Oorzaken van droogte en tekort aan waterVeel verdamping door hoge temperaturen en veel zonlicht. Minder aanvoer van water door rivieren. Onder meer de Rijn en de Maas. Toenemende vraag naar water.
Oorzaken waterschaarste
Het is te verwachten dat er door klimaatverandering minder zoetwater beschikbaar komt, volgens Bierkens. “Dat komt door grote kans op aanhoudende droogte en neerslag die gaat vallen in meer intensievere buien. Hierdoor vult neerslag het oppervlaktewater en grondwater niet snel genoeg aan.”
Bij watertekorten kunnen Rijkswaterstaat en de waterschappen het waterpeil tijdelijk verhogen. Bijvoorbeeld door via een gemaal meer water in het gebied te pompen. Hierdoor ontstaan tijdelijke voorraden zoet water. Het waterpeil kan niet onbeperkt worden verhoogd.
Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid extreme buien, smeltwater in de rivieren en de bodemdaling in Nederland. Daarnaast maakt het natuurlijk uit hoeveel maatregelen Nederland zelf neemt om ons te beschermen tegen het water.
Door klimaatverandering wisselen extreem droge en natte perioden elkaar sneller af. Met droogte bedoelen we, dat er een langere periode geen regen valt. Maar droogte is meer dan een tijdje geen regen. Ook verdamping, de mens, het landschap en de bodem spelen een rol bij het ontstaan van droogte.
Hoewel in Nederland veel mensen waarschijnlijk deze zomer niet als bijzonder 'mooi' hebben ervaren, was het toch een "zeer warme en zonnige zomer", aldus het KNMI. De gemiddelde temperatuur was 18,4 graden. Dat is bijna een graad warmer dan het langjarig gemiddelde van 17,5 graden Celsius.
Water verdampt vanaf het aardoppervlak, gaat vervolgens de atmosfeer in, koelt af en condenseert tot regen of sneeuw. Vervolgens verzamelt het water zich in oceanen, rivieren, meren en in de grond waarna de cyclus opnieuw begint.
Uit de podcastaflevering blijkt dat we in Nederland uitputtelijke waterbronnen hebben. Wel is het zo dat onze huidige reservoirs ons piekgebruik momenteel bijna niet aankunnen. In een periode waarin erg veel water gewenst is, kan het dus kan op een gegeven moment opraken.
Het grootste deel van het water wordt gewonnen uit grondwater (64%). In gebieden aan zee wordt oppervlaktewater (35%) uit voornamelijk de Rijn, de Maas en het IJsselmeer gebruikt, omdat daar het grondwater te zilt is.
De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
Omdat de totale hoeveelheid water op aarde niet verandert, kan het water dus nooit opraken. Dat is anders dan bij olie of gas dat in de aardbodem zit. Die hoeveelheden kunnen wel opraken. In de badkamer, in de keuken en waarschijnlijk ook een in de wc.
Oorzaken overstromingen en wateroverlast
Door bodemdaling groeit het niveauverschil tussen de zee en de bodem. Veengronden zakken in. Hierdoor kost het veel meer moeite om een teveel aan regenwater weg te pompen. Het gevolg is dat het grondwater op sommige plaatsen hoger komt te staan.
Op aarde bevindt zich een grote hoeveelheid water. Die hoeveelheid verandert niet: er komt niets bij en er gaat niets af. En dat is al miljoenen jaren zo. Wel verandert dat water steeds van toestand.
Ook als de droogte lang duurt, is er in het algemeen geen probleem met de drinkwatervoorziening. Er zijn grote voorraden en die worden continu aangevuld. De natuur en landbouw hebben veel water nodig. Vergeleken daarmee is wat we nodig hebben voor drinkwater maar erg weinig.
Van die vier miljard mensen merkt een groot deel direct de gevolgen van die waterschaarste. Vooral in Mexico, West-VS, Noord- en Zuid-Afrika, Zuid-Europa, Midden-Oosten, India, China en Australië is er regelmatig een direct tekort aan drinkwater of komen industrie en boeren in de problemen.
Samen met overheden, natuurorganisaties, agrariërs en overige inwoners investeren we erin om verontreinigingen, bestrijdingsmiddelen en medicijnresten tot een minimum te beperken. Want, wat er niet in komt, hoeft er immers ook niet uit. Dus, in 2040 kunnen we nog steeds lekker, gezond en voldoende drinkwater leveren.
Op de Europese ranglijst die weergeeft hoe goed landen hun waterkwaliteit op orde hebben, staat Nederland helemaal onderaan. Vrijwel geen enkel water krijgt hier het predicaat 'goed' volgens de zogeheten Europese Kaderrichtlijn Water.
Drinkwater in Nederland voldoet aan kwaliteitsnormen
Bij 99,9% van de ongeveer 544.000 metingen voldoet het drinkwater aan de gestelde normen. Dit blijkt uit de resultaten van de controles van de drinkwaterkwaliteit door de drinkwaterbedrijven in 2021. Jaarlijks wordt een beperkt aantal normoverschrijdingen gemeten.
In Nederland hebben we relatief hard water. Het minst harde water hebben we in Friesland, Flevoland en in delen van Gelderland Het hardste water hebben we vooral in Overijssel, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Limburg. Dat de waterhardheid per regio verschilt, komt onder meer door waar het water vandaan komt.
De drinkwatervoorziening staat onder druk door droogte, verzilting en een toenemende vraag naar drinkwater door onder andere de bevolkingsgroei. Daarnaast verslechtert de kwaliteit van water door vervuiling vanuit de industrie, de landbouw en huishoudens.
Drinkwater wordt in Nederland voor 60% bereid uit grondwater. In het westen van Nederland is het grondwater te zout en niet geschikt voor drinkwaterbereiding. Hier wordt water uit de Maas en de Rijn (inclusief IJsselmeer) gebruikt om drinkwater te maken.
Het gemiddeld 'zachtste' water komt uit de kraan in Zuid-Holland (4,98 dH°) en Flevoland (6,25 dH°). Beide provincies liggen ruim onder het landelijk gemiddelde.
Nederland warmt op.En er valt in sommige jaren véél minder regen, zowel hier, als over de grens, waardoor ook de grote rivieren minder water inbrengen. Het gevolg: droogte en watertekorten.
PWN werd opgericht in 1920. Hoewel we vandaag de dag nog steeds drinkwater leveren en duinen beheren, is er een hoop veranderd in de loop der jaren. Wist u bijvoorbeeld dat Heiloo als eerste gemeente in Noord-Holland op 20 juli 1920 werd aangesloten op het leidingnet?
U hoeft het dus eigenlijk niet te bewaren. Toch (langer dan één dag) bewaren? Zet dan vers kraanwater in een schone fles of afgesloten karaf in de koelkast. Dan blijft het twee tot drie dagen vers.