De voornaamste reden waarom we ons afval nog niet naar de ruimte sturen, is dat het enorm duur is. Niemand wil zo veel geld uitgeven aan het bouwen, testen en lanceren van raketten, gewoon om afval naar de ruimte te schieten. Zeker omdat er hier op aarde (voorlopig) nog veel goedkopere oplossingen zijn voor ons afval.
Radioactief afval bevat stoffen die ioniserende straling uitzenden. Die straling is bijzonder energierijk. Ze kan veranderingen aanbrengen in de materie waarin ze doordringt. Daardoor kan ze levende weefsels beschadigen en is ze gevaarlijk voor mens en milieu.
In Nederland wordt radioactief afval bovengronds opgeslagen voor een periode van ten minste 100 jaar. Dat gebeurt bij de Centrale Opslag voor Radioactief Afval (COVRA) in speciaal daarvoor ontworpen gebouwen. Na 100 jaar opslag is een deel van het afval nog radioactief.
Radioactief afval komt voornamelijk voort uit de productie van kernenergie : Exploitatie van kerncentrales die worden gebruikt voor de stroomopwekking of onderzoeksreactoren; Produceren van kernbrandstof en de opwerking daarvan; Ontmanteling van nucleaire installaties.
Dit afval is levensgevaarlijk en raakt pas na 240.000 jaar zijn radioactiviteit kwijt. Al die tijd blijft het afval schadelijk voor mens en milieu en moet het weggeborgen worden en bewaakt blijven.
Na 15 jaar actievoeren door Greenpeace kwam er in 1993 een internationaal verdrag dat het dumpen van radioactief afval in zee verbiedt. De vaten die in zee zijn gedumpt, zijn echter nooit opgeruimd en liggen nog steeds op de zeebodem.
Het land met de meeste kerncentrales in Europa is Frankrijk. Daar staan 58 van de in totaal 126 Europese werkende kerncentrales. Zo'n 70 procent van de elektriciteit in Frankrijk komt uit kernenergie (2018). Onze buurlanden Duitsland en België hebben allebei 7 kerncentrales.
Volgens een rapport van 23 december 2020 van het Nucleair Energie Agentschap (NEA) in Parijs zijn de bewezen en geschatte voorraden uranium 3,8 miljoen ton. Daar komt nog eens 2,3 miljoen ton bij op grond van redelijk betrouwbare gegevens die nog nader getoetst moeten worden.
Deze voorraad is winbaar bij een prijs tot 130 dollar per kilo. Bij een prijs tot 260 dollar per kilo kan er meer gewonnen worden en is de voorraad 8 miljoen ton uranium.
De exploitant van de kerncentrale Borssele (EPZ) laat deze stoffen terugwinnen (dit heet 'opwerken'). Daarvoor gaat de gebruikte splijtstof naar een opwerkingsfabriek (Cap La Hague in Frankrijk). Daar worden de bruikbare bestanddelen (95%) gescheiden van radioactief afval om te kunnen worden hergebruikt.
Voor het beheer op korte termijn (onder andere de verwerking en de tijdelijke opslag) wordt het radioactieve afval (geconditioneerd of niet) ingedeeld in drie grote categorieën: Laagactief afval. Middelactief afval. Hoogactief afval.
Op 1 januari 2019 waren er wereldwijd 450 kernreactoren operationeel. Ze produceren samen 10,3% van de elektriciteit in de wereld.
Wetenschappers hebben bij natuurlijke concentraties uranium geen schadelijke effecten gevonden. Er kunnen bij de opname van zeer grote hoeveelheden uranium echter wel chemische effecten optreden en deze kunnen bijvoorbeeld nierziektes veroorzaken.
De hoeveelheid natuurlijke radioactieve stoffen in het menselijk lichaam is zo'n 120 Bq/kg, voornamelijk als gevolg van kalium-40 en koolstof-14. De gemiddelde mens is dus een radioactieve bron van circa 8500 Bq.
Echt serieus wordt het rond de 4000 millisievert. Als een persoon dan niet wordt behandeld, kan hij binnen twee maanden sterven. Bij 10.000 millisievert zal iemand in een of twee weken dood zijn aan interne bloedingen. Het dubbele daarvan tast het centrale zenuwstelsel aan en leidt binnen enkele uren tot de dood.
Kernrampen. Kerncentrales kunnen beschadigd raken of, zoals in Fukushima gebeurde, zelfs exploderen. De gevolgen van vrijkomende radioactieve straling kunnen catastrofaal zijn – hele landstreken kunnen voor duizenden jaren onbewoonbaar worden.
Nee, Nederland heeft kernwapens via de VS in het kader van een NAVO programma gekregen.
Uranium is niet hernieuwbaar, maar er is wel veel van
Kerncentrales draaien op uranium en dat is een eindige grondstof, net zoals de fossiele brandstoffen olie, kolen en gas.
Maar kernenergie is geen duurzame energie, om meerdere redenen: Kernenergie is niet hernieuwbaar: Uranium is een brandstof die opraakt. Kernenergie is niet schoon: Bij de productie van kernenergie ontstaat levensgevaarlijk radioactief afval dat niet veilig kan worden opgeborgen.
Bij een verdubbeling van het aandeel kernenergie is over 42 jaar de uranium voorraad al uitgeput; dit is binnen de levensduur van een centrale. Er zijn dan nog wel andere bronnen van uranium beschikbaar, maar om daar uranium te winnen kost meer energie en is dus duurder.
Ongeveer 4 procent van de Nederlandse elektriciteit komt voort uit kernenergie. 76 procent hiervan wordt geproduceerd door de kerncentrale in Borssele, die draait op uranium aangekocht op de internationale markt, waar ook uranium uit Niger terechtkomt.
De meeste reactoren op de wereld zijn al meer dan 30 jaar oud. Nederland heeft nog 1 kerncentrale, in Borssele, Zeeland. Die kerncentrale is al sinds 1973 in bedrijf en had een verwachte levensduur van 30 jaar. Toch mag die centrale openblijven tot 2033.
Rusland beschikt over 35 functionerende kernreactoren, samen goed voor een capaciteit van 27 900 MW. Ter herinnering, het Belgische nucleaire park bestaat uit 7 reactoren, goed voor een capaciteit van bijna 6 000 MW. De Russische kernreactoren zijn verdeeld over 10 sites.