Met het verplaatsen zou je meer letsel kunnen veroorzaken of kunnen verergeren. Natuurlijk geldt dit niet voor een kleine verwonding. Beschutting geven is belangrijk om andere letsels te voorkomen (onderkoeling, oververhitting). Let op!
Wil een slachtoffer absoluut niet dat je iets doet, dan doe je het ook niet! Je kunt hulp aanbieden, maar niet opdringen. Voor beschutting zorgen is één van de eerste dingen die de hulpverlener kan doen. Omstanders kunnen al als windscherm dienen.
Laat het slachtoffer bij voorkeur liggen
Het is aan te raden het slachtoffer op de grond te leggen in verband met flauwvallen. Zet je een slachtoffer toch op een stoel vraag dan regelmatig hoe het gaat. Blijf voor het slachtoffer staan zodat je deze op kan vangen als hij toch flauwvalt.
Leg de arm tegen de borst van het slachtoffer aan. Pak de arm met aaneengesloten vingers en duimen vast. Ga op je hurken zitten met je voeten in spreidstand aan weerszijden van het slachtoffer. Til het slachtoffer op vanuit je benen en verplaats het slachtoffer door achteruit te lopen.
Het is belangrijk om je vingers zo te houden zodat je niet tegen de ribben van het slachtoffer duwt tijdens het slepen. Breng het slachtoffer voorzichtig in een zittende houding. Ga zo dicht mogelijk tegen het slachtoffer op je hurken zitten en laat het slachtoffer tegen je aan rusten.
De Rautekgreep is een greep die wordt toegepast wanneer het noodzakelijk is om een slachtoffer na een ongeval te verplaatsen naar een veilige locatie. Door het gebruik van deze greep kan een gewonde vlug en over een geringe afstand worden overgebracht.
Een bewusteloos slachtoffer kan best zwaar zijn. Bovendien kun je letsel veroorzaken als iemand bijvoorbeeld met zijn hoofd over de grond sleept bij een verplaatsing. Om slachtoffers op een veilige manier op korte afstand te verplaatsen is er de Rautekgreep.
De luchtwegen worden zo vrij gehouden. Dit is nodig, omdat bij een bewusteloos slachtoffer de spieren in de keelholte verslappen. Hierdoor kan de tong in de keel zakken, waardoor de ademweg geblokkeerd is en het slachtoffer stikt.
In grote lijnen geven de vijf regels een aantal punten waar men tijdens de hulp aan een slachtoffer aandacht aan dient te besteden. Ze zijn als een rode draad door de hulpverlening aanwezig.
De volgende vijf punten helpen u daarbij: Let op gevaar. Ga na wat er is gebeurd en daarna wat het slachtoffer mankeert. Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting.
Volgorde van in veiligheid brengen
Je benadert het ongeval alleen als dit veilig kan. Niemand heeft er iets aan als je zelf ook slachtoffer wordt. Ook let je op de veiligheid van de omstanders. Denk aan omstanders in de rook bij een brand of aan achteropkomend verkeer bij een aanrijding.
Bij bewusteloosheid zit een slachtoffer onderuitgezakt of ligt hij op de grond. Het slachtoffer reageert niet op aanspreken en op het schudden aan de schouders. Daarbij kunnen de ogen zowel open als gesloten zijn. Iemand die bewusteloos is voelt slap aan.
Hoe kun je een slachtoffer, die bewusteloos lijkt, aanspreken? Je kunt een simpele opdracht geven als: "Doe je ogen eens open" of "Kijk mij eens aan". Schudt zacht aan de schouders. Dit doe je omdat het slachtoffer iets aan het gehoor zou kunnen mankeren.
Elke Nederlandse burger heeft volgens onze wet een hulpplicht. Dit houdt in dat het strafbaar is om iemand die in levensgevaar verkeert niet te helpen. Hierop bestaan natuurlijk uitzonderingen, want men gaat er niet van uit dat je je eigen leven of dat van andere omstanders riskeert voor de persoon in nood.
Het bloed stroomt uit je hoofd weg, je dreigt je evenwicht te verliezen en je moet je ergens aan vastgrijpen. Soms zak je ook daadwerkelijk in elkaar en hoor je later van iemand dat je even helemaal weg was. Dit verlies van bewustzijn treedt plotseling op en duurt kort, hooguit een paar minuten.
Een flauwte herkennen
Een flauwte gaat altijd gepaard met enkele symptomen zoals zweten, geeuwen en bleek worden. Daarna ervaart het slachtoffer een vermindert bewustzijn dat uiteindelijk leidt tot bewusteloosheid.
Ligt een bewusteloos slachtoffer op de rug dan kun je de luchtweg proberen vrij te maken door de kinlift. Lukt dit niet dan moet je het slachtoffer stabiel draaien. Doe dit ook weer zeer voorzichtig en met meerdere personen.
Gasping is een reflex van het lichaam als reactie op een laag zuurstofgehalte in de hersenen. Gasping kan er op allerlei manieren uit zien. Dat hangt ook een beetje af van hoe lang de circulatiestilstand al duurt. Het wordt vaak beschreven als een schokkende, onregelmatige en/of luid snurkende ademhalingsbeweging.
Wanneer het slachtoffer in een stabiele zijligging ligt, ligt het slachtoffer stevig dat het niet makkelijk terug rolt naar rug of buik. Doe dit niet als je vermoed dat het slachtoffer hoofd- en/of nekletsel heeft. Het hoofd is naar achter gekanteld en de mond naar de grond gericht.
Wil je een slachtoffer na een ongeval verplaatsen naar een veilige locatie, dan gebruik je vaak de Rautekgreep. Met behulp van deze greep kan iemand die gewond is snel maar wel over een kleine afstand verplaatst worden. Het aanleren van de Rautekgreep is een onderdeel van onze BHV cursus.