In de traditionele Franse keuken is de plat de fromages een afsluiter van een uitgebreide maaltijd. In Nederland kan men ervoor kiezen het voor het zoete dessert te serveren of, net als in Frankrijk, als afsluitende gang. De kaasplank bevat een gevarieerd aanbod van harde en zachte kazen en van milde en pittige kazen.
Vind jij het leuk om een meergangendiner voor gasten te maken die ook van kaas houden, dan is dit een supermakkelijk nagerecht omdat je er niet veel voor hoeft te doen.
Je eigen kaasplankje samenstellen
Een kaasplankje als dessert is een leuke afsluiting van een feestelijk diner. Maar eet je een kaasplankje nu voor of na het dessert? Dat is een vraag die ik zelf regelmatig stel, maar het antwoord is: ervoor! Dus eerst de kaas en daarna sluit je af met zoet.
Zorg allereerst voor wat vers fruit: witte druiven of dunne plakjes appel of peer, bijvoorbeeld. Minder standaard, maar ook goed te combineren met kaas: granaatappelpitten, meloen en aardbeien. Gedroogd fruit mag ook; ga dan voor vijgen, abrikozen en pruimen.
Verwen ook het oog. En versier je plank gerust met noten en/of vers en gedroogd fruit. Aardbeiden zijn bijvoorbeeld een goede zoete combinatie bij je kazen.
De combinatie van stroop met kaas is een klassieker. De Rotterdamsche Oude stroop is heerlijk voor op brood, maar kan ook goed gebruikt worden voor extra smaakbeleving bij de borrel en als dip op de kaasplank samen met onze kazen.
Bij je kaasplank kun je kiezen voor rode wijn, witte wijn of een versterkte wijn zoals port of dessertwijn. Bij smeuïge romige kazen zijn de wat zuurdere rode wijnen lekker. Een frisse witte wijn past goed bij kruidige kazen en een droge witte wijn doet het goed bij geitenkaas.
Gebruik een mooie houten plank om de kaas op te leggen. Kies minimaal drie verschillende kaassoorten, het lekkerst is dat ze qua kleur, smaak en structuur verschillend zijn. Reken ongeveer 100-150 gram kaas per persoon.
Brood is onmisbaar bij een kaasplank. Brood neutraliseert en brengt de sterkste smaken in evenwicht. Zorg voor variatie: knapperig wit om een rijpe zachte kaas op uit te smeren, notenbrood voor bij de zachte schimmelkazen of een dikke plak boerenbrood voor bij de abdijkazen.
Kaas bevat helaas geen vezels en weinig onverzadigde vetten. Gelukkig hebben wij daar wat op gevonden: 'De verantwoorde kaasplank'. We combineren heerlijke kazen met groente, fruit en noten. Deze voegen naast een hele lading vitamines en mineralen hun portie vezels en onverzadigde vetten toe.
Die worden vaak bij kaas geserveerd, maar in de druif zit een stof die in combinatie met kaas gist in onze maag. Wilt u er toch een druif bij? Doe de druiven dan eerst 30 minuten in de over op 200 graden. De vruchtjes karameliseren dan en het stofje wat de gisting veroorzaak is er dan uit.
Op hoeveel kaas je per persoon moet rekenen, verschilt per gelegenheid: Als tussengerecht: 75 tot 100 gram per persoon. Als snack tijdens het natafelen: 125 tot 150 gram per persoon. Als (enige) borrelhapje tijdens een feest: 150 (normale eter) tot 200 gram (zeer grote eter) per persoon.
Als je de smaak te sterk vindt, kun je de korst er natuurlijk altijd afsnijden. Ook als er schimmel op de korst zit, kun je die er natuurlijk beter afsnijden. Hoewel Port Salut ook een (semi) zachte kaas is, kun je daarvan de korst weer niet opeten.
Uit het meest recente onderzoek blijkt dat een Fransman gemiddeld maar liefst 25,9 kilo kaas per jaar eet. Op de voet gevolgd door IJsland (25,2 kg), Finland (24,7) en Duitsland (24,3).
Fruit, groente en noten
Denk bijvoorbeeld aan vijgen, peren of appels. En je zou er misschien niet meteen aan denken, maar ook groenten doen het goed op kaasschotels. Enkele toppers: selder, tomaat, komkommer en zilveruitjes. Vergeet ook niet om wat noten te voorzien.
De blauwe kaas is ontzettend lekker bij een glaasje port. Fun fact: onze held Anthony Bourdain verkoos Blue Stilton met een glas port boven een zoet dessert. Dan moet het wel héél lekker zijn! Stilton is ook heerlijk bij heel veel gerechten zoals salades, gepocheerde peer, vlees en diverse groente.
Een milde kaas is een kaas die zich tussen romige en een scherpe pittige kaas bevindt. De smaak is een goede balans tussen een zachte romige kaas en een scherpe pikante kaas.
Een stuk blauwschimmelkaas kan wel een lekkere zoete tegenhanger gebruiken. Ga voor een glas rode port, dessertwijn, zoete mousserende wijn of een gewurztraminer uit de Elzas.
Hoe harder de kaas, hoe meer tannines de wijn kan hebben. Hoe romiger de kaas, des te meer zuurgraad vereist is in de wijn. Wijn met veel tannines is ideaal met harde en oude kazen, dit is veelal rode wijn. Wijn met meer zuren is ideaal met zachte romige kaas, dit is vaak witte wijn.
Kazen hebben vaak een wat romig karakter en dat gaat niet zo goed samen met rode wijnen waarin de tannines sterk aanwezig zijn. Dan kies je bij een kaasschotel dus beter voor rode wijnen met zachte tannines, zoals wijnen van de druiven pinot noir, grenache of barbera.
Ondanks de varianten zonder suiker, zoals veel soorten pindakaas, zijn deze belegsoorten niet gezonder. Ze bevatten veel (verzadigde) vetten. In sommige diëten worden appelstroop en vruchtenhagel gezien als 'gezonder' broodbeleg.
Maar het is hartstikke zoet, dus is het wel zo gezond? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het is niet zo gezond als je misschien zou denken. Ongezond is het ook niet, maar het bestaat wel voor de helft uit suiker. Dit is iets minder suiker dan in jam zit (daar zit gemiddeld 60 procent suiker in).
Omdat appelstroop veel suiker bevat staat het niet in de Schijf van Vijf. Dat geldt ook voor andere vormen van zoet beleg. Maar je kunt wel elke dag kiezen voor een boterham met zoet beleg, zoals appelstroop, als je verder gezond eet. In het geval van appelstroop geldt dit als dagkeuze.