De belangrijkste alkaloïden zijn solanine (in groene aardappelen en als 'tomatine' in tomaten), nicotine (kleine hoeveelheden die niet verslavend zijn) en capsaïcine (waardoor pepers pittig zijn) vormen een natuurlijke afweer tegen insecten waardoor ze simpel gezegd giftig zijn.
Hoewel nachtschades veel voedingsstoffen bevatten, zijn er ook mensen die geen nachtschades eten. Dit komt doordat nachtschades ongezond voor je zouden zijn. Dat nachtschades ongezond zouden zijn, zou komen door een stofje dat in de plantenfamilie te vinden is. Dat stofje heet alkaloïde.
Wat zijn nachtschades? De nachtschade maakt deel uit van een bepaalde plantenfamilie. Hieronder vallen de gewone aardappel (de zoete aardappel is afkomstig van een andere familie en is dus géén nachtschade), tomaat, aubergine, pepers (niet peperkorrels), goji-bes en paprika.
Solanine in zwarte nachtschade kan zeer giftig zijn en mogelijk dodelijk. Vergiftigingssymptomen treden pas op na zes tot twaalf uur na inname. Beginsymptomen kunnen zijn koorts, zweten, braken, buikpijn, diarree, verwardheid en sloomheid. De dood volgt door een hartstilstand en het stoppen van de ademhaling.
Maar ook gojibessen en zelfs tabak behoren tot de familie van de nachtschade. De naam nachtschade komt waarschijnlijk omdat sommige bloemen uit deze familie 's avonds gaan geuren en het 'schade' verwijst naar de giftige eigenschappen van sommige planten uit deze familie. De meeste van deze planten zijn niet inheems.
Vanwege de voedingswaarde en culinaire aard wordt de tomaat beschouwd als groente. Maar plantkundig gezien is het een vrucht. Met een hoge dosis aan vitamine C is het goed voor het lichaam bij de vorming van bindweefsel, de opname van ijzer en het in stand houden van de weerstand. Daarnaast bevat een tomaat kalium.
Gina Sam adviseert daarom om niet meer dan twee stuks sinaasappelen en tomaten per dag te eten en deze zelfs te vermijden als je veel last hebt van brandend maagzuur.
Voor een gemiddelde volwassene is 200 mg solanine schadelijk; de dubbele hoeveelheid kan zelfs dodelijk zijn. Aardappels bevatten gemiddeld 40 mg solanine per kg. Na het eten van meer dan 5 kilo aardappels in één keer kun je dus ziekteverschijnselen verwachten. Maar ook zonder solanine heb je dan al wel buikpijn.
Een tomaat is een nachtschade die in groene vorm inderdaad giftig kan zijn, al zijn er groene tomatenrassen die wel eetbaar zijn zonder risico's. In de tomatenplant en in het steeltje zit de stof 'solanine' wat op zich behoorlijk giftig is.
Om de inname van het schadelijke solanine te verminderen, kunt u in ieder geval meer variëren met groenten die niet tot de nachtschade-familie behoren. Denk daarbij aan sperziebonen, bloemkool, boerenkool, andijvie, wortelen en witlof.
AubergineDeze groente wordt vaak ingezet als vervanger voor vlees omdat het alle smaken opzuigt. Dat is meteen ook het nadeel: omdat aubergine werkt als een soort spons pikt het niet alleen de smaak op, maar ook alle vetten, calorieën en zout. ErwtenErwten bevatten net als aardappels en mais een hoge glycemische index.
Echter, zoals met vele andere soorten groenten, zal de voedingswaarden altijd wat achteruit gaan na verhitting. Eet paprika's dan ook liefst rauw. Overdrijf ook niet. Teveel paprika eten kan ook nare klachten geven.
Ja hoor eet ze gerust, maar snij de uitlopers wel ruim uit. Op plaatsen waar uitlopers groeien, zit namelijk de natuurlijke gifstof solanine. Deze stof breekt niet af tijdens koken. Je kunt er allerlei klachten van krijgen, zoals buikpijn, diarree of koorts.
Bijna twee keer zoveel vitamine C
Zo bevat een kerstomaat niet alleen bijna twee keer zo veel vitamine C, maar ook veel meer bètacaroteen (die wordt omgezet in vitamine A) en lycopeen (een antioxidant) dan een gewone tomaat. Ook zit er meer foliumzuur in, een vitamine (B11) waar veel Nederlanders een tekort aan hebben.
De snoeptomaatjes zijn een bron van kalium. Kalium zorgt er samen met natrium voor dat je spieren goed werken. Snacktomaatjes zijn ook rijk aan vitamine C, dat een hele gezonde werking heeft. Vitamine C zorgt voor een betere weerstand en het verminderen van vermoeidheid.
Solanine en tomatine geeft een bittere smaak en een wat brandend gevoel in de mond. In grote hoeveelheden zijn solanine en tomatine giftig voor mensen. Ze kunnen misselijkheid, overgeven, buikkramp en diarree veroorzaken. In ernstige gevallen kunnen bewustzijnsverlies, ademhalings- of hartproblemen ontstaan.
Tomaten die nog niet rijp zijn bevatten de stof tomatine. Deze stof is verwant aan solanine en heeft een vergelijkbare werking. In grote hoeveelheden is tomatine of solanine giftig voor de mens.
– Alles wat aan een houtachtige plant groeit is fruit. Binnen de tuinbouw wordt de tomaat daarom gezien als een groente, en niet als fruit. Tomaten groeien namelijk aan een kruidachtige plant en niet aan een houtachtige plant.
De aardappel behoort net zoals overigens de aubergine en de tomaat tot de nachtschadefamilie en bevat het giftige solanine. Daarom eet u ze beter niet rauw. Het meeste gif zit net onder de huid, reden waarom u aardappelen best schilt.
Kookvocht drinken is meestal af te raden. Zo bevat kookwater van aardappelen het plantengif solanine. Ook kookvocht van nitraatrijke groenten (zoals spinazie, bieten en andijvie) kun je beter niet opdrinken, evenals kookwater waaraan zout is toegevoegd.
Eet aardappelen alleen in de schil als ze vers en onbeschadigd zijn. Gebruik eventueel een schubhandschoen om de schil van de aardappelen schoon te maken. Of kook de aardappelen in de schil, laat ze dan even 'schrikken' in ijskoud water als ze gekookt zijn. De schil gaat er dan gemakkelijker af.
Naast de goede kwaliteiten van vezels die onder ander in groenten en fruit voorkomen, zijn er ook voedingsmiddelen die een negatief effect kunnen hebben op de darmen. Ondanks dat zij gezond zijn en vol voedingsvezels zitten. Neem bijvoorbeeld de tomaat, aardappel en aubergine. Het zijn alle 3 nachtschadeplanten.
Tomaten zijn een van de weinige voedingsmiddelen die voedzamer worden zodra ze worden gekookt. Dit betekent niet dat ze niet gezond zijn als je ze rauw eet, maar door ze te verwarmen komt er wel meer lycopeen vrij. Lycopeen werkt als antioxidant en beschermt je tegen ziektes, waaronder prostaatkanker bij mannen.
Het vetgehalte en het vetprofiel van het bloed verbetert
De krachtige anti-oxidant in tomaat, lycopeen, zorgt ervoor, dat de lever beter functioneert. Het vetprofiel van het bloed verbetert en het LDL gehalte (slechte cholesterol) verlaagt.