De ondernemingsraad (OR) komt op voor de belangen van het personeel in een onderneming of organisatie. De OR mag meedenken over bedrijfseconomische en sociale onderwerpen. De OR kan door advisering of instemming invloed hebben op de bedrijfsvoering.
Als OR-lid houd je je met andere zaken bezig dan in je normale werk. Je krijgt inzicht in de afwegingen die jouw werkgever maakt. Zo leer je begrijpen waarom bepaalde beslissingen worden genomen. De ondernemingsraad handelt in het belang van werknemers.
Voor ondernemingen of organisaties met 50 of meer medewerkers is een ondernemingsraad (OR) verplicht. Heeft een ondernemer meer bedrijven? Dan moet elk bedrijf met minimaal 50 medewerkers een eigen OR hebben.
De ondernemingsraad wordt gekozen door de werknemers die ten minste een half jaar in de onderneming werkzaam zijn geweest. Degenen die zich verkiesbaar stellen moeten minstens een heel jaar in de onderneming werkzaam zijn geweest.
Het is wel mogelijk dat medewerkers je voor de rechter dagen als je weigert om een ondernemingsraad in te stellen. Op grond van de Wet op de economische delicten kan de rechter je dan een sanctie opleggen. Volgens deze wet kan het gaan om een hechtenis van maximaal zes maanden, een taakstraf of een geldboete.
Het aantal werknemers bepaalt hoeveel leden een ondernemingsraad (OR) telt. Bij 50 tot 100 werknemers moet een ondernemingsraad 5 leden hebben. Bij 100 tot 200 werknemers moet een ondernemingsraad 7 leden hebben. Bij 200 tot 400 werknemers moet een ondernemingsraad 9 leden hebben.
Hiervoor tellen mee: (i) personen die in de onderneming werken op basis van een arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling. Ook werknemers in deeltijd tellen volwaardig mee. Verder tellen mee (ii) ingeleende werknemers die ten minste 15 maanden bij de onderneming werkzaam zijn.
Werkgever weigert OR in te stellen
Als de ondernemer weigert een OR in te stellen of zijn medewerking hieraan te verlenen, dan handelt hij in strijd met de verplichtingen van de Wet op de ondernemingsraden. Werknemers kunnen dan naar de kantonrechter stappen, die de werkgever kan verplichten om het alsnog te doen.
De OR regelt zijn zittingsduur in zijn reglement en deze mag volgens de wet twee jaar, drie jaar of vier jaar zijn. Verlenging door de OR van zijn zittingstermijn van twee of drie jaar tijdens de zittingstermijn is wettelijk niet mogelijk. Artikel 12 WOR bepaalt als regel dat de OR-leden om de drie jaar aftreden.
Welke rechten heeft een ondernemingsraad (OR)? Om invloed uit te oefenen heeft de ondernemingsraad (OR) verschillende rechten. Adviesrecht, instemmingsrecht, initiatiefrecht en recht op informatie van de werkgever.
Een ondernemingsraad (OR) bestaat uit werknemers die namens het personeel overleggen met de werkgever. De OR-leden worden door jou en je collega's gekozen in een OR-verkiezing. Er zitten minstens 3 en maximaal 25 leden in de OR. Dat hangt af het aantal werknemers in het bedrijf.
De OR vertegenwoordigt alle medewerkers in een onderneming. Zowel medewerkers als management. Daarnaast is het de verantwoordelijkheid van de OR om te helpen bij het goed functioneren van de onderneming in al haar doelstellingen. (WOR artikel 2).
Het belangrijkste van een goed OR-lid is niet wat je al kan en weet. Het belangrijkste van een goed OR-lid is dat je echt gemotiveerd bent om het personeel te vertegenwoordigen, dat je nieuwsgierig bent, graag wilt leren en bereid bent samen te werken met je collega OR-leden. Want OR-werk is teamwerk.
Over het algemeen zijn de volgende competenties belangrijk voor OR-leden: vergaderen, samenwerken, overleggen, overtuigen, beargumenteren, analyseren, beoordelen en durven. Specifieke competenties voor OR-leden zijn bijvoorbeeld het voorzitten, organiseren, onderhandelen, ondernemen, plannen en leiden.
In artikel 18, lid 3 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat dat een OR-lid wettelijk gezien minimaal 60 uren per jaar mag besteden aan onderling beraad en overleg met andere personen. Dit geldt voor zowel OR-leden als commissieleden. In sommige cao's is een hoger aantal uren vastgesteld.
Gebruikelijk is een minimum van 6 overlegvergaderingen per jaar. En er zal altijd een vergadering moeten plaatsvinden (binnen twee weken) als de ondernemingsraad of de bestuurder daarom vraagt. Dat is dan vaak een extra of “tussentijdse” OV.
De OR mag over alles wat de onderneming betreft gevraagd of ongevraagd advies geven (Zie artikelen 2 en 23). Wat in artikel 25 wel geregeld wordt is de plicht van de bestuuder om advies te vragen.
In artikel 25 van de WOR is een lijst opgenomen van onderwerpen die adviesplichtig zijn. De bestuurder is bij een voorgenomen besluit rondom die onderwerpen verplicht het advies van de OR in te winnen. Het uitgebrachte advies moet de bestuurder zwaar laten meewegen in de uiteindelijke besluitvorming.
Wat mag je verwachten van de OR? Enerzijds is de OR er om de medewerkers te vertegenwoordigen, anderzijds is de OR er om jou als werkgever van advies te voorzien en mee te denken over belangrijke beslissingen. Dit betekent dat ze invloed mogen uitoefenen op de keuzes die je wilt maken binnen je organisatie.
De PVT heeft instemmingsrecht (artikel 35c lid 3 jo. 27 1b en 1d WOR) bij elk voorgenomen besluit over: Werktijdenregeling. Arbobeleid (gericht op veiligheid en gezondheid van medewerkers)
De PVT heeft instemmingsrecht bij beslissingen over arbeids- en rusttijden, arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en re-integratiebeleid. Als werkgever heb je de plicht om een voorgenomen beslissing schriftelijk kenbaar te maken aan de PVT. Ook moet je hierover minimaal één keer overleg plegen.
Wanneer een onderneming meer dan 50 werknemers in dienst heeft zegt de "Wet op de ondernemingsraad" (WOR) artikel 2 dat de ondernemer verplicht is een ondernemingsraad op te richten. Bij het aantal werknemers tellen ook de werknemers van andere vestigingen of BV's mee.
Is lid zijn van een vakbond verplicht? Nee, aangesloten zijn bij een vakbond is niet verplicht. Voor de uitbetaling van uitkeringen kun je ook gratis terecht bij de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen.
Meer dan 12.000 ondernemingsraden: de ondernemingsraad bestaat! Het gaat hier over medezeggenschap in Nederland. En dan met name over die vorm van medezeggenschap die vorm krijgt in het overleg tussen directie en ondernemingsraad. De OR vertegenwoordigt het personeel in zijn geheel.