Rabbijnen staan het gebruik van stremsel toe, omdat het gebruikte dierlijke stremsel niet meer lijkt op vlees. Andere combinaties van melk en vlees zijn echter niet toegestaan volgens de joodse spijswetten.
De enzymen van stremsel zijn aanwezig in de maag van zoogdieren wanneer die nog melk drinken. Stremsel wordt voornamelijk gewonnen uit de lebmaag van nog zogende (nuchtere) kalveren als nevenproduct van de kalverslachterij.
Stremsel wordt oorspronkelijk gehaald uit de lebmaag van pasgeboren kalfjes. Alleen pasgeboren kalfjes maken het enzym aan dat gebruikt wordt in de productie van kaas. Er kan dus geen enzym uit de lebmaag van volwassen dieren gehaald worden. Een koe kan pas melk geven, wanneer zij een kalfje op de aarde heeft gezet.
Microbieel stremsel is een alternatief voor dierlijk lebstremsel en wordt gebruikt in vegetarische kazen. Dit microbiële stremsel wordt gemaakt uit genetisch gemodificeerde micro-organismen. Het meest gangbare stremsel is dierlijk stremsel en is een restproduct bij het slachten van stierkalfjes.
Vegetarisch stremsel is gemaakt door bacteriën of schimmels. De meeste biologische kazen zijn vegetarisch, maar dat hoeft niet. Steeds meer kaasmerken dragen het Vegetarisch Keurmerk: Bastiaansen, Hooidammer, Kees.
Sommige moslims menen dat zulk stremsel toch halal is, omdat het niet uit vlees, bloed of botten bestaat. De meeste moslims vermijden echter uit voorzorg kaas waarvan niet bekend is of deze vegetarisch is.
Stremsel kan afkomstig zijn uit de maag van een dier, dit noemen we dierlijk stremsel. Vegetarische kaas wordt gemaakt met niet-dierlijk stremsel, dit wordt microbieel stremsel genoemd. Alle kaas, van mozzarella en geitenkaas tot Goudse kaas, kan zowel vegetarisch als niet-vegetarisch zijn.
Van oudsher is feta gestremd met een dierlijk stremsel. Een aantal geitenkazen met vegetarisch stremsel zijn: Bastiaansen, Het Achtereind, de Drie Geitjes. Feta van het merk Hansketien en harde geitenkaas van het merk Buurackers zijn ook vegetarisch. Al deze merken zijn in natuurvoedingswinkels verkrijgbaar.
Parmezaanse kaas is helaas een no-go voor vegetariërs: die bevat dierlijk stremsel (en dat potje pesto dus ook). Ook de meeste Franse kazen en Griekse feta worden met dierlijk stremsel gemaakt.
Stremsel is een enzym uit de maag van een kalf. Het dier wordt niet speciaal voor het stremsel geslacht, zoals bij vlees gebeurt, maar het is een bijproduct van de slacht. Stremsel is dus afkomstig van een gedood dier en daarom is kaas strikt gezien niet vegetarisch.
Halloumi is vegetarisch, mits het is gemaakt met vegetarisch stremsel. Het is niet veganistisch, want de kaas wordt gemaakt van dierlijke zuivel.
Vegetarisch stremsel
Omdat alle Nederlanders van Milner kaas moeten kunnen genieten, worden alle Milner Plakken, Stukken en Rasp gemaakt met vegetarisch – in plaats van dierlijk – stremsel. Dit vegetarische stremsel wordt gemaakt van microbieel stremsel, een natuurlijk enzym.
We geven de antwoorden alvast in het kort: Gelatine uit varken is haram. Gelatine geslacht uit rund is halal, indien geslacht volgens de islamitische wet. Collageen als supplement (poeder) uit vis zoals schol, kabeljauw en pollack is halal.
Wei, weipoeder en kaas zijn niet altijd halal, dat hangt af van hoe het dier (kalf, geit, schaap), dat het stremsel voor het stremmen van de melk levert, is geslacht. Als dat op Islamitische wijze is gedaan, is het halal en dus zijn de afgeleide producten halal.
Mensen die geen vlees, maar wel vis eten, worden soms pescotariër of semi-vegetariër genoemd. Mensen die gevogelte eten noemen zich ook soms vegetariër, maar de correcte term hiervoor is pollotariër.
Is Gouda kaas vegetarisch? Op het etiket van Gouda kaas staat helaas dat één van de ingrediënten dierlijk stremsel is. Dit betekent dat Gouda kaas niet vegetarisch is.
Maar ook: vegetarisch. Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk.
Is Nederlandse kaas halal? Wel wordt stremsel uit ( halal -)slachterijen in Nederland gebruikt voor export naar moslimlanden: de meeste kalveren in Nederland worden halal geslacht en daarmee is de meeste kaas ook halal. Dus ook het stremsel van op die manier geslachte dieren is halal.
Lebstremsel wordt veruit het meest gebruikt voor kaas in Nederland. Dit stremsel komt uit de vierde koeienmaag: de lebmaag. In deze maag komt het enzym chymosine voor. Dit enzym komt echter alleen voor bij kalveren.
Stremsel kan je bestellen bij online brouwwinkels zoals levenvanhetland.nl. Hier bestel je ook de andere materialen welke je nodig hebt voor je kaasmaakavontuur. Wil je zelf kaas maken, bekijk dan het uitgebreide recept om Goudse kaas te maken.
Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen die belangrijk zijn voor vegetariërs, zoals vitamine B12, mineralen en eiwitten. Het Voedingscentrum beschouwt eieren daarom als een goede vegetarische keuze.
De Italiaanse harde kaas mag enkel de titel “Parmezaans” dragen als hij volgens het traditionele recept wordt bereid. Nog andere niet-vegetarische kazen: Grana Padano, Manchego, Gruyère, Pecorino Romano, Gorgonzola, Brie, Camembert, Roquefort …