Je biologische klokDe middagdip is een natuurlijke reactie van ons lichaam. Doorgaans treedt hij ergens op tussen 2 en 5 uur 's middags. De meesten van ons hebben er tussen 3 en 4 uur last van en hij duurt ongeveer een half uurtje. Volgens chronobiologen heeft die plotse vermoeidheid alles te maken met ons bioritme.
Narcolepsie komt door te weinig van een stofje in de hersenen. Dat stofje heet hypocretine. Het regelt dat je slaapt en wakker bent. Door te weinig van deze stof lukt het niet meer om lang wakker te zijn en lang te slapen.
Een zware lunch, rijk aan koolhydraten en suikers, verhoogt de bloedsuikerspiegel snel met daarna een flinke dip als gevolg. Door deze crash ontstaat een inkakmoment. Ook het overslaan van maaltijden kan tot een lage bloedsuikerspiegel leiden en dus vermoeidheid veroorzaken.
Volgens De Lau zijn powernaps over het algemeen goed om te doen. Uit onderzoek is gebleken dat een powernap de concentratie bevordert en dat mensen beter presteren na zo'n kort middagdutje. 'Wij raden middagdutjes wel altijd af aan mensen die kampen met slapeloosheid.
Energiedip verklaard
Volgens de wetenschappers toont dit aan dat het beloningscentrum een beloning verwacht in de vroege middag en ''verrast'' is wanneer deze in de ochtend of avond wordt verkregen. Doordat we in de middag beloningen verwachten maar deze niet ontvangen, ontstaat de energiedip.
Ook als u uitgedroogd bent, kunt u zich moe voelen. Streef ernaar om minstens 1,5 liter per dag te drinken. Dit kunnen allerlei vloeistoffen zijn maar kies bij voorkeur voor melkproducten, water, thee, koffie, suikervrije producten.
Er komt een moment dat je kind zijn laatste dutje overdag niet meer nodig heeft. Peuters zijn meestal rond de leeftijd van 2,5 a 3 jaar toe om deze middagdut te laten vallen. Vaak zien we nieuwe (slaap)problemen als ouders deze dut weghalen bij een peuter jonger dan 2,5 jaar zoals vroeg(er) wakker worden.
Slaapexperts zijn het erover eens dat halverwege de middag optimaal is. Je biologische klok is van nature voorbereid op een pauze en het is ver genoeg van bedtijd om je nachtrust niet te verstoren . Vervolgens de reden waarom een kort dutje het beste voelt. Het duurt ongeveer 90 minuten voordat je lichaam (en hersenen) een complete slaapcyclus doorlopen.
We spreken van acuut slaaptekort als iemand over een korte periode, meestal een paar dagen, minder goed slaapt. Af en toe een nacht niet goed kunnen slapen is niet leuk, maar niet zo erg. Wanneer je met langdurig slaaptekort kampt, dat vaak drie maanden of langer aanhoudt, dan heb je last van chronisch slaaptekort.
De bijnier kan daardoor moe worden, en een uitgeputte bijnier maakt minder of geen cortisol aan. Dat kan gevolgen hebben voor je gezondheid en kan in extreme gevallen zelfs levensbedreigend zijn. Doordat je lichaam minder cortisol aanmaakt, kun je je onder meer moe en niet fit voelen of prikkelbaar zijn.
Om het voedsel te verteren wordt wel gezegd dat er na het eten extra bloed richting de darmen gaat.Hierdoor gaat er minder bloed richting de hersenen, waardoor er een slaperig gevoel optreedt.
Vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. Bij ziektes als post-COVID, ME/CVS, Q-koorts en Lyme spelen vermoeidheidsklachten een belangrijke rol, maar ook bij andere ziektes en aandoeningen komt vermoeidheid voor. ZonMw laat onderzoek doen naar de oorzaken en behandeling van vermoeidheidsklachten.
Deels is het fysiologisch: onze normale circadiane cyclus dicteert een periode van slaperigheid of verminderde alertheid in de middag . Echter, slaapstoornissen, medische aandoeningen, stress, onvoldoende slaap of slechte eetgewoonten kunnen ook overmatige slaperigheid op dit moment veroorzaken.
Het zit namelijk zo: als je een serie kijkt, worden je hersenen actief, omdat je alles wat je op het beeldscherm ziet verwerkt. Dit zorgt voor alertheid. Wanneer je in slaap valt, blijft dit deel van je hersenen 'aan', waardoor je niet volledig ontspannen bent.
Wat zijn de oorzaken? Slaperigheid overdag ontstaat meestal doordat u 's nachts niet goed genoeg slaapt. Vaak is het zo dat u niet lang genoeg slaapt maar ook dat de kwaliteit van u slaap (de manier waarop u slaapt) niet goed is. Meestal is er sprake van een chronisch slaaptekort doordat mensen te kort op bed liggen.
Controleer of het hypersomnie is
Overmatige slaperigheid overdag (hypersomnia) is anders dan je de hele tijd moe voelen. Als je hypersomnia hebt, kun je: regelmatig een dutje doen overdag. overdag in slaap vallen.
Verkort eerst het slaapje van bijvoorbeeld 2 uur naar 1.5 uur, dan van 1.5 uur naar 1 uur tot uiteindelijk een kort dutje van 20 minuten. Hierna kun je het slaapje volledig overslaan. Het kan zijn dat je kindje in het begin 's avonds wat eerder naar bed wil omdat hij nog moet wennen aan het niet meer slapen overdag.
De meeste peuters gaan hun middagslaapje overslaan als ze tussen 2 en 3 jaar oud zijn, maar soms hebben ze het middagdutje al niet meer nodig als ze 1,5 jaar zijn. Negen van de tien peuters van 2 jaar slaapt overdag en van de 3-jarigen doet de helft nog een middagslaapje.
Voor het middagdutje er echt af gaat is er vaak een periode waarin je merkt dat er een verandering aan zit te komen. Je peuter houdt het nog nét niet vol zonder dut, maar na een te lange middagslaap lukt het in slaap vallen 's avonds juist niet. Dit is het teken dat je kan beginnen met het middagdutje afbouwen.
Producten met een hoog magnesiumgehalte, zoals bananen, pompoenpitten en heilbot kunnen je behoorlijk moe maken. Dit mineraal werkt namelijk als spierontspanner en kan daarom je energielevel gedurende de hele dag beïnvloeden.
Een dieet met veel bladgroenten, fruit, volkoren granen en gezonde vetten zoals vis, noten en zaden kan helpen om de effecten van vermoeidheid te verminderen! Dit boekje en de studiediëtist helpen u te leren hoe u ruimte kunt maken in uw dieet voor voedingsmiddelen die vermoeidheid kunnen helpen bestrijden.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.