Leendert Brouwer startte met een verklaring voor de eerste vraag: waarom eindigen de typisch Fries-Groningse namen op –a. Volgens Brouwer zijn de drie Fries-Groningse naamuitgang op –a in drie groepen te verdelen: -ma, -stra, -inga.Hierbij laat hij de namen die louter op een –a eindigen buiten beschouwing.
De achternamen de Jong, de Vries en Hoekstra zijn de meest voorkomende achternamen in Friesland. De naam de Jong en de Vries komen in heel Nederland regelmatig voor. De naam Hoekstra geeft aan dat de naamdrager op een hoek woonde.
Op 18 augustus 1811 werd iedereen in het Koninkrijk Holland door de regering van Napoleon Bonaparte opgeroepen om een achternaam te laten registreren bij het gemeentehuis.
Over het algemeen kreeg men de familienaam van de vader, maar soms ook die van de moeder of een van de grootouders. Ook kwam het voor dat na een aantal geslachten de familienaam werd gewijzigd of verdween. In Oost-Nederland werden huisnamen als achternaam gebruikt. Daar heette men naar de boerderij waar men woonde.
Omdat mensen een tijd lang zelf achternamen konden verzinnen. In het begin van de 19e eeuw verplichtte Napoleon iedereen om een achternaam te dragen. Als je er nog geen had, werd er een achternaam voor je verzonnen. Die verzonnen achternamen sloegen op je beroep, je woonplaats, je karakter of op je uiterlijk.
Slaven hebben geen familienamen. Ze hebben alleen een voornaam, bijvoorbeeld Henriëtte of Kwakoe. Als er meer Henriëttes of Kwakoes zijn, komt er vaak wel iets bij: dan wordt het bijvoorbeeld Kwakoe van Maagdenburg (een plantage) of Henriëtte van Van Dijk (een slaveneigenaar).
Vroege geschiedenis
De oudste bekende naam voor het Nederlands is het gereconstrueerde bijvoeglijk naamwoord *þeudisk, waarbij de þ voor een stemloze interdentale wrijfklank staat en de eu voor een tweeklank die ongeveer als "e-oe" werd uitgesproken.
Het is namelijk precies twee eeuwen geleden dat de Franse overheerser Napoleon Bonaparte alle inwoners van Nederland hun achternaam liet registreren. Vanzelfsprekend was het hebben van een achternaam enkele generaties geleden dus nog niet, al had 70 procent van de Nederlanders er in 1811 al wel een.
Op de Nederlandse Familienamenbank vind je de herkomst van een achternaam en ook waar die in Nederland het meeste voorkomt. Op Geneanet kan je je achternaam traceren in heel Europa. Hou bij Geneanet wel in gedachten dat de verspreiding van een naam uit de database komt van de stambomen in dat systeem.
Het achtervoegsel –stra is een samentrekking van –sittera, waar volgens Brouwer het woord 'zitter' in te herkennen is. Een 'zitter' betreft de ingezetene of bewoner van en bepaalde plaats. De familienaam Dijkstra is de meest voorkomende naam eindigend op –stra.
In de Nederlandse Familienamenbank is het mooi te zien: de achternaam De Vries komt vooral in Friesland voor. De Vries betekent “de Fries”. De naam van de provincie werd begin negentiende eeuw, in de tijd dat Napoleon het gebruik van achternamen verplicht stelde, dan ook gespeld als Vriesland.
De achternaam Smeets betekent 'zoon van d'r smeet'. Smeet, dialect voor smid is afgeleid van het beroep smid, wat vroeger een van de belangrijkste ambachtslieden was. De naam Smeets is naast Janssen de meest voorkomende naam in Limburg.
Sint-Helena 1815 - Na de beslissende nederlaag bij Waterloo wordt Napoleon voor de tweede keer verbannen. Deze keer naar een eiland in de Atlantische Oceaan, zodat hij niet gemakkelijk weer kan ontsnappen. Deze verbanning begint op 15 oktober 1815.
Van Dijk of van Dijk is een van oorsprong Nederlandse achternaam. De naam duidt op een dijk waarop of waaraan gewoond werd, of op een plaatsnaam met als laatste deel '-dijk'.
Kenmerken korte stoere babynamen
Hebben drie tot vier letters; Bestaan uit één tot twee lettergrepen; Zijn bij meisjes vaak afkortingen.
Toen de slavernij in 1863 werd afgeschaft, moesten de tot slaaf gemaakten ten behoeve van de burgerlijke stand een familienaam aannemen. Op de Antillen zijn vooral metroniemen als familienaam aangenomen, omdat de slavengemeenschappen zich concentreerden rond de moeders.
Bij de afschaffing van de slavernij in Suriname (1863) werden de voormalige slaven volwaardige burgers. Dat betekende dat ze ook een achternaam moesten hebben. Die mochten ze niet zelf kiezen, ze kregen er een toegewezen.
Hierdoor hebben Guyana (het voormalige Brits Guyana), Suriname, dat vroeger Nederlands Guyana heette en Frans Guyana (Cayenne) de omvang, die ze heden en dage hebben. Wat in Nederland een provincie wordt genoemd, heet in Suriname een district.
Je raadt het al: Jansen. Op de tweede plek staat De Jong en de derde plek is voor De Vries.