De grootste oorzaak voor 'laat' overlijden na een val is het breken van de heup. Dit gold in 60% van de personen. Een gebroken heup is een ernstig letsel, en kan grote gevolgen hebben. Als er geen operatie plaats vindt, zal de patiënt zijn of haar mobiliteit verliezen.
Zelfs 10 jaar na de gebroken heup ligt de leeftijdsverwachting nog een stuk lager dan bij leeftijdsgenoten die niks braken. Het overlijden kan komen door de hersteloperaties of andere complicaties. Na de operatie kunnen er problemen ontstaan zoals bloeduitstortingen en wondontstekingen.
De sterfte bij bejaarde patiënten met een heupfractuur is nog steeds erg hoog ondanks de gebruikte geavanceerde operatietechnieken. Gemiddeld sterft zo'n 20 van de patiënten binnen 3 maanden na de breuk.
In verpleeghuizen ligt het sterftecijfer hoger, met een algemeen 6-maandsterfte van 36,2%, bij verpleeghuisbewoner met eindstadium dementie is het 55%, en bij ouderen op hoge leeftijd is de 4-maandsterfte op 38%. Wereldwijd krijgen 4,5 miljoen mensen jaarlijks een heupfractuur.
Ouderen die op hun hoofd zijn gevallen, hebben ook een grote kans op overlijden. "Dat komt omdat de hersenen bij ouderen gekrompen zijn en er meer vocht om heen zit. De bloedvaatjes tussen schedel en hersenen staan daardoor meer op spanning en kunnen door een val scheuren.
Bij een gebroken heup heeft u pijn aan uw heup en kunt u niet meer lopen. U zult zo snel mogelijk geopereerd worden. Voor de operatie mag u niet eten en drinken. Als verdoving krijgt u een ruggenprik of volledige verdoving (narcose).
Een val kan zowel fysieke als mentale gevolgen voor u hebben. Zo kan het angst veroorzaken, waardoor u er bijvoorbeeld minder op uit durft te gaan. Een valpartij kan ook leiden tot lichamelijk letsel, zoals blauwe plekken, kneuzingen, verstuikingen of breuken aan de schouder, heup of pols.
De gebroken heup kan flinke pijn veroorzaken en de voet ligt meestal naar buiten gedraaid. Vaak zijn er verder aan de buitenkant geen afwijkingen te zien. In sommige gevallen is er een bloeduitstorting zichtbaar of een zwelling aan de zijkant van de heup.
Een val, auto-ongeval of een kracht impact tegen de heup kan leiden tot een directe heupfractuur. Vaak zijn het de hedendaagse omstandigheden zoals glad weer, stevige windstoten en regenbuien die de kans op een val verhogen. Wanneer een persoon op leeftijd komt wordt het risico op vallen uiteraard verhoogd.
Geen enkele operatie is zonder risico. Zo bestaat ook bij deze heupoperatie een kleine kans op een medische complicatie zoals een hartaandoening, beroerte, longontsteking, blaasinfectie of een nieraandoening.
Is een kunstheup op iedere leeftijd mogelijk? Meer dan de helft van de mensen die kiezen voor een kunstheup is tussen de 60 en 80 jaar. Maar ook bij mensen boven de 80 en bij mensen onder de 60 kan een kunstheup geschikt zijn. Een kunstheup gaat ongeveer 20 jaar mee.
Een gebroken heup is een ernstig letsel, en kan grote gevolgen hebben. Als er geen operatie plaats vindt, zal de patiënt zijn of haar mobiliteit verliezen. Een gebroken heup maakt een persoon afhankelijk van (mantel)zorg en de patiënt ervaart vaak een vermindering van de kwaliteit van zijn of haar leven.
Conservatief: Een gebroken heup kan maar zelden zonder operatie worden behandeld. Slechts in enkele uitzonderingssituaties is dit een optie: Als de breuk alleen in de nek van de heup zit en deze breuk in meerdere richtingen onverplaatst is.
Hoe vaker een heup vervangen wordt, hoe meer kans op schade van het bot. De belastbaarheid van een nieuwe heup is altijd minder dan een natuurlijke heup. Littekenweefsel kan de spierfuncties ernstig belemmeren en 50% van de mensen kan na een jaar nog niet intensief bewegen met de nieuwe heup.
De totale herstelperiode na een gebroken heup kan tot een jaar duren. Soms lukt het lopen minder goed dan voorheen en zijn er aanpassingen nodig in of rond uw woning.
Meestal breekt de heup dicht bij het heupgewricht. Een breuk van het heupbeen is geen gebroken heup, dat is een bekkenfractuur. Meestal is de breuk het gevolg van een val of ongeluk. Als er een zwakke plek in het bot ontstaat kan zelfs zonder een val of trauma een breuk ontstaan.
De meest voorkomende symptomen van een heupfractuur zijn pijn, onmogelijkheid om op het been te staan, onmogelijkheid om de hiel op te heffen in lighouding, soms is het been verkort en/of draait het been naar buiten.
Gemiddeld zal een patiënt zo'n vjif dagen in het ziekenhuis verblijven wanneer alles goed gaat. Als er wordt gekozen om een gebroken heup niet te opereren omdat bijvoorbeeld de gezondheidstoestand al zodanig slecht is dat de leeftijdsverwachting matig is, krijgt de patiënt medicatie tegen de pijn.
Een collumfractuur, dijbeenhalsfractuur, gebroken heup of heupfractuur is een proximale femurfractuur, een botbreuk ofwel fractuur in het bovenste gedeelte van het dijbeen. Zo'n botbreuk bevindt zich op kleine afstand van- of zelfs in het heupgewricht. Een botbreuk in het heupbeen heet een bekkenfractuur.
Een heupoperatie kost gemiddeld 22.000 euro, terwijl 38 procent van de mensen de kosten schat op 6.000 euro en 42 procent op 13.000 euro.
We maken onderscheid tussen de subcapitale (of femurhals) fractuur - waarbij de breuk zich in de hals bevindt en de kop van de heup afbreekt, en de pertrochantere heupfractuur, waarbij de breuk zich onder het niveau van de hals bevindt.
Hoofd-hersenletsel, heupfracturen en polsfracturen zijn het meest voorkomende letsel.
De meeste mobiliteitsproblemen bij ouderen worden veroorzaakt door aandoeningen aan het bewegingsapparaat, ofwel de botten, spieren en pezen die ervoor zorgen dat iemand kan bewegen. Voorbeelden daarvan zijn reuma, artrose en rugklachten.