Ozon heeft de chemische formule [O3] omdat een ozonmolecuul uit drie zuurstofatomen bestaat. Het woord 'ozon' is afgeleid van het Griekse woord 'ozein', wat zoveel betekent als 'te ruiken'. Ozon heeft namelijk een doordringende geur en wordt door mensen al bij zeer lage concentraties waargenomen.
Soms kun je de ozon zelfs ruiken in de lucht. Bij een hoge concentratie heeft het een scherpe geur die doet denken aan chloor.
De geur van regen heeft z'n eigen naam: petrichor. Een samenstelling van de Griekse woorden 'petra' en 'ichor'. Het eerste betekent 'steen', het tweede verwijst naar de gouden vloeistof die volgens de Griekse mythologie door de aderen van de Olympische goden vloeide.
En het antwoord is simpel: ja, je kunt de bliksem ruiken. Sterker nog, tijdens een zwaar onweer in de zomer van 2015 heb ik de bliksem meerdere malen geroken.
Elektrische lading. Ook ozon speelt een rol in de geur van regen, vooral na een onweersbui. De elektrische lading van bliksem splitst zuurstof- en stikstofmoleculen in de lucht, waardoor stikstofmonoxide ontstaat. Dat reageert vervolgens met andere chemicaliën in de atmosfeer, wat ozon produceert.
Omdat je elektriciteit (als het goed gaat) niet kan zien, ruiken en horen, is het een moeilijk te bevatten techniek. Toch zijn wij de laatste 100 jaar steeds meer gaan vertrouwen op elektrische energie.
Wanneer er vervolgens een flinke bui valt, zoals een zomerse regenbui, dan komen er hele kleine luchtbelletjes vanuit de grond omhoog. Als deze vervolgens openbarsten komen de stofjes in de lucht terecht. Als deze stofjes je neus bereiken, ruik je de geur van een regenbui in een droge periode: petrichor.
Onweerswolken. Elke onweersbui begint als een kleine stapelwolk. Een stapelwolk heeft een bloemkoolachtige structuur, met scherpe omrandingen. Als de stijgende bewegingen sterk genoeg zijn, groeit de stapelwolk uit.
Dit is vaak rond een rivier en dus vragen veel mensen zich af of een rivier invloed heeft op een onweersbui. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Wat blijkt: het lijkt misschien zo, maar rivieren hebben geen invloed op onweersbuien!
Er zit in een gemiddelde bliksemontla- ding niet meer energie dan in ongeveer 10 liter olie of 100 Kwh aan elektriciteit. De stroomsterkte en spanning van de bliksem bedraagt 100 tot 60.000 ampère bij een duur, die varieert van één seconde tot één tienduizendste seconde.
Als het tijdens een lange periode van droogte nog eens regent, hangt er een typische geur in de lucht. Die geur wordt petrichor genoemd. Het woord is opgebouwd uit het Griekse petra ('rots, steenmassa') en ichor ('godenbloed') en werd bedacht door twee Australische geochemici.
Nog een voordeel van zo'n zomerse regenbui: de lage luchtlagen koelen af, en hierdoor blijft de geur lekker even hangen. Geniet er maar van: na een half uur tot drie kwartier is de kou weer uit de lucht, en vervliegt de regengeur naar hogere luchtlagen.
Ozon dringt bij inademing door tot in de kleinste luchtwegen en de longblaasjes en zorgt zo voor prikkeling van de slijmvliezen. De meest typische klachten van acute blootstelling aan ozon zijn een prikkelende ademhaling (hoesten) en irritatie van de ogen.
Sinds het begin van de jaren '80 is de ozonlaag dunner geworden als gevolg van de uitstoot van ozonlaag afbrekende stoffen zoals chloorfluorkoolstoffen (cfk's). In de ozonlaag worden cfk's door de UV-straling ontleed en het hierbij vrijkomende chloor breekt ozon af.
Tijdens de ozon reiniging produceert de generator gedurende een bepaalde tijd continu ozon, die zich door de gehele auto verspreidt en bovendien desinfecterend werkt. De auto ruikt na deze behandeling fris en neutraal en de grootste hoeveelheid bacteriën zijn vernietigd.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren. Fietsen.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels.
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
Hoe kouder, des te minder onweer. In Groenland onweert het vrijwel nooit. En op de Zuidpool zijn gebieden waar het echt nog nooit heeft geonweerd. In ons land onweert het gemiddeld op 25 tot 30 dagen per jaar.
Het Europees grondgebied krijgt gemiddeld 350 dagen per jaar te maken met bliksem. Dat wil zeggen dat er elke dag wel ergens in Europa een blikseminslag is. Augustus blijft in West-Europa de maand met de meeste blikseminslagen.
Het lagedrukgebied zorgt ervoor dat er een stroming wordt opgezet die de buien naar de Benelux, en vaak ook Nederland specifiek, blaast. Daar komen ze dan 's avonds aan, om in de loop van de avond en in de nacht over ons land te trekken.
Tijdens een storm kan de bliksem zuurstof- en stikstofmoleculen van elkaar scheiden in de atmosfeer, die zich op hun beurt kunnen herenigen in stikstofmonoxide. Deze substantie interageert vervolgens met andere stoffen in de atmosfeer om ozon te vormen, die een scherpe, ietwat op chloor lijkende, geur afgeeft.
Het is duidelijk dat de wolken zelf nergens naar ruiken. Door de hoeveelheid geagglomereerde waterdeeltjes die er zijn, konden we hoogstens een lichte muffe geur opmerken, maar zeer zwak, aangezien het niet op een gesloten plaats is waar deze geur geconcentreerd is. De regen geeft echter wel een geur af.
Ruikt u gaslucht, hebt u geen elektriciteit of gas meer of hebt u een meterstoring? Bel dan het Nationaal Storingsnummer 0800-9009. Dit nummer is gratis en dag en nacht bereikbaar.