Eenzaamheid veroorzaakt gezondheidsrisico's
Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Mensen die eenzaam zijn vertonen vaker ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Denk bijvoorbeeld aan een gebrek aan zelfvertrouwen, onvermogen anderen te vertrouwen, sterke verlegenheid, of emotionele instabiliteit. Eenzaamheid komt relatief vaak voor bij mensen met psychische klachten, zoals een angststoornis, depressie of autisme.
Onderzoek toont aan dat eenzaamheid fysieke uitwerking heeft: eenzaamheid kan, net als stress, een negatieve invloed hebben op het immuunsysteem. Met een lage weerstand ben je vatbaarder voor infecties. Ook kan eenzaamheid leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer.
Gelukkig worden zonder partner is in principe zeker mogelijk. Er zijn aardig wat mensen die er zelfs voor kiezen om als vrijgezel door het leven te gaan. Maar als het niet je keuze is, kan het moeilijk zijn om aan het idee te wennen dat gelukkig worden zonder partner ook een optie is voor jou.
Als iemand die eenzaam is, een bekende ziet, wordt het beloningssysteem in de hersenen super actief, veel actiever dan bij mensen die niet eenzaam zijn. 'Dat geeft aan hoe groot de behoefte bij eenzame mensen is om een bekende te zien', zegt Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie.
Ernstige eenzaamheid 2020
Sociale eenzaamheid wordt gemeten met onder andere de uitspraak: 'Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht'. Iemand is “ernstig eenzaam” bij negen ongunstige scores. De vragenlijst is bedoeld voor onderzoek onder grote groepen mensen.
Al deze factoren spelen een rol bij het omgaan met het hebben van geen vrienden. Weet dat het heel normaal is om geen vrienden te hebben. Het is niet raar en het is zelfs gangbaar: 1 op de 5 mensen heeft geen goede vrienden.
Alleen zijn betekent ook dat je je leven kunt invullen zonder dat je je aan iemand hoeft te verantwoorden of dat je het leven kunt leven zoals jij het wilt. Sommige mensen kunnen heel goed alleen zijn en vinden dit fijn. Anderen hebben er moeite mee. Ze zijn niet alleen maar ze voelen zich ook alleen.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
Innerlijke leegte duidt op gemis. Het is gebrek aan richting, aan zingeving, aan levenslust, aan doelstellingen, aan houvast. Wanneer je je innerlijk leeg voelt kan dat ook wijzen op de energiebalans die niet op orde is. Misschien zit je zelfs in de buurt van de burn-out.
Niet alleen lijden mensen onder eenzaamheid, maar deze ernstige, chronische vorm maakt mensen ook ziek. 'Mensen kunnen somber of depressief worden, maar het leidt ook tot fysieke klachten', zegt Anja Machielse.
Bij sociaal isolement ontbreekt het mensen aan een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en bekenden. Ze missen de persoonlijke relaties waar zij op terug kunnen vallen wanneer ze steun nodig hebben. Het gaat dan om praktische, emotionele of gezelschapssteun.
Eenzaamheid kan vele oorzaken hebben. Contacten kunnen veranderen of verloren gaan door omstandigheden waarop je zelf weinig tot geen invloed hebt. Zoals ziekte, echtscheiding of het verlies van werk en inkomen.
Ongeveer 30% van de Nederlanders, dat wil zeggen 3,5 miljoen op een totaal van ruim 12 miljoen volwassenen, is eenzaam. Van deze eenzamen is ongeveer 20% matig eenzaam en 10% sterk eenzaam. Omgerekend naar de volwassen bevolking is dat iets meer dan 1 miljoen sterk eenzame mensen (Van Tilburg, 2007c).
Natuurlijk zal niemand zijn leven verliezen omdat ze niet minstens één vriend hebben. In veel gevallen zal het echter verdriet, teleurstelling en ontmoediging veroorzaken. Het is genoeg om te zeggen dat een van de redenen waarom mensen naar therapie gaan, het gevoel van eenzaamheid is.
In het echte leven heeft bijna de helft van alle Nederlanders één tot vijf vrienden. 28 procent heeft 6 tot 10 vrienden. 10 procent heeft 10 tot 15 vriendschappen en 7 procent ziet meer dan 16 mensen als vriend.
Meeste mensen hebben regelmatig sociaal contact
Sinds 2012 heeft zo'n 96 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder minstens één keer per week contact met iemand van de familie, vrienden of buren. Voor familie ligt dit aandeel sinds 2013 rond de 83 procent. Dit was alleen in 2012 iets hoger (85 procent).
Single blijven is een individuele keuze.
Sommigen zijn gewoon gelukkiger en tevreden met het vinden van vreugde en liefde in andere dingen, genieten van hun vrijheid en vermijden het vaak grote drama van het huwelijk als het uit elkaar valt.