Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
Ook bij de gezondheidsrisico's komen die isoflavonen terug. Deze stof kan namelijk ook een negatief effect op je lichaam hebben. Het eten van soja kan je lichaam stimuleren of hinderen om oestrogeen aan te maken. Dit heeft effect op je natuurlijke hormoonbalans.
De nadelen van sojaproteïne: Beperkte aanwezigheid van aminozuur methionine. Kan allergieën en kruisallergieën veroorzaken. Bevat structureel gelijkende stoffen als het vrouwelijke hormoon oestrogeen.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
Is soja gezond? Een normale sojaconsumptie van 2-4 sojaproducten per dag past dus prima binnen een gezond voedingspatroon. Het is niet kankerverwekkend en mogelijk verlaagt het zelfs de kans op prostaatkanker en zorgt het voor een betere prognose bij borstkanker.
De meeste sojaproducten van Alpro zijn arm aan verzadigde vetten, bevatten voldoende onverzadigde vetten, zijn een goede bron van hoogwaardige eiwitten, vitamine B2, B12 en D, en leveren calcium in dezelfde hoeveelheid en met een vergelijkbare biobeschikbaarheid als zuivel.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
De meeste vleesvervangers hebben sojabonen als belangrijkste grondstof. Daar zitten hoogwaardige eiwitten, ijzer en vitamine B1 in, en dat maakt soja een goed alternatief voor vlees. Ook qua textuur komt soja – vooral in combinatie met tarwegluten – behoorlijk dicht bij echt vlees in de buurt.
Conclusie: eet soja liever direct
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten – dus in plaats van via de koe die het als voer heeft opgepeuzeld – is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten.
Plantaardige melk
Er zijn een paar dingen waar je op moet letten: "In tegenstelling tot koemelk bevat sojamelk van nature geen vitamine b2 en b12 en calcium. Om toch van de gezondheidsvoordelen te genieten, kun je op de verpakking kijken of deze twee nutriënten achteraf zijn toegevoegd aan de drink.
Wel is het goed rekening te houden met soja, want dat bevat een hormonale stof die de werking van de schildklier mogelijk kan vertragen. Hoewel niet bewezen, is het voor mensen met een vertraagde schildklierwerking verstandig terughoudend te zijn met het gebruiken van soja. Zo adviseert ook het RIVM.
Amandelmelk, rijk aan gezonde voedingsstoffen
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Tachtig procent van de wereldwijd geproduceerde soja – een belangrijke grondstof voor veevoer – is genetisch gemodificeerd. Als er genetisch gemodificeerde organismen gebruikt zijn in voedingsmiddelen, wordt dat vermeld op de verpakking.
Het zou een groot aantal gezondheidsproblemen veroorzaken. waaronder vermoeidheid, spijsverteringsproblemen, gewichtstoename en hormonale disbalans, veroorzaken. En zelfs kanker.
Teveel soja kan zorgen voor intolerantie en daarmee huidproblemen. Ook lijkt de samenstelling van soja veel op het vrouwelijke hormoon oestrogeen, iets dat bij sommige mensen net zoals de anticonceptiepil op basis daarvan juist voor acne zorgt. Helaas is soja dus niet voor iedereen de perfecte vervanger voor zuivel.
Alpro zuivelalternatieven op basis van soja worden geproduceerd volgens een traditioneel productieproces waarbij de basis sojadrink wordt gemaakt van hele sojabonen. Daarbij wordt alleen gebruik gemaakt van water, hitte en een maalproces.
De soja bestemd voor sojaproducten in de winkel zoals vleesvervangers is meestal duurzaam geteeld. Producenten van sojaproducten kiezen ervoor om soja uit Europa of Canada te gebruiken, of ze kiezen voor biologische soja, niet-gemodificeerde soja of anderszins 'duurzaam' gecertificeerde soja.
Alpro produceert haar sojabonen uitsluitend in Europa en Canada en streeft naar meer lokale sojateelt. Dit omdat wij het belangrijk vinden dat de bonen duurzaam geproduceerd zijn, niet uit ontboste gebieden komen en niet genetisch gemanipuleerd zijn.
Koeien krijgen soja, omdat daar relatief veel eiwit in zit, die ze nodig hebben voor een optimale melkproductie. Met succes: “Mijn opa molk 3000 liter per koe per jaar, maar nu kan een koe wel 10.000 liter geven”, zegt Zwier van der Vegte.
Als veilige dosis worden twee porties soja per dag gezien. Een portie is: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tahoe, een halve kop tempé/sojabonen/sojavlees, ofwel het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of het equivalent van 25 mg isoflavonen.
De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.
Ingrediënten vegetarische hamburger
De basis van de vleesvervanger is soja, een eiwitrijke en vezelrijke boon. Op de achterkant van de verpakking staat dat 70 procent van de burger bestaat uit soja-structuur, dat weer bestaat uit water, soja-eiwit, tarwe-eiwit en tarwezetmeel.
Veel soja stimuleert dus de oestrogeen aanmaak in het lichaam, maar het kan deze ook verstoren. Volgens onderzoek heeft een verstoring effect op de menstruatiecyclus, maar zou het ook de schildklierfunctie beïnvloeden en zo vermoeidheid en futloosheid aanwakkeren.
Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Eet je magere en halfvolle melkproducten, dan krijg je niet te veel verzadigde vetten binnen.
Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Deze lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.