Een shock is een acute levensbedreigende toestand waarbij de effectieve perfusie (doorbloeding) in de haarvaatjes van de weefsels verstoord is. De doorbloeding en dus de zuurstofvoorziening van het hart, de hersenen en andere organen komen hierdoor in het gedrang wat snel resulteert in het afsterven van cellen.
Symptomen van shock
Bleke, koude, klamme/zweterige huid. Bij sommige vormen van distributieve shock wordt de huid hoogrood in plaats van bleek. Ingevallen gezicht, spitse neus. Misselijk/ziek gevoel, zieke indruk.
Een shock is een situatie waarin je bloeddruk te laag is om je lichaam van bloed en zuurstof te voorzien. Er zijn verschillende vormen: hypovolemische shock, cardiogene shock, obstructieve shock en distributieve shock. Oorzaken kunnen bijvoorbeeld bloedverlies, hartfalen of problemen met de bloedvaten zijn.
Shock is een levensbedreigende toestand door tekort aan rondpompend bloed. Het lichaam probeert de vitale organen zoveel mogelijk van bloed te voorzien door minder belangijke organen minder van bloed te voorzien.
heeft een bleke, koude, klamme/zweterige huid; heeft een misselijk/ziek gevoel, maakt een zieke indruk; heeft dorst en is krachteloos. krijgt een verminderd bewustzijn of raakt bewusteloos.
Het verloop kan minuten of uren duren. Er is wel een duidelijk lijn in de fases die een slachtoffer met shock doorloopt. Een eerstehulpverlener (EHBO'er) kan wegens het ontbreken van kennis en medicijnen niets doen om de shock op te heffen maar er zijn wel handelingen om de ontwikkelingen van de shock te vertragen.
Een shock slachtoffer heeft dorst en vraagt dus om drinken. Een shock slachtoffer mag NIETS eten of drinken, dit activeert de maag waardoor het slachtoffer o.a. gaat braken.
Septische shock of ernstige infectie die zich uit in orgaanfalen. Dit is de meest voorkomende vorm van shock. Hij wordt veroorzaakt door bacteriële afbraakproducten die in de bloedbaan terechtkomen.
Bel 112. Zet het slachtoffer in rechtop zittende of halfzittende houding. Bescherm slachtoffer tegen de kou. Laat het slachtoffer in shock niet alleen.
Wil een slachtoffer absoluut niet dat je iets doet, dan doe je het ook niet! Je kunt hulp aanbieden, maar niet opdringen. Voor beschutting zorgen is één van de eerste dingen die de hulpverlener kan doen. Omstanders kunnen al als windscherm dienen.
Shock verschijnselen
Eerst krijgt de huid minder vocht waardoor het slachtoffer bleek wordt. Dan krijgen de slijmvliezen minder vocht, wat voor dorst kan zorgen. Spieren krijgen geen voeding, waardoor het slachtoffer zich slap voelt.
Hypovolemische shock: een absoluut tekort aan circulerend volume, door ernstig bloedverlies of extreem vochtverlies. Distributieve shock: een relatief tekort aan circulerend volume, doordat het bloed niet op de juiste plaats zit, zoals bij een allergische (anafylactische) reactie.
Cliënt laten liggen bij voorkeur met het hoofd zo laag mogelijk (bloedvoorziening hersenen ondersteunen dus voeten eind bed omhoog). Dek cliënt toe met een deken om warmte bij zich te kunnen houden. Blijf tegen cliënt praten om bewustzijn te stimuleren. Indien cliënt bewustzijn verliest in stabiele zijligging leggen.
Septische shock
Bij sommige patiënten met een sepsis wordt de bloeddruk (te) laag en ontstaat een beeld waarbij de bloedcirculatie onvoldoende is om de organen van voldoende zuurstof te voorzien. Dit noemen wij een septische shock.
Een spoor van een allergeen kan al genoeg zijn om een anafylactische shock te veroorzaken. Symptomen van een anafylactische shock zijn onder andere een opgezwollen gezicht en jeuk. Een anafylactische shock kan gelijk of binnen een uur na aanraking met een allergeen ontstaan.
De diagnose zou gesteld moeten worden bij alle patiënten die tekenen vertonen van inadequate weefselperfusie, onafhankelijk van de bloeddruk. Een goed voorbeeld is de patiënt met een groot voorwandinfarct met koude periferie, tachycardie en oligurie maar met een systolische bloeddruk van >90 mmHg.
Een neurogene shock is een ernstige stoornis van de algemene toestand van het lichaam. Dit wordt gekenmerkt door een tekort aan circulerend vocht in de bloedbaan.
Een cardiogene shock wordt veroorzaakt door een direct verminderde hartfunctie. Door een hartaandoening is het hart minder goed in staat het bloed rond te pompen en de circulatie op peil te houden. Het hart knijpt minder goed samen en heeft niet voldoende kracht.
Hypovolemische shock wordt veroorzaakt door een tekort aan volume in de bloedvaten. Dit kan gebeuren door ernstige inwendige of uitwendige bloedingen, brandwonden en andere manieren van groot vochtverlies (diarree, braken en zweten). Dit ontstaat door groot bloedverlies.
Stollingsstoornissen a.g.v. een verstoorde bloedstolling tijdens sepsis, kunnen veel gevolgen hebben zoals lokale veranderingen in de bloeddoorstroming, bloedingen en/of stolsels waardoor in de acute fase (in ernstige gevallen) weefsel kan afsterven en bij sommigen later alsnog problemen optreden.
Bij een sepsis reageert uw lichaam heel heftig op een bacterie, virus, parasiet of schimmel. U bent dan zo ziek dat uw organen beschadigd raken. U kunt de volgende klachten hebben: koorts of juist een te lage temperatuur.
Bij alarmsignalen als hoge koorts, kortademigheid, verwardheid, lage bloeddruk of zich onwel voelen, komt een arts binnen de tien minuten een diagnose stellen. Is er sprake van sepsis, dan krijgt de patiënt meteen antibiotica.
Distributieve shock: Een distributieve shock wordt veroorzaakt door een probleem in de verdeling van het bloed. De bloedvaten in de perifere circulatie (voornamelijk de extremiteiten) gaan te veel openstaan (vasodilatatie) waardoor er relatief te weinig volume is om de druk te behouden.
De gemiddelde persoon heeft vijf liter bloed in zijn bloedsomloop en een verlies van meer dan ongeveer 30% kan ervoor zorgen dat mensen zich niet goed voelen. Interne bloedingen kan je vergelijken met het openzetten van een kraan.