Dat de achternaam van de vader aan een kind gegeven wordt is eigenlijk al een heel erg oud gebruik. Vroeger (en misschien vandaag de dag ook nog wel) werd de man gezien als de dominante persoon binnen een gezin. De man was vaak de kostwinner en na het huwelijk was de vrouw toch een beetje het bezit van de man.
We merken dat de meeste vrouwen toch vaak kiezen om de naam van de partner aan te nemen. De belangrijkste redenen zijn dat zij graag dezelfde naam willen dragen als de rest van het gezin (man en kinderen), zij die naam simpelweg mooier vinden en/of graag tradities in ere willen houden.
Als u getrouwd bent (geweest) of een partnerschap hebt laten registreren, kunt u bepalen met welke achternaam de gemeente u aanschrijft: met uw eigen achternaam, die van uw partner of een combinatie. Dit heet naamgebruik en geldt voor mannen en vrouwen. Naamgebruik moet u aanvragen in uw eigen woonplaats.
U mag de achternaam van uw partner gebruiken als u getrouwd bent of als u geregistreerde partners bent. Het gaat hierbij om dagelijks gebruik, uw eigen officiële achternaam wijzigt niet. U heeft hiervoor geen toestemming van uw partner nodig.
Bent u niet getrouwd of geen geregistreerde partners? Dan krijgt uw kind automatisch de achternaam van de moeder. Wilt u dat uw kind de achternaam van de vader of van de duomoeder krijgt? Dan moet de vader of de duomoeder het kind erkennen.
De keuze voor een dubbele achternaam is niet verplicht. Als ouders geen keuze maken, krijgt een kind de achternaam van de vader of duomoeder in het geval van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Bij ongehuwde of niet geregistreerde partners krijgt het kind automatisch de achternaam van de geboortemoeder.
Sinds 1998 kunnen ouders hun kind de achternaam van de vader óf moeder geven. Deze keuze is mogelijk bij de geboorte, erkenning, adoptie en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Als meerderjarige kunt u de naamskeuze herzien en alsnog kiezen voor de naam van de andere ouder.
Voor een meerderjarige die zijn/haar achternaam wil wijzigen: €835,-. Voor het wijzigen van de achternaam van 1 of 2 minderjarige kinderen: €835,-. Voor het wijzigen van de achternaam van 3 of meer minderjarige kinderen: €1.670,-.
Het kost 835 euro om je achternaam te wijzigingen. Als de aanvraag niet wordt goedgekeurd, krijg je je geld niet terug. Als je te maken heb met een ouder of (ex)-partner die is veroordeeld voor een misdrijf, dan is de procedure gratis.
De Belastingdienst, uw ziektekostenverzekeraar en andere instanties schrijven u aan met de naam die u heeft gekozen. Uw officiële achternaam wijzigt hierdoor niet. In officiële documenten staat altijd uw officiële achternaam. Bijvoorbeeld op uw paspoort of rijbewijs.
Trouwen en latten
Latten, oftewel 'living apart together' is voor sommige stellen de allerbeste keuze. Zij willen wel trouwen, maar niet samenwonen. Dat kan natuurlijk. Als je een huwelijk of geregistreerd partnerschap wil aangaan, hoef je niet per se samen te wonen.
Als u samenwoont, is uw relatie niet officieel vastgelegd. Er gelden geen rechten en plichten. Fiscaal partnerschap en het krijgen van een partnerpensioen moet u zelf regelen. Als u samen kinderen krijgt, heeft alleen de biologische moeder automatisch het gezag.
Rechten en plichten: wat beloof je elkaar als je trouwt? Als je 'ja' zegt tegen het aanzoek weet je al wat het huwelijk inhoudt: met jou wil ik mijn leven delen in ziekte en gezondheid, tot de dood ons scheidt.
Maar een traditie doorbreek je niet met een wet: in Amsterdam kiest slechts 0,2 procent van de mannen voor het overnemen van de naam van zijn partner. Ook de achternaam van je vrouw erbij nemen is, hoewel je het wel steeds vaker ziet, uitzonderlijk: in 2015 deed 3,5 procent van de getrouwde mannen in Amsterdam dit.
Mannen mógen sinds 1998 de achternaam van hun geregistreerde (huwelijks)partner voeren. Toch gebeurt dat nauwelijks, zien we in onze trouwenquête. 1508 getrouwde vrouwen vulden onze anonieme vragenlijst in. Daaruit blijkt dat liefst driekwart van de vrouwen (74%) de achternaam van haar partner voert.
U mag uw kind met de Nederlandse nationaliteit geen dubbele of gecombineerde achternaam geven. Het maakt niet uit of het kind nog een andere nationaliteit heeft.
Om een voorouder te eren, of de associatie aan familie of de afkomst te versterken, kan iemand de wens hebben om ook de naam van die persoon te dragen. Het kan ook zijn dat een tweede of derde naam bij de aangifte na geboorte is vergeten. Het is dan mogelijk die extra naam of namen alsnog toe te voegen aan de doopnaam.
U heeft toestemming van de andere ouder nodig als de andere ouder ook ouderlijk gezag heeft. U heeft toestemming van de rechter nodig als de andere ouder met gezag geen toestemming wil geven. De andere ouder zónder ouderlijk gezag is het eens met de nieuwe achternaam als de rechter hiernaar vraagt.
Wilt u uw voornaam laten veranderen? Dan moet u hiervoor bij de rechtbank een verzoekschrift indienen voor het wijzigen van uw voornaam. U heeft dan een advocaat nodig.
Het komt vaak voor dat een persoon niet (langer) gelovig is, maar wel doopnamen heeft. Als diegene daar last van ervaart, kan hij via de rechtbank een verzoek indienen om deze doopnamen te verwijderen. Dat kan enkel via een advocaat.
Jaarlijks veranderen ongeveer zeshonderd mensen hun naam, om uiteenlopende redenen. Het kan zijn dat je je naam niet bij jezelf vindt passen – zoals in het geval van Marja. Maar veel vaker doen mensen het 'serieuzere redenen', omdat er bijvoorbeeld vervelende herinneringen aan kleven, weet Bloothooft.
Via de Nederlandse Familienamenbank kun je precies achterhalen hoe vaak jouw achternaam voorkomt, maar ook hoe deze verspreid is binnen Nederland. Daarnaast biedt de namenbank veel achtergrondinformatie per achternaam. Via de Nederlandse Familienamenbank kun je grasduinen in zo'n 320.000 achternamen.
Achternaam van een kind wijzigen in de achternaam van een andere ouder/verzorger (A1) Alleen de wettelijke vertegenwoordigers van een minderjarige mogen een verzoek tot naamswijziging voor een kind of A1-verzoek indienen. De wettelijke verzorgers zijn degenen die het ouderlijk gezag hebben.
Alleen als u meerderjarig bent, kunt u zelf om een naamswijziging verzoeken. Dat kan, als u: Uw naam wilt wijzigen in de naam van uw ouder of verzorger. Een naamswijziging die u heeft ondergaan toen u minderjarig was, ongedaan wilt maken.
Het is niet verplicht om te kiezen voor een dubbele achternaam; wanneer ouders geen keuze maken geldt de zogenaamde vangnetnorm: het kind krijgt bij met elkaar getrouwde of geregistreerde ouders de naam van de vader of de duomoeder (dat is de moeder die het kind niet gebaard heeft).