Gembira Maastricht zet saté voor je uiteen, in hapklare brokken. De originele betekenis van saté is een 'houten prikker met stukjes vlees'. Het gaat dus echt om het vlees dat op een bepaalde manier gesneden en geserveerd wordt. In Nederland wordt saté en satésaus nogal eens door elkaar gehaald.
Verwarring rond pindasaus of satésaus
Ratu Culinair legt het uit: met saté wordt het vlees op een stokje bedoeld. En dus alle saus die je over de saté giet, is satésaus. Dit kan dus ook ketjapsaus of mayonaise of appelmoes zijn.
Saté is van oorsprong een Indonesisch en Maleisisch gerecht, bestaande uit drie of meer stukjes geroosterd vlees op een dunne houten spies, meestal van bamboe. De Indonesische naam ervoor is sate (soms ook sateh of satai). In Maleisië en Singapore komt men het vaak tegen als satay.
Pindasaus en satésaus zijn van oudsher niet hetzelfde - al is dit vooral een puristenkwestie. Pindasaus is een saus op basis van pinda's en met satésaus worden alle sauzen voor bij de saté bedoeld.
Saté (sateh, spreek uit: 'SA-teh') is een van oorsprong Indonesisch gerecht: blokjes gemarineerd vlees worden geregen aan spiesjes gemaakt van hout of bamboe. Het vlees wordt gegrild boven houtskool. De naam saté wordt soms ook gebruikt voor de pindasaus die bij de stokjes wordt geserveerd.
Spreek uit: sâh-tèh
In het Indonesisch en Maleis hebben de meeste woorden een lichte klemtoon op de voorlaatste lettergreep. Zo ook bij saté: de Indische uitspraak is 'sâh-tèh', met tweemaal korte klinkers.
Pindasaus heeft zijn oorsprong liggen in de voormalige kolonie van Nederland in Indonesië. Deze saus is samen met gerechten zoals bami goreng, nasi goreng en kroepoek door de Indische Nederlanders naar Nederland meegebracht. De saus wordt gemaakt van een pasta van gemalen pinda's, oftewel pindakaas.
In Nederland wordt saté en satésaus nogal eens door elkaar gehaald. Satésaus is de saus op basis van pinda's (geen pindasaus) die erbij wordt geserveerd. In Indonesië wordt veel minder, soms andere (ketjap)saus of helemaal geen saus bij de saté geserveerd.
Maar is satésaus gezond? Sorry, nee … Hoewel satésaus is gemaakt van gezonde pinda's, is deze saus dat niet. En dat komt vooral doordat de saus niet alleen erg vet is maar ook omdat er veel suiker aan wordt toegevoegd. De combinatie veel vet en veel suiker verandert die satésaus in een serieuze caloriebom.
Doordat het vrij vet is kan de pindasaus in de schift gaan als het toch kookt. Schiften is een proces waarbij het vet van de andere producten gaat scheiden, dit kan ook bij mayonaise gebeuren.
satés (meerv.)
Iedereen is dol op sate en heeft wel eens een Kip Sate, Sate Kambing (in Nederland vaak gemaakt van Lams) of een vegetarisch sate'tje gegeten. Wist je dat er 12 populaire soorten sate zijn.
Pindasaus (of satésaus zoals wij dat in Nederland vaak noemen) is afkomstig uit Indonesië, maar de recepturen die wij gebruiken lijken eigenlijk weinig meer op het origineel. Zo hoort pindasaus met verse pinda's gemaakt te worden en gebruiken wij eigenlijk altijd pindakaas.
Snacks hebben vaak aparte namen. De viandel, een variatie op een frikandel, afkomstig uit Vianen en een patatje oorlog kennen we allemaal wel. Maar heb je wel eens gehoord van een patatje Paay (zonder curry), een rupsband met modder (Mexicano met pindasaus) of een 'open ruggetje' (broodje frikandel)?
Jos Brinkie
Een frikandel met pindasaus.
Er zitten 153 kilocalorieën in 1 3 stuks (140 gram) kipsaté zonder saus. Wil je weten hoe het zit met de andere voedingswaarden in 'kipsaté zonder saus'? In onze caloriechecker hieronder kom je te weten hoeveel vet, verzadigd vet, eiwit, koolhydraten, suikers en vezels erin zit.
Ronde 1: alle calorieën tellen
Mayonaise, de oude dame onder de frietsauzen, wint met overmacht. Per 100 gram krijg je 664 kilocalorieën binnen. Een goede klodder op je friet (20 gram) levert dus al 133 kilocalorieën op, vergelijkbaar met een hele kroket.
Beste pindasauzen
Het best uit de test kwam een Verstegen-variant met de naam Kant & Klare Satésaus natriumarm. Het testoordeel voor deze uitschieter is een 9,5 op een schaal van 0 tot 10. Ook Inproba scoort hoogt met de Satésaus kant en klaar. Het rapportcijfer kwam voor deze satésaus uit op een 7,6.
Een onbewerkte pinda bevat ongeveer 4 procent suiker. Questionmark constateerde dat veertien van de drieënveertig pindasauzen voor meer dan 20 procent uit suikers bestaan. De beste satésaus komt volgens Questionmark van Verstegen; die saus bevat 0,2 gram zout en 14,6 gram suikers.
Roosteren op een grill is 't niet. Bij voorkeur wordt saté met een ketjap- of pindasaus geserveerd. Zelfgemaakt om het lekker te laten zijn.
Gado gado mag dan het bekendste Indische groentegerecht zijn, maar dit minder bekende broertje van de gado gado is wat mij betreft de lekkerste.
Satésaus
Wil je zeker weten dat je satésaus vegetarisch is, check dat altijd goed de lijst met ingrediënten op de verpakking.
Gemiddeld zit er in de producten 1,3 gram zout per 100 gram, net zo veel als in een eerdere test van de Consumentenbond in 2010. Bijna een kwart van de sauzen bevat 1,7 gram tot 2 gram zout (per 100 gram).
Saté is van oorsprong een Indonesisch en Maleisisch gerecht, bestaande uit drie of meer stukjes geroosterd vlees op een dunne houten spies, meestal van bamboe. De Indonesische naam ervoor is sate (soms ook sateh of satai). In Maleisië en Singapore komt men het vaak tegen als satay.
Pindakaas is een voedingsmiddel gemaakt van zeer fijn gemalen pinda's. Pindakaas, in de huidige smeerbare vorm, komt oorspronkelijk uit Montreal Canada, waar het in 1884 ontwikkeld werd door Marcellus Edson, ten tijde van een overschot in de productie van pinda's.