Mokum komt oorspronkelijk van het Hebreeuwse woord maqom (מָקוֹם), wat 'plaats' betekent. Er was een tijd dat mensen die Jiddisch spraken naar Nederlandse en Duitse steden verwezen met Mokum, plus de eerste letter van de naam van de stad (volgens het Hebreeuwse alfabet).
Mokum is een Bargoens woord, een woord uit de dieventaal. Het gaat terug op het Jiddische mokem, dat 'stad' betekent. Op die manier werd het ook in het Bargoens gebruikt, voor 'stad' in het algemeen, dus niet specifiek voor de stad die sommige Rotterdammers aanduiden als '020', om het vermaledijde A-woord te vermijden.
Het woord stamt uit het Hebreeuws en betekent 'plaats' of 'stad' (Hebreeuws: מָקוֹם, Maqom). Via het Jiddisch (mokem) is het in het Bargoens terechtgekomen. Het markeert daarmee tevens het Joodse gedeelte van de geschiedenis van Amsterdam.
Mokum is Jiddisch voor plaats of stad. Deze naam, Mokum, past goed bij Amsterdam want al sinds de zestiende eeuw waren Joden zeer welkom in deze stad.
In oude geschriften werd Amsterdam ook wel “Amstelredamme” genoemd, wat de Latijnse naam was voor de nederzetting bij de dam over de Amstel. Na verloop van tijd werd de naam vereenvoudigd tot “Amsterdam”.
Maar ook de Amsterdamse geuzennaam Mokum is Jiddisch en betekent plaats of stad. Steden werden naar Joods gebruik vaak aangeduid met hun eerste letter volgens het Hebreeuwse alfabet. Zo werd Amsterdam dus Mokum Allef genoemd, waarvan alleen het deel Mokum door de jaren heen is overgebleven.
Op de oevers van de Amstel en het IJ bouwden ze hun huizen en een kerk, de oude Kerk. Tussen 1250 en 1275 werd er in de rivier de Amstel een dam geplaatst wat uiteindelijk leidt tot de stadsnaam Amstelerdam en later tot Amsterdam. In 1275 werd voor het eerste de naam Aemstelledamme gebruikt voor het dorp.
Burgerlijke Stand
In bijbelse tijden hadden Joden geen achternamen. Mannen en vrouwen werden aangeduid met hun voornaam, vaak aangevuld met een patroniem, oftewel een naam verwijzend naar hun vader. Om een voorbeeld te geven: Mozes ben David, of Mirjam bat Aäron.
Interieur van de Portugese Synagoge in Amsterdam, circa 1918, Collectie Joods Historisch Museum, F001424. Amsterdam is altijd het centrum van Joods leven in ons land geweest. Joden hadden een bijnaam voor de stad: Mokum, het Jiddisje woord voor plaats.
De meest bekende bijnaam van die van Amsterdam is wel 'Mokumers'. Mokum = makan (Hebr.) = stad. De schimpnaam 'Stoepeschijters' hebben de Amsterdammers hoofdzakelijk te danken aan die van Broek in Waterland en Monnikendam, die bekend staan vanwege hun zindelijkheid.
Oorsprong van de naam Melle
De naam Melle heeft zijn wortels in de Friese cultuur, een regio in het noorden van Nederland. Het is een verkorte vorm van Germaanse namen die beginnen met 'Mel-' of 'Mal-,' wat het een historische en culturele diepgang geeft.
Gabber komt voor het Hebreeuwse woord voor vriend, chaver (חבר), en mesjogge komt van mesjuge (משוגע), dat 'gek' betekent. Deze Amsterdamse woorden komen vooral in de spreektaal voor, al zijn sommigen in een groot deel van het Nederlandse taalgebied geïntegreerd – zoals tof, dat van tov (טוֹב) komt.
Amsterdam dankt zijn naam aan de ligging bij een in de 13e eeuw aangelegde dam in de Amstel. De stad wordt in het Amsterdams ook Mokum genoemd, een bijnaam afkomstig uit het Jiddisch.
Het Jiddisch (ייִדיש) is een West-Germaanse taal. Het Jiddisch is de taal van de charedische Joden (ook wel bekend als ultra-orthodoxe joden). Zij leven voornamelijk in Europa, de Verenigde Staten en Israël. De taal heeft zo'n 3 miljoen sprekers.
Mokum is een Jiddisch woord (mokem), afgeleid van het Hebreeuwse māqōm en het betekent stad. Mokum is Amsterdam. Deze niet-officiële benaming van de Nederlandse hoofdstad is nog steeds in gebruik.
De vooroorlogse diamantindustrie was grotendeels in handen van Amsterdamse joden. Omdat deze joden specialistisch werk verrichtten, en dus niet zomaar te vervangen waren, konden zij zich vaak langer aan deportatie onttrekken dan andere joden.
Een aanzienlijk deel van hen, onder wie vrijwel alle traditioneel-religieuze joden, woont in de Amsterdamse wijken Rivierenbuurt, Oud-Zuid en Buitenveldert. In deze wijken zijn veel synagogen te vinden, alsmede alle joodse scholen en koosjere winkels.
Joden moesten dichter bij christelijke cultuur komen
Daarom moesten ze achternamen bedenken. Na 1787 voerden andere Duitstalige staten dezelfde regel in, en de namen verspreidden zich via het Jiddisch, de op het Duits gebaseerde taal die vrijwel alle joden in Midden- en Oost-Europa onderling spraken.
Vanouds was de naam Wolf veel in gebruik als joodse voornaam, als aanpassing aan de Germaanse namen. Dit had mede te maken met de vergelijking van Benjamin met een wolf in Genesis 49,27: 'Benjamin is een verscheurende wolf, in den morgen verslindt hij zijn prooi en tegen den avond verdeelt hij den buit'.
The Jewish surname Meijer is a re-spelling of the Jewish personal name Meyer or Meir, as though it were the Dutch occupational or status name. Van Leeuwen (habitational) and De Leeuw (a nickname, 'the lion'), are deliberate adaptations of the Jewish name Levi (a patronymic).
Oud-Oost is het oudste deel van het stadsdeel Amsterdam-Oost van de gemeente Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland.
Behalve dat A'DAM een veelgebruikte afkorting voor Amsterdam is, staan de letters ook voor Amsterdam Dance and Music.