'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
De belangrijkste contra-indicatie voor compressietherapie is arteriële insufficiëntie. Een (te) hoge druk kan de bloedtoevoer naar de huid en het onderhuidse weefsel verminderen en leiden tot necrose en ulceratie. Dit geldt met name voor patiënten bij wie de arteriële doorbloeding reeds verminderd is.
Bij hartfalen moet er milde compressietherapie worden toegepast, dat wil zeggen dat zwachtels en therapeutische elastische kousen niet teveel druk (compressie) mogen uitoefenen, omdat er anders in één keer teveel vocht in de bloedsomloop wordt 'gedrukt', waardoor u het benauwd kunt krijgen.
Wondroos is hiervan een voorbeeld. Lang bestaande wonden (open been /ulcus cruris) kunnen alleen genezen door wondzorg te combineren met zwachtelen. Als een arm of been veel vocht bevat kunnen er geen therapeutische elastische kousen aangemeten worden en zal er eerst gezwachteld moeten worden.
Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen. Pijn en blauwe tenen of vingers na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het opnieuw zwachtelen aanhoudt. Als de tenen wit blijven, raadpleeg dan ook de behandelaar.
Er kunnen redenen zijn om geen zwachtels te gebruiken: een huidaandoening of wond die vaker dan 3x/week verzorging vraagt. een arteriële bloeddruk aan de enkel <60 mmHg, zoals bij etalagebenen. een te lage enkel-armindex.
Synthetische watten zitten op een rol en worden gebruikt onder de ideaalzwachtel bij het aanleggen van een (wond) drukverband om de druk die wordt uitgeoefend gelijkmatig te verdelen. Synthetische watten zijn veerkrachtig en nemen goed vocht op bij een doorbloedende huidwond.
Bij hartfalen is de pompfunctie minder goed: uw hart kan het bloed niet goed meer rondpompen. Organen krijgen hierdoor minder bloed, bijvoorbeeld de nieren. De nieren gaan als reactie zout en vocht vasthouden. U kunt hierdoor bijvoorbeeld dikkere buik of enkels krijgen.
In de richting van het hart zwachtelen
Om stuwing in de ledematen te voorkomen dient men bij het aanbrengen van een zwachtel altijd in de richting van het hart te zwachtelen. Men begint dus aan het uiteinde van de ledemaat (distaal) en werkt naar het lichaam toe (ofwel 'in de richting van het hart' of proximaal).
' Dit betekent dat de slagaders zo vernauwd kunnen zijn, dat het bloed er minder makkelijk doorheen gaat. Melis: 'Zwachtelen kan dan funest zijn: door de druk kunnen de slagaders dichtgedrukt worden, waardoor er kans op afsterven is.
Dit komt omdat er vocht in uw longen zit. Uw voeten en enkels worden dikker. U wordt zwaarder. Dit komt omdat er vocht uit de bloedvaten in de benen lekt.
'Zwachtel bij een cliënt eerst één been, niet beide'
Hierdoor kan iemand kortademig of benauwd raken, want er wordt extra vocht vastgehouden', legt Melis uit. 'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn.
De oorzaak van overlijden was bij 23,1% progressief hartfalen en bij 27,8% plotse hartdood (inclusief longembolie). In de overige 49,1% van de gevallen werd een niet-cardiale doodsoorzaak vastgesteld.
ACT is geen behandeling die wordt toegepast wanneer er alleen sprake is van arteriële insufficiëntie. Andere contra-indicaties zijn: − totaal afgesloten diep veneus systeem, − aanwezige actieve huidaandoeningen, − allergie voor een van de bestanddelen van de zwachtels of therapeutische kousen.
Bij arterieel vaatlijden mag bijna nooit compressie therapie plaatsvinden. Dit omdat bij arteriële problemen de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen belemmerd wordt, en dit door compressie nog meer zou worden belemmerd.
Bij het eerste teken van veneuze insufficiëntie, zoals pijnlijke, vermoeide, zware of gezwollen benen, bezemrijsvarices en spataderen, moet een specialist (fleboloog, angioloog, vaatchirurg, dermatoloog) uw benen onderzoeken.
+ Minder zwellingen door vochtophoping
De zwachtels brengen verzwakte en vergrootte bloedvaten terug tot een normaal niveau en drijven overtollig vocht terug in de bloed- en lymfevaten, waarna het wordt afgevoerd door het lichaam.
Complicaties kunnen oa bestaan uit drukplekken en zelfs wonden, als de bloedtoevoer van het been onvoldoende is. Ook kan compressietherapie benauwdheid geven, als er ook sprake is hartfalen. Dan stroomt er plotseling teveel vocht uit het been en kan het hart dit niet goed aan.
Door het zwachtelen kunt u in eerste instantie meer pijnklachten krijgen. Deze pijn wordt minder als u uw benen beweegt. Als de pijnklachten niet verminderen met lopen, is het noodzakelijk dat de zwachtels worden verwijderd.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
Door de verzwakte pompkracht van het hart hoopt zich vocht op in longen, buik, benen of enkels. Deze medicijnen bevorderen de afvoer van vocht door als het ware een kraantje open te zetten in de nieren. Bloeddrukverlagende bètablokkers vertragen de hartslag, waardoor het hart zich makkelijker met bloed kan vullen.
Bij vochtophoping houdt het lichaam te veel vocht vast waardoor zwelling ontstaat van, met name de benen, handen en buik. De zwelling ontstaat doordat het vocht op die plaats niet via de bloedsomloop kan worden afgevoerd. Vochtophoping kan onschuldig zijn, maar het kan ook wijzen op een hartziekte zoals hartfalen.
6. Leg het begin van de zwachtel aan één kant van de voet langs de aanzet van de tenen. Kijk in de rol. Als je niet bij de aanzet van de tenen begint kan er stuwing ontstaan.
Witte watten hebben een hoog absorberend vermogen. Ze kunnen in de EHBO veelzijdig worden gebruikt, o.a. om te gebruiken bij het aanleggen van een dekverband. Een dekverband wordt aangelegd op plaatsen waar een snelverband moeilijk past. Een dekverband bestaat uit een gaaskompres, witte watten en hydrofiele zwachtel.
Heeft u geen wond? Dan mogen de zwachtels 3 tot 7 dagen blijven zitten. U mag de zwachtels er niet afhalen om te gaan douchen.