In geval van een letsel is het vooral in de eerste week van belang dat u uw ingegipste arm of been omhoog houdt. Hiermee voorkomt u dat zwelling toeneemt en zorgt u ervoor dat de reeds bestaande zwelling afneemt.
Houd uw been hoog Leg uw gipsbeen of gipsvoet hoog om zwelling te voorkomen. Uw voet moet hoger liggen dan uw knie en uw knie hoger dan uw heup. Uw knie is daarbij licht gebogen. Ondersteun uw gehele been door kussens.
Arm/been omhoog
Om zwelling te voorkomen of te verminderen is het belangrijk dat je je ingegipste arm of been de eerste week hoog houdt.
Bij gips om uw been is het verstandig om gedurende de gehele gipsperiode het been hoog te houden als u zit. Hoogleggen houdt in: de enkel hoger dan de knie en de knie hoger dan de heup. Wanneer u in bed ligt kunt u één of twee kussens onder het voeteneind van het matras leggen.
Bij een gips om het been
Voor het slapen gaan verhoogt u het voeteneinde met bijvoorbeeld een kussen. Leg uw been op het dekbed en niet eronder. Dit omdat uw been dan te warm wordt. Laat, als u zit, uw been op een bankje rusten en wel zo dat uw been hoger ligt dan uw heup.
Na de behandeling (zowel in gips als na een operatie), is het de eerste dagen erg belangrijk dat u uw voet hooghoudt in verband met de zwelling. Hoog houden betekent dat de voet hoger ligt dan de knie en de knie hoger dan de heup. Zo kan de zwelling wegzakken uit de voet. Dit verlaagt de kans op wondproblemen en pijn.
De voornaamste kenmerken van een gebroken been zijn: Pijn ter hoogte van het dijbeen, scheenbeen en/of kuitbeen. Het been niet kunnen belasten. Sterk beperkte bewegingen van het been (mede door de pijn).
Uiteindelijk kan spontaan een wond ontstaan: een open been. Deze wond kan stinken en veel vocht produceren, maar doet meestal geen pijn (tenzij het doorbloedingsprobleem zich in de slagaderen bevindt). De wond bevindt zich meestal in de buurt van de binnenkant van de enkel of op de voorzijde van het scheenbeen.
U krijgt drukverband om uw onderbeen en moet veel gaan lopen. Zo drukken de spieren in uw kuiten het bloed beter terug naar uw hart. Als uw been niet meer dik is, kunt u elastische steunkousen gaan dragen. Er zijn geen medicijnen om uw aderen beter te laten werken.
Na de operatie mag u het been zes weken niet belasten. Het is aan te raden om de voet/enkel de eerste dagen in rust omhoog te leggen, bijvoorbeeld op een stoel, om de zwelling te minimaliseren. Dit is beter voor de wondgenezing en vermindert de pijnklachten.
Bij sommige botbreuken is helemaal geen gips nodig. Deze breuken genezen vanzelf. Dit geldt bijvoorbeeld voor een breuk van het sleutelbeen.
Als uw been in het gips zit
Leg uw been op één of meerdere kussens. Het is belangrijk dat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie weer wat hoger dan uw heup en dat uw hiel vrij ligt. 's Nachts kunt u een kussen onder het voeteneinde van uw matras leggen.
Waarom moet u met krukken lopen
Na een operatie of behandeling mag u (vaak) niet teveel op het been staan. Door tijdens het lopen goed op de krukken te steunen wordt het been minder belast en doet het minder pijn.
U mag gewoon traplopen. Wel zult u de eerste weken met uw geopereerde been moeten bijstappen. Zodra de pijn het toelaat, mag u doorstappen. Drempel op: eerst het niet-geopereerde been, daarna het geopereerde been bijtrekken en tot slot de krukken.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
Bij vochtophoping houdt het lichaam te veel vocht vast waardoor zwelling ontstaat van, met name de benen, handen en buik. De zwelling ontstaat doordat het vocht op die plaats niet via de bloedsomloop kan worden afgevoerd. Vochtophoping kan onschuldig zijn, maar het kan ook wijzen op een hartziekte zoals hartfalen.
Open wonden aan het been genezen vaak slecht. De behandeling hangt af van de oorzaak. Als een slechte bloedsomloop aan de basis ligt, moet deze in de eerste plaats verbeterd of hersteld worden. Drukverbanden kunnen de vochtophoping verminderen en een steriel verband kan besmetting tegengaan.
Het risico van een open wond is dat deze geïnfecteerd kan raken. Hieronder staan een aantal symptomen wat een wondinfectie aanduiding zou kunnen zijn. Wanneer er sprake is van onderstaande symptomen neem dan direct contact op met een arts.
Voorzichtig opstaan
Dan is een veelgehoorde bewering over dit onderwerp dat u uw been gemakkelijker kunt breken wanneer deze (deels) slaapt. Dit is echter een fabeltje. Wat wel zo is, is dat u minder stabiel bent wanneer uw benen of voeten slapen. Hierdoor kunt u uw evenwicht sneller verliezen en vallen.
Meest gebroken bot: enkel
Het belasten van de enkel leidt tot helse pijnen. Uit de statistieken blijkt dat deze breuk de lijst van meest gebroken botten aanvoert! Overigens kunnen zich verschillende breuken rondom het enkelgewricht voordoen.
Bij een kneuzing ontstaat ook vaak een zwelling of een blauwe plek. Een kneuzing kan ook erg veel pijn doen, maar vaak zie je dat een kneuzing in een groter gebied pijnlijker is en bij een breuk de pijn met één vinger is aan te wijzen.