Er zijn een paar uitzonderingen: de dwarsfluit en de saxofoon. Deze instrumenten zijn van metaal gemaakt, maar horen toch bij de houtblazers. Bij dwarsfluiten is dit zo omdat ze vroeger wel van hout gemaakt werden. De saxofoon heeft kenmerken van de houtblazers klarinet en hobo.
De dwarsfluit behoort tot de houten blaasinstrumenten omdat de eerste fluiten van hout werden gemaakt - de traverse of barokfluit. De huidige dwarsfluit wordt gemaakt van metaal, zilver, goud en zelfs platina.
Toch wordt de saxofoon tot de houtblazers gerekend, net als de klarinet en de hobo. Dit omdat de saxofoon door het riet en de kleppen dichter bij de klarinet zit dan bij de koperblazers, die een mondstuk en ventielen hebben.
Bij koperblazers komt het geluid uit de beker aan het eind van de buis. Bij houtblazers wordt de toonhoogte dus gemaakt door gaten te dichten (met vingers en/of kleppen), bij koperblazers door de buis zelf korter of langer te maken (middels bijvoorbeeld een schuif van de trombone of de ventielen op een trompet).
De piccolo is een kortere versie van de dwarsfluit en behoort tot de familie van de houtblazers.
Ondanks dat het tegenwoordig van metaal of edelmetaal is gemaakt, behoort het tot de houtblaasinstrumentenfamilie omdat het oorspronkelijk van hout was gemaakt. Het cilindrische lichaam bevat de meeste toongaten en het kleppenwerk.
Vijf houtblazers zijn fluit, hobo, klarinet, fagot en saxofoon. Al deze instrumenten worden beschouwd als houtblazers en spelen een belangrijke rol in orkesten en jazzbands.
De klank ontstaat door in het mondstuk te blazen waardoor het riet en de lucht binnen gaan trillen.
Saxofoons zijn de nieuwste toevoeging aan de houtblaasinstrumentenfamilie. Ze werden uitgevonden door Adolphe Sax en gepatenteerd op 28 juni 1846. Hoewel ze tot de houtblaasinstrumentenfamilie behoren, zijn saxofoons gemaakt van messing. Ze behoren tot de houtblaasinstrumentenfamilie omdat ze een enkel riet gebruiken, zoals een klarinet, om het geluid te maken .
De klassieke redenering zegt: klarinet is stukken moeilijker. Het duurt een jaar of drie voor je er een enigszins treffelijke klank uit krijgt, met een saxofoon ben je na een weekje buikspieren en embouchure oefenen probleemloos weg.
Een saxofoon is in bepaalde opzichten gemakkelijker te leren bespelen dan de trompet: - De tonen zijn te produceren d.m.v. grepen (vooral als toetesenist zijnde), terwijl op de trompet met de 3 valves de tonen met 'lipping' gemaakt moeten worden.
De dwarsfluit is na de piccolo het hoogste instrument van de houtblazerssectie in een orkest. en de klarinet. De houtblazerssectie in een orkest bestaat uit fluiten en rietinstrumenten. Sommige daarvan zijn niet (meer) van hout maar van metaal.
Wat is de rol van de saxofoon? Hoewel de saxofoon van metaal is gemaakt, genereert hij geluid met een enkel riet, en daarom wordt hij geclassificeerd als een houtblaasinstrument in plaats van een koperen instrument .
Saxofoons vallen onder de houtblaasinstrumenten, ook al zijn ze van metaal gemaakt. Dit heeft twee redenen: Het geluid wordt gemaakt door een riet en een saxofoon werkt niet met ventielen werken maar met toongaten en kleppen zoals bij een klarinet.
Materiaal. Hoewel er veel verschillen zijn tussen koper- en houtblaasinstrumenten, is het belangrijkste verschil tussen de twee waar ze uit bestaan. Houtblaasinstrumenten, zoals klarinetten en fluiten, zijn gemaakt van hout of metaal, terwijl koperblaasinstrumenten uitsluitend van metaal of messing zijn gemaakt .
Hoewel oorspronkelijk gemaakt van hout , is de fluit een van de weinige instrumenten in de houtblaasinstrumentenfamilie die van metaal is gemaakt. De oudste fluit ter wereld werd ongeveer 45.000 jaar geleden gemaakt met behulp van het bot van een beer!
Bij jazz laat het ideale instrument spelers hun individualiteit uiten , en daarom houden ze van een saxofoon met een grotere taper (een hoge gradatiehoek). De raspende tonen en het gezoem van het instrument dragen bij aan de textuur van de muziek.
Het risico van piepen is groot doordat het riet behoorlijk vrij trilt. Een wat minder ver in de mond geplaatst mondstuk zorgt ervoor dat het riet minder goed kan trillen doordat het riet dichter tegen het mondstuk aangedrukt wordt. De toon klinkt 'dun en geknepen' met een scherp randje en weinig volume.
De “Baffle” is de verhoging achter de tiprail naar de kamer toe. De vorm van baffle is zeer bepalend hoe een mondstuk klinkt. Een kleine “roll-over baffle” geeft een jazzy sound.
Er zijn een paar uitzonderingen: de dwarsfluit en de saxofoon. Deze instrumenten zijn van metaal gemaakt, maar horen toch bij de houtblazers. Bij dwarsfluiten is dit zo omdat ze vroeger wel van hout gemaakt werden. De saxofoon heeft kenmerken van de houtblazers klarinet en hobo.
Houten blaasinstrumenten (klarinet, hobo) – Lucht wordt over het riet geblazen dat aan het mondstuk van het instrument is bevestigd, waardoor de lucht door de buis van het instrument trilt en geluiden produceert . Verschillende tonen worden geproduceerd door gaten in de instrumentbuis te bedekken of te openen, het riet te veranderen en de grootte van de instrumentbuis te veranderen.
Alle strijkinstrumenten hebben vier snaren, die met een strijkstok (die ook wel eens de "boog" genoemd wordt) bespeeld worden. De familie van de strijkers bestaat uit vier instrumenten, van klein naar groot: VIOOL, ALTVIOOL, CELLO en CONTRABAS.
Vanwege het op het mondstuk aanwezige (enkele) riet noemt men de klarinettist ook wel een rietblazer evenals de hobo (dubbel riet), fagot (dubbel riet) en saxofoon (enkel riet). Alle genoemde rietblaasinstrumenten behoren tot de categorie der houtblazers, of ze nu van hout zijn of niet.
Het belangrijkste verschil tussen hobo en fagot ligt in hun geluid en constructie. Hobo produceert een heldere en doordringende toon, terwijl fagot een diepe en rijke toon heeft . Hobo is kleiner en wordt bespeeld met een dubbelriet, terwijl fagot groter is en wordt bespeeld met een dubbelriet dat is bevestigd aan een gebogen metalen buis.
De hoorn is de altstem bij de koperblazers. Zijn klankkleur zit tussen de trompet en de trombone, en is de zachtste van de koperblazers. De hoorn is misschien wel het meest veelzijdige instrument van alle koperblazers.