Een storm begint als een storing in de zone die warme van koude lucht scheidt. Het front is constant in beweging, en warme lucht wordt omhoog gestuwd terwijl de druk vlak bij het oppervlak daalt.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Dat het de laatste tijd steeds vaker harder waait, heeft te maken met de versterkte klimaatverandering. Gevolg is regelmatig onstuimig weer en meer storm. Doordat de aarde langzaam opwarmt, ontstaan boven oceanen meer storingen. Die storingen trekken door de zeestroming van de Atlantische oceaan over Nederland.
Bij een uurgemiddelde windsnelheid van 75 tot 88 km per uur, windkracht 9, is er sprake van storm. Hoe ontstaat een storm? Door verschil in opwarming van het aardoppervlak ontstaan lage- en hogedrukgebieden en daarmee ook wind. Van de evenaar tot de polen zijn verschillende windpatronen te vinden.
Op 6 februari viel in een groot deel van het land tussen 20 en 50 millimeter. Vlissingen noteerde een uurgemiddelde van windkracht 9 en daarmee was de tweede officiële storm van 2022 een feit en de eerste van februari.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
Het is vandaag op de kop af 32 jaar geleden dat Nederland door één van de zwaarste stormen uit de moderne geschiedenis getroffen werd, de orkaan die nu ook wel als orkaan Daria bekend staat. Terwijl de storm toesloeg, kwam het land in de loop van de dag meer en meer tot stilstand.
Orkaankracht 12
Het ontwricht de samenleving en is zeker boven land ronduit verwoestend. De meeste schade hangt echter samen met de windstoten die zich bij een storm voordoen. De windsnelheid ligt in korte windvlagen in het algemeen enkele tientallen kilometers per uur hoger dan de gemiddelden.
Ter vergelijking: Windkracht 9 schoorsteenkappen, antennes en dakpannen waaien weg, kinderen moeten moeite doen om te blijven staan, takken breken af, alleen zwaluwen en eenden vliegen nog Windkracht 10 aanzienlijke schade aan gebouwen, volwassenen hebben veel moeite om te blijven staan, bomen raken ontworteld, vogels ...
Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land.
Storm is gedefinieerd als wind met een windkracht van 9 of meer op de schaal van Beaufort. Dat betekent dat de gemiddelde snelheid van de wind gedurende 10 minuten een snelheid bereikt van ten minste 75 km/h.
Bereikt een windvlaag een snelheid van minstens 50 kilometer per uur, dan is er sprake van een windstoot. Zodra de windstoten snelheden van boven de 75 kilometer per uur bereiken, dan volgt er een waarschuwing voor zware windstoten.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
Vanaf 2015 krijgen stormen die in West-Europa aanleiding geven tot code oranje of code rood een naam. Sinds september 2019 doet het KNMI hier ook aan mee. Waarom dit wordt gedaan, welke namen er zijn en hoe het werkt lees je in dit artikel.
Dit jaar zal de eerste storm 'vrouwelijk' zijn en Arwen heten, de tweede storm is 'mannelijk' en krijgt de naam Barra.
De tabel van zwaarste stormen, die we in Nederland in de laatste 52 jaar hebben gehad, wordt op die manier aangevoerd door de storm van 25 januari 1990, gevolgd door de stormen van 3 januari 1976, 26 februari 1990, 13 november 1972, 18 januari 2007 en 27 oktober 2002.
De meest krachtige windstoot ter wereld
Op Barrow Island, een eiland bij het noordwesten van Australië, werd de meest krachtige windstoot ooit ter wereld gemeten. Op 10 april 1996 trok de tropische cycloon Olivia over het eiland en haalde de wind uit naar een bizarre 408 km/uur.
Een flinke storm of harde wind betekent voor de dieren dat ze zichzelf in veiligheid moeten brengen. "De kleine vogels en beesten schuilen tijdens de storm vaak in struiken. Roofvogels hebben het wel iets zwaarder, want die kunnen niet jagen als er veel wind staat.
Die orkanen krijgen een naam: Dianna, Rita, Gustav, Hugo. Volgens onderzoekers zijn orkanen met een vrouwennaam dodelijker dan orkanen met een mannennaam. Dat heeft niets te maken met de kracht van de orkaan, maar met de impliciete vooroordelen van de Amerikanen over de man-vrouwverhouding.
Een orkaan, in de Verenigde Staten hurricane genoemd, is een tropische cycloon met windsnelheden van meer dan 117 km/uur. In andere delen van de wereld, zoals Azië, zijn ook andere benamingen in gebruikt zoals tyfoon. Gemiddeld trekt er eens in de twee jaar op minder dan 150 kilometer een orkaan langs deze eilanden.
De 83-jarige Corrie van Dijk uit Schiedam is de vrouw naar wie storm Corrie is vernoemd. De eerste vrouwelijke meteoroloog van ons land vertelt dat ze vooral moest lachen toen ze het hoorde. Maar ze waarschuwt ook: "Neem Corrie serieus. Ik wil natuurlijk niet dat er doden vallen."
Boven zee is die wrijving vele malen minder aanwezig, waardoor het langs de kust vrijwel altijd harder waait. De meest windluwe plaats in ons land is Arcen met een jaargemiddelde windsnelheid van ongeveer 11 km/uur. Vlieland is het meest winderig met een gemiddelde windsnelheid van ongeveer 28 km/uur.
De hardste windvlaag ooit gemeten is er nu eentje van een verbazingwekkende 407 kilometer per uur. De windvlaag van 407 kilometer per uur werd in 1996 gemeten op het Australische Barrow Island tijdens de cycloon Olivia.
De storm van 25 januari 1990 wordt nog altijd beschouwd als een van de ergste in zeker honderd jaar. De avond voor de storm had het KNMI al gewaarschuwd voor windkracht 10, maar de dramatische weerberichten konden een ramp niet voorkomen. Zeventien mensen verloren het leven.