De slaven hadden tijdens dit feest veel meer vrijheid en mochten zelfs hun meesters voor gek zetten. Er waren verder drink- en eetgelagen, vermommingen en optochten door de straten. Volgens hen ligt de oorsprong van het woord carnaval in het Italiaanse carne levare, wat 'opheffen/wegnemen van het vlees' betekent.
Zo wisselden de Romeinse slaven en heren van rol tijdens het feest van Saturnus en deden de Germanen een masker op om boze geesten te verjagen. Het verkleden, het anders voordoen dan je bent, dat doen we dus al eeuwen.
Feesten voor het vasten
Carnaval is van oorsprong een katholiek feest. Er wordt het begin van het vasten mee gevierd. Dit is de periode van veertig dagen voor Pasen, die begint op Aswoensdag. Om de vasten goed te kunnen 'overleven' wordt in de dagen voor Aswoensdag een feest gevierd; Carnaval!
Op dinsdagavond rondom middernacht wordt het carnaval officieel beëindigd, vaak met een symbolische verbranding. Hierna keert iedereen huiswaarts, om nog een keer flink eieren met spek te bakken om vervolgens op Aswoensdag een askruisje te gaan halen. Na dat ritueel gaan veertig dagen van vasten in.
Oorspronkelijk is het een uitroep bij het uitbrengen van een dronk. Sinds het begin van het moderne carnaval in 1823 wordt "Kölle alaaf" in Keulen gebruikt als begroeting tussen carnavalsvierders. In veel andere Duitse steden luidt de carnavalsgroet: helau.
Roep geen alaaf!
Oeteldonk is ontstaan doordat een bisschop uit Den Dungen het liederlijke feest wilde verbieden omdat hij er sterk op tegen was. Bosschenaren hebben dit toen voorkomen door het feest een serieus tintje te geven. Bij dit serieuze tintje hoort geen alaaf, geen pronkzittingen en verkleedpartijen.
Alaaf! is de vrolijke begroeting van carnavalvierders onder elkaar. Het wordt tijdens carnaval ook gebruikt als een uitroep tussendoor of bij het drinken van een glas alcohol. Alaaf! is vanuit het Maastrichts bekend geworden in heel Nederland.
De herkomst van deze kleurencombinatie gaat vele eeuwen terug. De narren in Kleef gingen bijvoorbeeld gehuld in geel en rood, die in Frankrijk in groen en rood. In het Franse Dyon zou al voor 1450 een narrengezelschap zijn gesignaleerd in rood, geel en groen.
Het christendom begon al rond 't jaar 500 zich te verzetten tegen deze heidense gebruiken en in 1091 werd het feest, inmiddels "omgedoopt" tot carnaval/Vastenavond, opgenomen in het kerkelijk jaar voorafgaande aan de Aswoensdag/de vastenperiode.
Aangezien carnaval een katholiek feest is, hoort de vastentijd daarna. Katholieken vasten 40 dagen, omdat deze periode dezelfde is die Jezus doorbracht in de woestijn.
Carnaval is van oorsprong een gekerstend heidens volksfeest. Het valt binnen de christelijke traditie op de zondag, maandag en dinsdag direct voorafgaand aan de vastentijd van 40 dagen. In Nederland wordt het van oorsprong alleen door katholieken gevierd, voornamelijk in het zuiden en delen van het oosten.
Betekenis carnaval en vastelaovend
Behalve de verklaring van het woord "carnaval" als verwijzing naar de scheepskar van Dionysos , zou het woord vanuit christelijke oorsprong een samentrekking zijn van de woorden "carne" en "vale". Dit betekent letterlijk "vlees" en "vaarwel" en is een verwijzing naar de vastenperiode.
Tegenwoordig duurt carnaval zo'n vier tot vijf dagen, maar dit was niet altijd zo. Oorspronkelijk was er alleen de Vastenavond, wat op de dinsdag voor de vastentijd gevierd werd. De katholieken wisten dat ze na deze avond 40 dagen moesten vasten, dus gooiden ze zich op deze avond helemaal vol met eten en drinken.
De verdeling in ons land tussen het wel of niet vieren van carnaval valt voornamelijk samen met de plekken waar mensen van oudsher katholiek, of juist protestants zijn. In het zuiden zijn er meer mensen katholiek dan boven de rivieren.
Carnaval / vastelaovend is een volksfeest dat in februari of maart plaatsvindt. De precieze datum hangt af van Pasen; het carnaval is altijd zeven weken daarvoor. Het is de bedoeling dat je nog even 'uit je dak gaat' en gek doet voordat de vastentijd begint. De vastentijd is een tijd van matiging, eenvoud en bezinning.
Het carnavalsfeest staat bekend om de verkleedpartijen en optochten. Er worden in het zuiden van Nederland enorme wagens aangekleed met versieringen die in grote optochten door de straten rijden. Ook vieren ze hier carnaval op scholen: kinderen gaan dan massaal verkleed.
Door het mengen van een primaire en een secundaire kleur (bijvoorbeeld rood en groen) of twee secundaire kleuren (bijvoorbeeld oranje en groen) krijg je een tertiaire kleur. Vooral als je secundaire kleuren mengt, krijg je meestal modderige kleuren zoals bruin, grijs en zwart.
De Dynastie der Amadeiro's stamt uit 1883 (één jaar na oprichting van het dorp Oeteldonk), toen voor de eerste maal een prins van deze dynastie in Oeteldonk werd onthaald. In tegenstelling tot de meeste plaatsen in Nederland waar Carnaval wordt gevierd, blijft de Prins in Oeteldonk aan de macht tot hij abdiceert.
Het wordt onder andere op zondagochtend bij de aankomst van de Prins door duizenden uitzinnige Oeteldonkers luidkeels meegezongen op het plein voor Oeteldonk Centraol, afgesloten met een driewerf en luidkeels geschreeuwde 'leve de Prins! ' door Driek Pakaon. Wil je ook meezingen?
Helau is ook de meest verbreidde groet in Duitsland. Het zou een verbastering en afkorting zijn van 'halleluja' of van het Germaanse hel auf (weg met de hel). De carnavalsetiquette schrijft voor dat men de juiste groet moet gebruiken op de juiste plaats.
het betekent “alles weg” in de zin van “alle overdaad moet weg“, want er moet vanaf Aswoensdag tot Pasen gevast worden (Vastentijd). Het kan dus te maken hebben met het feit dat in de Vastentijd eten en drank (all af = “alles weg”) moest.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken is de kikker niet een verwijzing naar het woord 'Oetel' in Oeteldonk, maar meer een symbool voor het Oeteldonkse moeras. Oetel is namelijk helemaal geen synoniem voor kikker/kikvors, maar een schertsende verwijzing naar de Bossche bisschop Godschalk uit Den Dungen.
Den Bosch wordt Oeteldonk, Eindhoven Lampegat, Tilburg Kruikenstad. Op de landkaart waren die bijnamen nooit te vinden, maar dat veranderde in oktober 2007: de toen gepresenteerde Bosatlas van Nederland van uitgeverij Wolters- Noordhoff heeft een speciale kaart met de carnavalsnamen.
Carnaval van Keulen, Duitsland, 24 februari - 2 maart 2022.