Had je veel stress of was je erg gespannen?Dat zijn triggers die je hart sneller doen slaan waardoor je plots wakker kan schrikken. Meestal is je nachtelijk waken dan ook vrij onschuldig. Wat de meer fysieke oorzaken betreft, kunnen bepaalde medicijnen zoals sommige tegen astma je hart sneller doen slaan.
Iemand die aan nachtangst lijdt schrikt wakker, heeft een angstig gevoel en maakt een verwarde indruk. Soms gaat het plotseling wakker worden gepaard met een schreeuw. Meestal treden deze aanvallen op tijdens de diepe slaap, in de eerste helft van de nacht. Nachtangst komt meer voor bij kinderen dan bij volwassenen.
Dit vallende gevoel, ook wel een hypnagoge schok genoemd, komt vooral voor tijdens het inslapen of tijdens je REM-slaap. In deze slaapfase adem je rustiger, klopt je hart langzamer en ontspannen je spieren, maar je hersenen zijn vaak nog actief.
Dit is een 'myoclonische schok' – een onwillekeurige spiertrekking die voorkomt bij sommige zenuwziekten, maar vaker bij gezonde mensen bij het in slaap vallen. Sommige mensen worden vaak wakker door myoclonische schokken. U wordt eerder wakker met een schok als u gestrest bent of als uw slaappatroon verstoord is .
Is er iets tegen te doen? Als stress en angst deze kwaal verergeren, is het logisch dat de schokken afnemen zodra u minder gestrest of angstig bent. Mocht u er alsnog echt last van hebben, dan kunt u proberen alcohol en koffie te laten staan, niet te roken en overdag voldoende te bewegen.
'SLEEP CHOKINGT-SYNDROOM
De patiënt wordt plotseling wakker met een intens gevoel van kortademigheid en het gevoel alsof hij stikt. Zulke episodes treden bijna iedere nacht op en soms vaker in één nacht. De patiënt is direct wakker en heeft grote angst, soms het gevoel dood te gaan. Het angstgevoel neemt vrij vlot af.
Mensen die tricyclische antidepressiva gebruiken, hebben ook meer kans op hypnagoge hallucinaties.
In deze context betekent het dat je plotseling wakker werd, je voelde je gealarmeerd of verrast . Bijvoorbeeld, je sliep diep toen je iemand over je hiel voelde strijken. Je wist dat je alleen in huis was, dus je werd [wakker] met een schok.
Paniekaanval in slaap
Toch worstelen veel mensen met nachtelijke paniekaanvallen. Als je veel last hebt van stress komen je hersenen ook 's nachts niet tot rust. Je schiet dan ineens wakker, helemaal in paniek. Hartkloppingen, zweten, hyperventileren: allemaal symptomen van een nachtelijke paniekaanval.
Een ochtendhumeur heeft te maken met je biologische klok. Wanneer je te vroeg opstaat volgens je biologische klok, heb je last van een ochtendhumeur. Dit is herkenbaar aan prikkelbaar gedrag en behoefte aan rust in de ochtend.
Een reactie van het lichaam
Schrik is een normale emotie die we allemaal af en toe ervaren. Ze is bovendien noodzakelijk, want ze wijst ons op gevaar. Op die manier kunnen we dat gevaar ontvluchten, vermijden of integendeel te lijf gaan als ons leven of onze lichamelijke integriteit in gevaar is.
Stress en angst: de meest voorkomende oorzaak van mensen die onrustig of angstig wakker worden is het feit dat ze overdag ook veel stress en angst ervaren. Deze stress en angst zorgt ervoor dat je onrustig slaapt en dus ook onrustig wakker wordt.
Je kunt schrikkerig zijn door bijvoorbeeld stress. Wanneer je (chronische) stress ervaart, is de kans groter dat je steeds vaker plotseling schrikt. Stress betekent spanning en/of druk. Mensen die dagelijks stress ervaren, zijn vaak schrikkerig voor dingen waar ze voorheen niet 'bang' van werden.
Het gedeelte van je hersenen dat je spieren aanstuurt kan al slapen, terwijl het deel dat dingen waarneemt nog niet slaapt. Dit deel kan dan waarnemen dat je valt en al je spieren samentrekken om dit te voorkomen. Je schrikt er letterlijk wakker van.
Onder parasomnie vallen alle ongewenste gedragingen en sensaties die zich voordoen tijdens het slapen. U doet iets tijdens de slaap, waardoor u wakker lijkt te zijn. Denk aan slaapwandelen, praten in de slaap of nachtelijk eten. Door slaapwandelen of andere parasomnie-aandoeningen kunt u overdag vermoeid zijn.
Er zijn een aantal factoren die kunnen bijdragen aan het krijgen van angstaanvallen tijdens het slapen: Slaaptekort. Stress. Onregelmatig slaapritme.
Zoals je zelf al aangeeft, kan een verhoogd cortisolniveau in de ochtend een rol spelen. Cortisol, ook bekend als het 'stresshormoon', varieert in niveaus gedurende de dag en piekt gewoonlijk in de ochtend, wat kan bijdragen aan verhoogde angstgevoelens.
Slaapangsten ontstaan wanneer u plotseling bang wakker wordt. U kunt schreeuwen of huilen van angst. Slaapangsten duren meestal kort (30 seconden), maar kunnen een paar minuten duren. U kunt ook last krijgen van een snelle hartslag, verwijde pupillen, snelle ademhaling en zweten.
Als reactie hierop zorgt de hersenen ervoor dat je spieren zich aanspannen om jezelf "op te vangen" voordat je valt — en dat zorgt ervoor dat je lichaam schokt. Deze schokken kunnen je wakker maken — maar je hoeft je er geen zorgen over te maken. Veel mensen vallen daarna meteen weer in slaap.
Tijdens een slaapapneu krijgen we geen lucht binnen. Er wordt onvoldoende zuurstof opgenomen en geen koolstofdioxide uitgeademd. Het CO₂-gehalte in ons bloed stijgt. Daardoor geven de hersenen meteen een signaal aan ons lichaam om wakker te worden.
Mensen kunnen hallucinaties ervaren als ze high zijn van illegale drugs zoals amfetamines, cocaïne, LSD of ecstasy . Ze kunnen ook optreden tijdens ontwenning van alcohol of drugs als je er plotseling mee stopt. Door drugs veroorzaakte hallucinaties zijn meestal visueel, maar ze kunnen ook andere zintuigen beïnvloeden.
Hallucineren wordt vaak in verband gebracht met het gebruik van drugs, zoals LSD. Dit wordt ook wel trippen genoemd. Maar je kunt ook gaan hallucineren van andere middelen zoals alcohol of sommige medicijnen. Andere triggers die hallucinaties kunnen veroorzaken zijn oververmoeidheid, en psychose.
Voor de meeste mensen worden hypnopompische hallucinaties als normaal beschouwd en zijn ze geen reden tot bezorgdheid . Ze duiden over het algemeen niet op een onderliggende mentale of fysieke ziekte, hoewel ze vaker kunnen voorkomen bij mensen met bepaalde slaapstoornissen.