor kan een tekort aan zuurstof in de hersenen optreden en kunnen de hersencellen beschadigen of zelfs sterven. Doordat de harde schedel niet meegeeft, niet uit kan zetten, kunnen de hersenen gestuwd worden richting de hersenstam.
Hersentumor (glioom)
Per jaar wordt in Nederland bij ongeveer 1.200 mensen een kwaadaardige primaire hersentumor ontdekt, waarvan de meeste zogenaamde gliomen zijn. Sinds eind 2015 is HMC één van de landelijke expertisecentra voor gliomen.
De meeste hersentumoren zijn niet volledig chirurgisch te verwijderen. Waardoor afhankelijk van de aard van de tumor, nog een nabehandeling nodig is. Sommige hersentumoren zijn moeilijk benaderbaar, doordat de tumor in een hersengebied ligt met een belangrijke functie.