Ik vind een paard op z'n blijst als hij soortgenoten aan het kroelen is, of rustig staat te eten. Als je paard bij je komt staan en je krijgt een gratis poetsbeurt, dan weet je heul zeker dat hij het naar z'n zin heeft.
Ook in andere gevallen is dit gedrag bedoeld om duidelijk te maken dat de dreiger wil dat jij of een ander paard of dier bij hem vandaan gaat. Veel voorkomende redenen daarvoor zijn pijn, angst, onuitgenodigd te dichtbij komen, of ervaringen uit het verleden.
Gedrag en houdingen: veranderingen in gedrag en houdingen die een paard met pijn aan kan nemen zijn: minder bewegen, rusteloos, het hoofd laten hangen, onrustig, proberen te vluchten, rollen, met een hoef over de grond schrapen of een stijve houding aannemen.
Een paard spiegelt niet alleen emoties, maar ook ons gedrag en onze bewegingen. Dit spiegelen zie je vooral aan het gedrag van het paard. Een paard loopt bijvoorbeeld van je vandaan, komt juist naar je toe of doet precies wat jij ook doet.
Stampen = irritatie
Stampen is het optillen van het been en deze met een krachtige beweging op de grond stampen. Stampen is een manier om irritatie aan te geven. Vaak is het een kleine irritatie zoals een vlieg. Maar in sommige gevallen zie en hoor je paarden meerdere keren per uur stampen.
Of paarden ook rouwen durft hij niet te zeggen. “Merries die hun veulens verliezen kunnen daar wel heel heftig op reageren. Maar ik denk toch dat oudere paarden iets anders in het leven staan. De natuur is op zich hard.
Paarden bijten om zoveel verschillende redenen: om te spelen, om te domineren of te beschermen, bij spanning, pijn of angst, bij het allogroomen of het liefdesspel, omdat ze koekjes willen, omdat ze je niet leuk vinden, ze iets moeilijk vinden of je te dicht staat, enz.
De reden van het hoofdschudden is veelal dat er iets in het hoofd van het paard in de knel zit. Meestal is dit de Trigeminus zenuw. Deze zenuw loopt door de oogkas en door het kaakgewricht, over het voorhoofd en vertakt zich naar het gebit. Ook problemen aan het gebit kunnen zo hoofdschudden veroorzaken.
Zwiepen. De staart zachtjes heen en weer slaan is om de vliegen weg te jagen. Maar als het paard de staart zo hard mogelijk heen en weer slaat is hij geïrriteerd of boos. Dit is meestal een behoorlijk duidelijk waarschuwingssignaal dat hij gaat trappen of bokken en je moet er direct aandacht aan besteden.
Een paard zal hard en vol melodie hinniken als hij aan u wil laten merken waar hij is. Veel paarden doen dit naar hun eigenaren wanneer deze op stal aankomen. Een paard kan ook briesen, dit doet hij wanneer hij twijfelt tussen nieuwsgierigheid en angst.
De vraag is echter of paarden ook na meerdere jaren specifieke personen kunnen herkennen. Roelfsema antwoordt ook op die vraag bevestigend: “Veel onderzoek is daar niet naar gedaan, maar wat we wel weten is dat paarden in elk geval na acht maanden nog personen herkennen aan hun stemgeluid, geur en gezicht.
Paarden zijn visuele denkers, ze denken niet in woorden zoals de meeste mensen, maar in plaatjes. Het is veel enger als je je angst in beelden voor je ziet dan in woorden, daarom hebben paarden meer angsten. Bovendien kan een paard niet rationeel over zijn angst nadenken zoals mensen doen.
Het verschilt per situatie, of het helpt om een achterblijvend paard het dode lichaam van zijn maatje te laten zien. 'Als een paard gewoon weggehaald wordt om nooit meer terug te keren, dan kan de achterblijver ongerust blijven', vertelt Pearson.
Uiteraard staat een ongelukkig paard er niet alleen stijfjes bij, vertoont het soms ook specifiek gedrag. Ongelukkige paarden zijn vaak lusteloos en ongeïnteresseerd. Ze vertonen dikwijls stereotiep gedrag – zoals weven, kribbebijten, luchtzuigen, schrapen, schudden met hun hoofd – en kunnen agressief zijn.
Endorfine geeft rust, een blij gevoel en werkt pijnstillend. Je kunt dit vergelijken met het gevoel wat je krijgt na een fijne hardloopsessie of goede training met je paard. Beweging zorgt voor extra aanmaak van endorfine.
Als je paard briest, is dat in de paardentaal een teken van ontspanning. Dit kan bijvoorbeeld na een lekkere maaltijd het geval zijn: het paard briest en geeft aan dat hij vol zit en tevreden is.
Een hoofd dat omhoog komt geeft aan dat het paard geïrriteerd is. Je hebt iets gedaan dat hij vervelend vindt. Als een paard door een ruiter met kracht naar beneden wordt getrokken, zal hij daar tegenin gaan door zijn hoofd omhoog te brengen en zijn rug strak te spannen.
Hoofdschudden, in het Engels 'headshaking' genoemd, is een aandoening waarbij paarden schudden met het hoofd, vaak zonder direct aanwijsbare oorzaak. Dit kan op alle leeftijden optreden, maar meestal zien we het bij (jong) volwassen paarden. Meestal is het iets blijvends; helaas gaat het maar heel zelden vanzelf over.
In praktijk worden paarden helaas regelmatig 'gestraft' door flinke tikken met de zweep, schoppen onder de buik of bijvoorbeeld een mep met de hand (tegen het hoofd). Vaak is deze straf bedoeld om het paard ongewenst gedrag te stoppen.
jouw paard wil afleren om te bijten heeft het geen zin om jouw paard te straffen door bv. te slaan wanneer hij bijt, dit maakt vaak het gedrag erger of het paard wordt uiteindelijk bang. Wat je wel kan doen is het gewenste gedrag belonen (en dan bedoel ik niet met snoepjes) en het ongewenste gedrag moeilijk maken.
Vaak probeert het paard echter iets duidelijk te maken, zoals pijn, ongemak of angst. Net als bij communicatie in de kudde zal een paard nooit zomaar bijten. Het paard zal altijd eerst met subtiele signalen proberen te waarschuwen.
,,Een paard kan je heel erg bewust maken van je eigen emoties. Hij spiegelt hoe jij je voelt. Als ik bijvoorbeeld zenuwachtig ben voor een presentatie die ik de volgende dag moet geven en er met mijn hoofd niet helemaal bij ben, schrikt mijn paard ineens van een opvliegend vogeltje.
Emotioneel afgestemd
Dit gebeurt op een golflengte waar paarden zich bijzonder goed op kunnen afstemmen. Zo weten ze dus precies hoe jij wat je emotionele gesteldheid is: angstig, vrolijk, zelfbewust, boos, agressief, verdrietig.
Naast lichamelijke oorzaken, kan het natuurlijk ook zijn dat een paard zich niet goed voelt omdat er geestelijk iets dwars zit. Zo kan hij heimwee of verdriet hebben, of zich eenzaam voelen.