Vanwege de strenge vervolging van Calvinisten zagen een aantal Nederlandse edellieden zich in 1566 genoodzaakt het land te ontvluchten. Velen van hen besloten de strijd vanuit zee voort te zetten en noemden zichzelf 'de Watergeuzen', naar het Franse woord voor armoedzaaier: 'Gueux'.
In Den Briel begon de onafhankelijkheid van ons land. Op 1 april 1572 joegen de watergeuzen de Spaanse overheersers de stad uit. Volgens het bekende gezegde verloor hertog Alva op die datum 'zijn bril', een verbastering van Den Briel. Rensen zegt dat de gemeente sinds 1980 officieel Brielle heet.
Op 1 april 1572 verovert Willem II van der Marck, genoemd Lumey, met zijn watergeuzen het stadje Den Briel.
Deze bannelingen en oproerlingen waren vermengd met dieven en avonturiers. De bemanning was veelal afkomstig uit Holland en Zeeland, wat te verklaren is door de natuurlijke vertrouwdheid van deze gewesten met de zeevaart. Het leeuwendeel van hen was verbannen of voortvluchtig.
Brielle = brielle (uitspraak), ook wel Den briel, is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland gelegen op het voormalige eiland Voorne.
'Op 1 april verloor Alva zijn bril. ' Een uitdrukking die je misschien wel eens hebt gehoord. Het gaat over de dag waarop de watergeuzen het stadje Den Briel innamen, op 1 april 1572. Alva verloor dus niet zijn bril, maar Den Briel.
Willem van der Marck Lumey was de leider van de Watergeuzen en één van de bevrijders van Brielle. Hij was berucht en wreed.
De burgemeester en het stadsbestuur weigerden eerst, omdat de geuzen berucht waren om hun plunderingen en andere wandaden. Daarop bestormden de geuzen de Noordpoort en braken deze open. Ze rekenden snel af met de Spanjaarden en kregen de stad in handen.
Geus (meervoud: geuzen) is een benaming en een deels in onbruik geraakt mild scheldwoord voor een protestant persoon. Deze benaming is ontstaan in de 16e eeuw en werd met regelmaat gebruikt door de katholieken in de Nederlanden.
De inname vond plaats op 1 april 1572 in het plaatsje Den Briel (tegenwoordig Brielle) in de huidige provincie Zuid-Holland. De stad was toen bezet door de Spanjaarden. De watergeuzen wisten de stad in te nemen. De inname van Den Briel was zo belangrijk, omdat het nieuwe hoop in de Nederlandse Opstand gaf.
Geschiedenis Brielle
Brielle verwierf stadsrechten van de heren van Voorne, de eerste in 1330. De grootste bloei bereikte de stad in de vijftiende eeuw. Toen de rivier De Gote werd afgedamd, zette de neergang in. De grootste bekendheid verwierf de stad door de inname door de watergeuzen op 1 april 1572.
Het was voor het eerst dat een deel van het Spaanse grondgebied in Nederlandse handen viel. Vandaar dat de inname van Den Briel door velen beschouwd wordt als het echte begin van de Tachtigjarige oorlog, want 'Op 1 april verloor Alva zijn bril. '
Geuzenstad. 'Op 1 april verloor Alva zijn bril' : Brielle, ook wel Den Briel geheten, is in de Nederlandse taal vereeuwigd in een groot aantal gezegdes, spreekwijzen en liedjes. Bijna allemaal verwijzen ze naar de gebeurtenissen op 1 april 1572, toen de Geuzen Brielle innamen 'in naam van Oranje'.
De vestingstad Brielle op het eiland Voorne-Putten is een ontzettend leuke stad voor een stedentrip in Zuid-Holland. Brielle, ook wel Den Briel genoemd, ademt historie. Overal waar je gaat of staat in Brielle, blijf je je verwonderen.
Strand Zoom West is gelegen aan de noordoever van het Brielse Meer. Het Brielse meer is uitstekend geschikt voor watersportactiviteiten.
Einde Opstand
In 1648 werd de Vrede van Münster getekend en eindigde de Tachtigjarige Oorlog. De Republiek der Nederlanden was vanaf dan een onafhankelijke staat en werd internationaal erkend.
De geuzen waren aanvankelijk Nederlandse edelen, tegenstanders van de Spaanse koning Filips II. Later verwees de term specifiek naar de strijders die te land (bosgeuzen, soms ook wilde geuzen) of te water (watergeuzen) het leger van de koning bevochten.
Op 1 april 1572 voer geuzenleider Willem Bloys van Treslong de vloot van de Watergeuzen de Maasmond in en ging voor zijn geboortestad Den Briel (Brielle) voor anker. Bloys van Treslong en admiraal Lumey, aanvoerder van de Watergeuzen, besloten om samen Brielle te veroveren. Jan Pietersz.
Ze vallen ook steeds vaker kloosters en rijke katholieke burgers aan. De geuzen vechten voor hun ideaal van godsdienstvrijheid, maar de haat tegen de katholieken is zo groot dat ze hun overtuigingen opzij schuiven en - net als de Spanjaarden - de mensen met een ander geloof aanvallen.
Nederland gedenkt de protestantse terreur in Den Briel. Deze havenstad werd in 1572 door de geuzen op de katholieke Spanjaarden veroverd. De geuzen bestonden uit protestantse verarmde adel, werkloze zeelui en misdadigers. In feite waren het piraten die schepen plunderden en dorpjes aanvielen langs de kust.
Alva had een groter leger. Maar Willem van Oranje wist dat de protestantse bevolking wel mee zou helpen vechten, omdat zij een hekel hadden aan Alva. Samen met opstandelingen, die de (water)geuzen worden genoemd, wilden zij de Spanjaarden verdrijven. De oorlog begon met de Slag bij Heiligerlee in 1568.
Geuzen en papen (1550-1648)
Een strijd die voor altijd verbonden is aan de naam van Willem van Oranje. In deze oorlog tussen katholieken en protestanten moet hij een keuze maken tussen zijn eigen belangen en die van de Spaanse koning. Daarbij heeft hij de hulp van het volk hard nodig.
De vestingstad Brielle met gezellige terrasjes en winkeltjes is bekend uit de geschiedenisboekjes, want 'op 1 April (1572) verloor Alva zijn Bri(e)l'. In het Historisch Museum dat in het oude stadhuis en in de oude stadsgevangenis is gevestigd staat die gebeurtenis in de Tachtigjarige Oorlog centraal.
Op één april verloor Alva zijn bril. De inname door de watergeuzen van het stadje Den Briel, op 1 april 1572, staat sinds jaar en dag bekend als het begin van de opstand in Holland en Zeeland. De hertog van Alva nam het verlies van de havenstad echter niet zo hoog op. No es nada, het is niets, zou hij gezegd hebben.