Belangrijke bronnen voor stress zijn de studie en de coronacrisis. Ook ervaart ruim de helft van de studenten veel prestatiedruk vanuit zichzelf of anderen.
Het merendeel van de studenten in het hoger onderwijs ervaart psychische klachten zoals angst en somberheid. Studenten ervaren prestatiedruk, eenzaamheid, emotionele uitputting of zelfs levensmoeheid. Dat blijkt uit de Monitor mentale gezondheid en middelengebruik van het RIVM.
Prestatiedruk ontstaat vaak als iemand iets beter, sneller, preciezer en/of goedkoper moet doen. Op de werkvloer ligt prestatiedruk vaak op het perfectioneren van je werk. Hier is niks mis mee zolang het niet ten koste gaat van bijvoorbeeld jouw mentale en fysieke gezondheid.
'40 tot 70 procent van de jongeren geeft aan zich wel eens eenzaam te voelen', vertelt ze. 'En 3 tot 10 procent is zelfs chronisch eenzaam. ' Eenzaamheid, zegt ze, is een pijnlijk gevoel.
Ruim 40 procent van de jongvolwassenen voelt vooral druk van de maatschappij en, net als de tieners, van hun ouders. Daarnaast zegt 36 procent van de werkende jongeren prestatiedruk te ervaren van collega's of leidinggevenden. Een derde van de scholieren en studenten ervaart die druk van leraren en docenten.
Maar liefst een kwart van alle studenten in Nederland heeft last van burn-outklachten. Een kwart, dat is een schrikbarend aantal.
Jongeren hebben op school last van prestatiedruk, te veel huiswerk en te veel toetsen. Ruim 33 procent voelt druk om te voldoen aan verwachtingen van zichzelf of van anderen. 10 procent zegt onvoldoende vrije tijd te hebben. Ondanks de stress die zij door school ervaren, zijn de meeste Nederlandse jongeren gelukkig.
Het merendeel van de studenten was emotioneel uitgeput en ruim een kwart van de studenten gaf aan soms of vaker levensmoe te zijn. Bijna 80% van de studenten gaf aan zich eenzaam te voelen, waarvan 29% zich sterk eenzaam voelt. 80% gaf aan dat hun eenzaamheidsgevoelens zijn toegenomen sinds de coronamaatregelen.
Veel eenzaamheid, prestatiedruk, stress en slaapproblemen
Een grote groep studenten geeft aan gevoelens van eenzaamheid (80%) of prestatiedruk (76%) te hebben ervaren. Ook geeft een grote groep aan in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek (heel) veel stress (62%) en slaapproblemen (41%) te hebben ervaren.
Bijna alle studenten ervaren stress (97%) en ruim de helft van de studenten ervaart veel stress. Belangrijke bronnen voor stress zijn de studie en de coronacrisis. Ook ervaart ruim de helft van de studenten veel prestatiedruk vanuit zichzelf of anderen.
Hoe herken je prestatiedruk? Prestatiedruk kun je herkennen door een vrijwel constante drang om de dingen beter te moeten doen. Iemand die lijdt onder prestatiedruk zal vaak het woord 'moeten' gebruiken.
Druk om te presteren hoeft niet negatief te zijn
Het positieve nieuws bij deze definitie is: er is niets mis met prestatiedruk. Het heeft zelfs een functie. Het is voor mensen nu eenmaal goed dat ze worden aangezet, gestimuleerd om te presteren en het beste uit zichzelf te halen.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8). Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst.
De hedendaagse student heeft te maken met verschillende uitdagingen. Met lastige vakken, financiële druk en de verslechterde 'well-being' van studenten, is het laatste wat ze kunnen gebruiken ingewikkelde communicatie. Toch is dit bij veel studenten wel het geval.
Ook ben je gevoeliger voor pijn. In die zin maakt stress tal van aandoeningen en kwalen erger, waaronder hoofdpijn en migraine, buikpijn, rugklachten en fibromyalgie, een vorm van reuma. Verder kan stress eerder doorgemaakte psychische problemen opnieuw doen opflakkeren, zoals verslaving, angst en depressie.
Momenteel hebben maarliefst 29% van de studenten concentratieproblemen en 24% heeft faalangst. Dit is een zorgwekkend groot aantal! Deze problemen gaan vaak gepaard met vermoeidheidsklachten, angstaanvallen en verslavingen.
De Europese editie van UNICEF's wereldwijde onderzoek "The State of the World's Children Report: On My Mind" laat zien dat negen miljoen jongeren in Europa (10 tot 19 jaar) kampen met psychische problemen, waarbij het in meer dan de helft gaat om angst en depressie.
Meer dan de helft van de studenten (51 procent) ervaart psychische klachten, van wie 12 procent in ernstige mate. Veelgenoemde klachten zijn uitputtingsklachten, eenzaamheid en prestatiedruk. 26 procent van de studenten laat weten soms gedacht te hebben liever dood te zijn.
Een overload aan huiswerk werkt echter averechts: het zorgt voor desinteresse en fysieke en emotionele vermoeidheid bij kinderen. Onder het credo 'leren doe je op school, en daarna is het tijd om te spelen, sporten of om je te vervelen' kiezen steeds meer ouders voor een huiswerkvrije basisschool.
Een weekend besteden aan schoolwerk
Een grote bron van stress voor leerlingen is achterlopen met schoolwerk. Een goede manier om weer bij te komen is door een heel weekend te besteden aan schoolwerk. Daarnaast kun je ook vooruit werken, zodat je door de week minder hoeft te doen.
Oorzaken burn-out
Zo ervaren veel jongeren druk door de prestatiemaatschappij. Daarnaast speelt de digitalisering een rol bij de ontwikkeling van een burn-out. Jongeren hebben niet alleen te maken met een sociale omgeving thuis, in hun vrije tijd en op school, maar ook via social media.
Ook onder kinderen is een burn-out geen onbekend probleem. Het Nederlands Jeugdinstituut zegt dat zo'n vier tot 8 procent van de kinderen (tussen 0 en 12 jaar) last heeft van een stemmingsstoornis.