Tijdens de norming zijn de verhoudingen duidelijk en leren de kinderen elkaar steeds beter kennen. Ze gedragen volgens de regels die gezamenlijk zijn afgesproken. Bijleveld: “Als leerkracht is het belangrijk dat je daarbij ook het goede voorbeeld geeft.
Norming – gemeenschappelijke normen
In deze fase vormt de groep de gemeenschappelijke normen, de ongeschreven regels. Vaak bepalen de leiders van de groep, bewust en onbewust, wat wel en niet gewenst is in de groep.
Net als mensen doorlopen ook groepen een ontwikkeling. Bruce Tuckman heeft deze groepsontwikkeling gevat in vier stadia: forming, storming, norming en performing. Een zeer inzichtelijk model om de ontwikkeling van de groep tastbaar te maken.
Groepsontwikkeling volgens Tuckman
Dit model veronderstelt dat groepen achtereenvolgens vijf fasen doorlopen: forming, storming, norming, performing en 'adjourning'.
In de stormingsfase, die maximaal twee weken duurt, voelt het een beetje aan als een storm in de klas. In deze roerige fase wordt de pikorde in de groep bepaald. De leerlingen zijn in deze fase kritisch op elkaars gedrag en ontwikkelen een voorkeur voor een leider en een type leiderschap.
In iedere groep proberen mensen hun positie te bepalen. Dat is voor leerlingen in een klas niet anders. Als leraar kun je een belangrijke rol spelen door dit groepsproces actief te leiden. Op die manier ontstaat een veilige sfeer in de klas waarin kinderen zich prettig voelen en het beste uit zichzelf kunnen halen.
Hij onderscheidt vijf fasen: forming, storming, norming, performing en adjourning. Iedere fase kenmerkt zich door de processen die zich in een groep afspelen.
Groepsdynamiek is te omschrijven als de processen tussen mensen in een groep. Groepsdynamiek gaat over veiligheid, afstand en nabijheid, commitment.
Belangrijk voor het opbouwen van een nieuwe groepsdynamiek is een positieve relatie tussen jou en je leerlingen. Zorg dat je op de hoogte bent van de thuissituatie. Welke impact heeft de coronacrisis gehad op leerlingen en hun omgeving? Geef ook complimenten, liefst klassikaal om de eenheid te bevorderen.
processen die ontstaan als mensen met elkaar omgaan in een groep, zoals het ontstaan van vriendschappen, conflicten, groepen binnen de groep, enz.
Dit proces is ook te omschrijven als de ontwikkeling van het groepsklimaat. Het proces van groepsvorming is vaak zichtbaar als een groep onbekende mensen zich bij elkaar voegen door overeenkomstige eigenschappen, doelstellingen, uitdagingen of interesses.
Een open sfeer is een belangrijke voorwaarde voor het goed functioneren van een groep. Dat wil zeggen dat er een atmosfeer is waarin mensen zichzelf durven te uiten en nieuwe ideeën durven te opperen.
Als de deelnemers individueel wat meer tot rust komen gaat de groep over naar fase 2. In deze fase wordt bepaald welke (on)geschreven regels gelden in de groep en wie van de deelnemers hier een stempel op mag drukken. Er worden kritische vragen gesteld en/of kanttekeningen gemaakt.
Taakaspecten: - Wat doet de groep? - Omvat alles wat de groep doet en daarmee verwijzen ze naar de inhoud van de groepsactiviteit. Het gaat over wat er gezegd en gedaan wordt. - Formele functies als hiërarchie, leiderschap, werkverdeling etc.
Groepsdynamica Tuckman
De 5 fasen die een groep doorloopt; vormen (kennismaken), positionering (eigen plek innemen), normen bepalen (geldende regels), samenwerken en opheffen (het doel is vervuld). In de groepsdynamica theorie wordt er vanuit gegaan dat de groep tot een bepaald niveau van samenwerken gaat komen.
Fase 5: Adjourning (Afscheidsfase) – Het team wordt opgeheven. Varianten: het team valt uiteen, teamleden vertrekken en/of er komen nieuwe leden bij; het leiderschap wisselt in het team, de teamopdracht verandert waardoor er andere kwaliteiten en competenties worden gevraagd.
In de prestatiefase, de een na laatste fase binnen de vijf fasen van groepsontwikkeling, functioneert het team als eenheid en de groepsenergie komt geheel ten goede van de taak. Alle teamleden weten precies wat er van hen verwacht wordt en ze werken gezamenlijk naar doelen toe.
Fase 5: de adjourning-fase
Dit is de afscheidsfase. In deze fase van de vijf fasen van groepsontwikkeling kan een team worden opgeheven, omdat alle taken voltooid zijn. Emotie speelt in fase 5 een belangrijke rol. De teamleider heeft weer een belangrijke rol, omdat hij moet zorgen voor een passend afscheid.